چرا نباید به تست های اینترنتی اعتماد کرد؟
آیا تست های روانشناسی آنلاین قابل اعتماد هستند؟ اصلا آیا تست های روانشناسی علمی هستند؟ برای پاسخ ابتدا نیاز داریم تعریف درستی از تست ها و آزمون های روانشناسی داشته باشیم.
تست های روانشناسی آنلاین یا آزمون های آنلاین ابزارهایی که هستند که روانشناس ها برای امر تشخیص از آنها کمک می گیرند. عبارتی که بسیار اهمیت دارد عبارت “کمک” است. اینها ابزار اصلی نیستند، بلکه روانشناس ها در کنار مصاحبه ی بالینی از این آزمون ها هم کمک می گیرند. تست ها (عینی یا فرافکن) گاهی آسیب های روانی مثل افسردگی را می سنجند، گاهی شخصیت و گاهی توانایی های شناختی مثل هوش. اما نتایج آنها چقدر قابل اعتماد است؟
چهار عامل زیر در میزان اعتماد به آزمون ها دخیل هستند:
- پایایی پاسخ به این دو سوال است: اگر دو روانشناس متفاوت آزمون یکسانی را از فرد بگیرند، نتیجه یکسان خواهد بود؟ اگر فرد مثلا دو هفته ی دیگر بازهم این آزمون را بدهد نتیجه ی آن ثابت خواهد بود؟
- روایی یا اعتبار به این معناست که آزمونی که می خواهد هوش را بسنجد، واقعا هوش را بسنجد نه مثلا شخصیت را.
- استقلال یک آزمون زمانی محقق می شود که ویژگی های متفاوت را جدا از هم و ویژگی های مشابه را کنار هم قرار دهد.
- جامع بودن آزمون به این معنا خواهد بود که به طور مثال اگر آزمونی قصد دارد شخصیت را بسنجد تمام ویژگی های شخصیت را به طور جامع بسنجد. یا اگر قصد دارد آسیب روانی ای را بسنجد تمام علائم و نشانه هایش را بسنجد.
بسیاری از تست هایی که روانشناسان از آنها استفاده می کند نمرات خوبی در این چهار عامل گرفته اند و هر یک تا اندازه ای قابل اعتماد هستند. در ادامه بخوانید:چگونه سبک شوخ طبعی تان، شخصیت تان را نمایان می کند؟
چرا نباید به تست هایی که در اینترنت وجود دارند اعتماد کنیم؟
بسیاری از تست هایی که در فضای اینترنت منتشر می شوند، نمره های بسیار کمی در چهار عامل بالا دارند و یا اینکه اصلا تایید شده نیستند. به طور کلی تست ها به خودی خود نمی توانند شخصیت یا میزان هوش یا آسیب روانی کسی را تشخیص دهند. حتی اگر در اینترنت به آزمونی برخوردید که روایی و اعتبار بالایی داشت بازهم توجه داشته باشید که آنها فقط جنبه ی کمکی دارند و مصاحبه ی بالینی است که اطلاعات بسیار ارزشمند تری برای عرضه دارد.
صرف دادن یک تست یا آزمون چه به صورت اینترنتی چه حضوری نمی توانید متوجه میزان افسردگی، اضطراب و یا سبک شخصیت تان شوید. و این محبوبیت تست های روانشناسی در اینترنت ناشی از تمایل افراد به اثبات ویژگی هایی در خودشان است که انتظار آن را دارند و یا برایشان خوشایند است.
این دقیقا همان اثری است که فال یا طالع بینی در انسان می گذارد. زمانی که شما از چیزی که می شنوید خوشتان می آید یا منتظر شنیدنش هستید، قبول اشتباه بودنش خیلی سخت خواهد شد. و حتی باعث می شود شما در جهت نتیجه ای که دریافت کرده اید یا حرفی که شنیده اید عمل کنید.
همچنین بخوانید: روانشناس، روانپزشک یا مشاور هرکدام در حل چه مشکلاتی متخصص هستند؟
این محبوبیت تست های روانشناسی در اینترنت همچنین ناشی از سودجویی افرادی غیر متخصص است که تنها هدفشان جذب افراد است. و این کاری بسیار غیر حرفه ای است.
روانشناس ها همیشه و در هر زمانی از آزمون ها استفاده نمی کنند و زمانی که فرد آمادگی انجام آن تست را داشته باشد و با توجه به دستورالعمل های خاصی تست را اجرا میکنند.
اما زمانی که شما تستی را در اینترنت و یا بدون حضور یک مختصص مجرب انجام می دهید، هیچ دستورالعملی رعایت نمی شود. انتظار شما از نتیجه ی تست، حالات روحی مثل خستگی و … ، درک کامل سوال ها (بعضی سوال ها دو پهلو هستند)، فردی که نتیجه ی آزمون توسط او تفسیر می شود و عوامل دیگر در نتیجه ای که از تست دریافت می کنید به شدت تاثیر گذار هستند.
پس خواهش می کنم به تست هایی که در اینترنت به آنها برمیخورید صرف نظر از اینکه چقدر تایید شده هستند، اعتماد نکنید. آنها ابزار روانشناس ها هستند و فقط آنها چگونگی استفاده از این ابزار ها را می دانند.
در ادامه بخوانید: آیا تست شخصیت MBTI علمی است؟
