علائم، دلایل و درمان اختلال خلق ادواری (سیکلوتایمی)

در این مطلب قصد داریم هر چیزی را که درباره ی علائم، دلایل و درمان اختلال خلق ادواری (سیکلوتایمی) نیاز دارید بدانید را برایتان شرح دهیم.

اختلال خلق ادواری، اختلالی مزمن و نوسان دار است که شکل خفیف تری از اختلال دوقطبی است. در این اختلال فرد دوره های هیپومانیا و دوره های خفیف افسردگی را به مدت حداقل دو سال (برای کودکان و نوجوانان حداقل یک سال) تجربه می کند. اما تفاوت اختلال خلق ادواری با اختلال دوقطبی در این است که ملاک های خلق مانیک، هیپومانیک یا افسردگی اساسی در خلق ادواری بطور کامل برآورده نمی شود و همانطور که ذکر شد شکل خفیف تری از اختلال دوقطبی است. همچنین تفاوت حالات مانیا (شیدایی) با هیپو مانیا در این است که علائم در حالت هیپومانیا به لحاظ مدت و شدت بسیار خفیف تر از حالت مانیا هستند.


همچنین بخوانید: راهکارهایی برای درمان اختلال دو قطبی از دارو درمانی تا روان درمانی


افراد مبتلا به سیکلوتایمی در معرض ریسک ابتلا به اختلال دوقطبی قرار دارند. با این حال هنوز داده های کافی برای اثبات این موضوع وجود ندارد که اختلال خلق ادواری تظاهری زودرس از اختلال دوقطبی است. این اختلال بین زنان و مردان بطور مساوی رخ می دهد و معمولا در نوجوانی و یا اوایل جوانی شروع می شود.

کودکان مبتلا به اختلال خلق ادواری معمولا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه هم دچار هستند. و بزرگسالان مبتلا به این اختلال هم معمولا از اختلالات خواب و اختلالات مرتبط با مواد مخدر نیز رنج می برند.

علائم و نشانه ها

همانطور که عنوان شد فرد مبتلا به سیکلوتایمی به مدت حداقل دو سال (برای کودکان و نوجوانان حداقل یک سال) دوره هایی از حالات خفیف هیپومانیا و افسردگی را تجربه می کند.

برخی علائم در دوره ی افسردگی به شرح زیر می باشد:

  • داشتن احساس ناامیدی و پوچی و حال بد به صورت مداوم
  • از دست دادن علاقه ی فرد به فعالیت هایی که قبلا به آن ها علاقه مند بوده است
  • از دست دادن اعتماد به نفس
  • احساس بی ارزش بودن یا احساس گناه
  • دشواری در تمرکز، یادآوری یا تصمیم گیری
  • از دست دادن اشتها و یا اضافه وزن
  • مشکل در به خواب رفتن و یا خواب آلودگی بیش از حد
  • خستگی و بی حسی و یا آهسته شدن فعالیت ها
  • افکار مرگ و یا خودکشی

همچنین: با اختلال هویت تجزیه ای (شخصیت چندگانه) به طور کامل آشنا شوید


برخی علائم در دوره ی هیپومانیا به شرح زیر می باشد:

  • خلق بالا و خوب و احساس سرخوشی
  • تحریک پذیری
  • کم خوابی
  • افزایش انرژی و فعالیت برای دستیابی به هدف
  • پرش افکار (پرش از یک فکر به فکر دیگر)
  • رفتار تهاجمی، تحریک آمیز و آشفته و یا مزاحمت آمیز
  • ولخرجی
  • داشتن یک دوره ی پایدار از رفتارهایی که متفاوت از حالت معمول است.
  • سوء استفاده از مواد مخدر، به ویژه کوکائین، داروهای خواب و الکل
  • پرحرفی و یا احساس فشار برای صحبت کردن
  • افزایش میل جنسی
  • کاهش توانایی تمرکز
  • اعتقادات غیرواقعی درباره ی توانایی های خود
  • قضاوت ضعیف که می تواند منجر به رفتار مخاطره آمیز یا گمراهی شود

فرد در دوره ی هیپومانیا ممکن است از این افزایش فعالیت و سرخوشی که تجربه می کند کاملا راضی باشد و احساس خوبی داشته باشد و وجود مشکل را انکار کند. اما باید توجه داشت که حالات هیپومانیا در صورت عدم اقدام به درمان منجر به مانیا یا افسردگی اساسی می شوند.


همچنین بخوانید:آیا شبکه های اجتماعی باعث افسردگی کاربران شان می شوند؟


شایان ذکر است، فرد زمانی تشخیص اختلال خلق ادواری (سیکلوتایمی) را دریافت می کند که قبلا هرگز دچار اختلال افسردگی اساسی و یا دوره هایی از مانیا نبوده باشد. و علائم ذکر شده عملکرد فرد را در جنبه های مختلف زندگی مختل کرده باشد.

دلایل ابتلا به اختلال خلق ادواری (سیکلوتایمی)

مانند اکثر بیماری های روانی، علت این اختلال هنوز مشخص نشده است. با این حال می توان گفت که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و وراثت، عملکرد مغز و عوامل محیطی در شکل گیری این اختلال نقش دارند.

  • وراثت و عوامل ژنتیکی: سابقه ی خانوادگی و وراثت به طور کل نقش مهمی در ابتلا به اختلال های سیکلوتایمی، افسردگی اساسی و دوقطبی ایفا می کند. 
  • تفاوت در عملکرد مغز: تغییرات نوروبیولوژیکی مغز می توانند باعث افزایش خطر ابتلا به سیکلوتایمی شوند.
  • عوامل محیطی: تجربه هایی مثل سوء استفاده ی جسمی یا جنسی، استرس های طولانی مدت و یا سایر تجربه های آسیب زا می توانند خطر ابتلا به سیکلوتایمی را افزایش دهند.

همچنین :با اثرات روانشناختی و هیجانی سوءاستفاده ی جنسی در کودکان آشنا شوید!


درمان اختلال خلق ادواری (سیکلوتایمی)

دارودرمانی و روان درمانی گزینه های درمان برای بیماران مبتلا به این اختلال می باشند. درمان معمولا یک فرآیند مزمن و مادام العمر است که هدف آن کاهش علائم افسردگی و هیپومانیا و کاهش خطر ابتلا به اختلال دوقطبی است. در حال حاضر هیچ داروی شناخته شده ای وجود ندارد که بتواند به طور موثر سیکلوتایمی را درمان کند. اگرچه پزشک شما ممکن است داروهایی که معمولا برای درمان اختلال دوقطبی مورد استفاده قرار می گیرند را تجویز کند تا علائم کاهش یابد و یا از شدت آنها کاسته شود. داروهایی مانند کوئتیاپین و لیتیوم. جالب توجه است که داروهای ضدافسردگی در کاهش علائم سیکلوتایمی موثر نیستند.

همچنین برخی از روش های روان درمانی رایج برای درمان اختلال دوقطبی، در درمان اختلال خلق ادواری نیز استفاده می شود، از جمله:

  • درمان رفتاری شناختی (CBT) : تمرکز بر روی جانشینی افکار و باور های مثبت به جای افکارو باورهای منفی، تکنیک های مدیریت استرس و شناسایی عواملی که باعث عود علائم می شوند.
  • رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT): متمرکز بر دادن آگاهی، آموزش تحمل پریشان حالی و تنظیم عاطفی
  • درمان ریتم بین فردی و اجتماعی(IPSRT): متمرکز بر تثبیت ریتم های روزانه – به خصوص در خواب، بیدار شدن و خوردن غذا؛ تثبیت روال و ریتم روزانه نشان دهنده کمک به تثبیت روحیه است.

متخصصی که به او مراجعه کرده اید، با توجه به شدت، فراوانی و مدت علائمی که تجربه کرده اید، بهترین گزینه را برای درمان موثر انتخاب خواهد کرد.

ممکن است به خواندن این مطالب هم علاقمند باشید: