متابولیسم مغز خود را بهبود ببخشید!

با معرفی فواید رژیم کم کربوهیدرات برای سلامت روان در خدمت شما هستیم، با ما همراه باشید. علاقه به رژیم های کم کربوهیدرات و کتوژنیک همچنان رو به افزایش است، زیرا افراد پتانسیل این رژیم ها را برای کمک به مشکلات سلامت جسمی مانند چاقی و دیابت نوع 2 کشف کرده اند، اما آیا می توان از همین راهبرد برای بهبود مشکلات سلامت روانی نیز استفاده کرد؟

رژیم های کم کربوهیدرات در پیشگیری و مدیریت اختلالات روانپزشکی توان بالقوه ی شگرفی دارند. اگرچه حوزه ی روانپزشکی تغذیه نوظهور است و آزمایش های علمی کمی در این حوزه انجام شده است، اما شواهد زیادی از قبل وجود دارند که ثابت می کنند رژیم غذایی با قند بالا سلامت مغز را به خطر انداخته و رژیم غذایی با کربوهیدرات کم از سلامت مغز حمایت می کند.

برای افراد مبتلا به افسردگی، اضطراب، اختلال دوقطبی، اختلال ADHD، اختلالات روانپریشی، PTSD، اختلالات طیف اوتیسم و سایر اختلالات روانپزشکی که ترجیح می دهند دارو مصرف نکنند، با دارو بهبود پیدا نمی کنند یا نمی تونند آن را تهیه کنند، فقط بخشی از فواید دارو را دریافت می کنند و یا عوارض ناخوشایندی را تجربه می کنند، امتحان کردن یک رژیم غذایی ساده با کربوهیدرات کم ( یا حتی یک رژیم کتوژنیک سخت، مخصوصا در مورد علائم جدی تر یا علائم مقاوم و مزمن) ارزشش را دارد، بجز در مواردی استنثا.



رژیم های کم کربوهیدرات تقریبا برای همه ایمن هستند و در بسیاری از موارد می توانند به بهبود قابل ملاحظه ای در نشانه های روانپزشکی منجر شوند. به طور کلی مزایای بالقوه ی این رژیم به ریسک کم عوارض جانبی آن می ارزد. عوارض آن معمولا بی ضرر و موقت هستند، هرچند استثنا های واضح وجود دارد.

رژیم کم کربوهیدرات برای سلامت روان

افرادی که در حال حاضر داروهای روانپزشکی یا هر نوع داروی دیگر مصرف می کنند یا سابقه علائم جدی روان شناختی مانند افکار خودکشی، شیدایی یا روانپریشی دارند، نباید رژیم غذایی کم کربوهیدرات را بدون اطلاعات اضافی و پشتیبانی حرفه ای آغاز کنند، به دلیل اینکه می تواند سطوح دارو را تحت تاثیر قرار دهد و برخی از نشانه ها ممکن است در طول هفته های اول انطباق با تغذیه موقتا بدتر شوند. این افراد ابتدا باید با روانپزشک خود مشورت کنند.

در حالی که تغییرات رژیم کم کربوهیدرات برای سلامت روان همیشه نمی تواند به طور کامل جایگزین داروها شود، اما این رژیم می تواند سلامت کلی را بهبود ببخشد و در بعضی موارد به عنوان چاره ای دیگر و یا به عنوان مکمل مراقبت های معمول حس خوبی ایجاد کند.



در ادامه 8 دلیل برای کمتر خوردن کربوهیدرات یا رژیم کتوژنیک و تاثیر رژیم کم کربوهیدرات در سلامت روان را برایتان شرح خواهیم داد، با ما همراه باشید.

1. کنترل قند خون را بهبود می بخشد.

هرچه قند خون تان بیشتر باشد، قند مغزتان هم بیشتر خواهد شد، پس هر زمان که قند خون تان به طور نا سالم بالا می رود، در واقع شما مغزتان را در گلوگز اضافی غرق می کنید. سطح بالای گلوکز برای سلول های مغزی به دلایل مختلفی سمی خواهد بود، از جمله به دلیل تشکیل پروتئین های چسبنده و ناکارآمد به نام “محصولات نهایی پیشرفته گلیساسیون” یا AGE ها. رژیم های کم کربوهیدرات در کاهش میزان قند خون بسیار موثر هستند. با این رژیم ها نورونهای با ارزش خود را از گلوکوتوکسیتی (سمی شدن گلوکز) محافظت کنید.

2. باعث سطوح پایین انسولین خون می شود.

زمانیکه سطح انسولین خون به طور مداوم بالا باشد، می تواند باعث شود گیرنده های انسولین در سطح سد خونی مغزی در برابر انسولین مقاوم شوند. به این معنی که این گیرنده ها می توانند آسیب ببینند، بی حس شوند و تدریجا تعدادشان کاهش می یابد. با کاهش گیرنده های سالم و پاسخ دهنده ی انسولین در سطح سد خونی مغزی، که ورود انسولین را به مغز را هدایت می کنند، سطح انسولین مغز به شدت کاهش می یابد.



سطح پایین انسولین در مغز خطرناک است، زیرا سلولهای مغز برای پردازش گلوکز و تبدیل آن به انرژی نیاز به انسولین دارند. این مشکل دشواری پردازش گلوکز “هیپومتابولیسم مغزی گلوکز” نامیده شده است و یکی از عوامل خطر عمده برای اختلالات عصبی مانند بیماری آلزایمر و پارکینسون است. رژیم های کم کربوهیدرات می توانند در کاهش سطح انسولین خون مفید باشند. 

3. التهاب را کاهش می دهد.

رژیم های غذایی با قند زیاد باعث التهاب بیش از حد و غیر ضروری در داخل مغز می شوند، که موجب آزاد شدن سیتوکین های التهابی مختلف می شود. (سیگنال های SOS کوچک که اولین سلول های پاسخ دهنده را در صحنه به کار می گیرند). التهاب از این نوع به خوبی به عنوان یکی از علل اصلی بیماری های روانپزشکی و عصبی شناخته شده است. رژیم های کم کربوهیدرات التهاب نشانگر را کاهش می دهد.

رژیم کم کربوهیدرات برای سلامت روان

4. دفاع آنتی اکسیدانی را افزایش می دهد.

رژیم های غذایی با قند بالا باعث آسیب های اکسیداتیو شدید و غیر ضروری می شوند. غرق کردن سلولها در گلوکز اضافی منجر به سر ریز شدن  رادیکال های آزاد اکسیژن می شود، که معمولا توسط مولکول های آنتی اکسیدانی داخلی طبیعی خودمان (مانند گلوتاتیون) پاک می شود. ادامه پیدا کردن این سر ریز شدن رادیکال های آزاد اضافی بافت های سلولی مجاور را تهدید میکند و به پروتئین ها، چربی ها، DNA و سایر اجزای سلولی مهم تر آسیب وارد می کند.



این رادیکال های آزاد حتی می توانند به سد خونی مغزی آسیب وارد کنند و به مهمانان نا خوانده و ریسکی اجازه ی ورود به مغز را بدهند. رژیم های کم کربوهیدرات به طور طبیعی به افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی داخلی کمک می کنند. نورونهای با ارزش خود را از حمله داخلی حفاظت کنید.

5. به میتوکندری انرژی می بخشد.

شواهد نشان می دهند رژیم های غذایی با قند بالا به میتوکندری (اندام های تولید کننده انرژی در داخل سلول های مغزی) آسیب وارد می کند. مغز به عنوان یک ارگان الکتریکی بسیار فعال از نظر متابولیک، با وجود اینکه فقط 2٪ وزن کلی بدن را شامل می شود، اما 20٪ انرژی بدن را تقاضا می کند. میتوکندری باید هر لحظه فعال باشد تا بتواند انرژی سلول ها را با یک منبع ثابت با کیفیت بالا تامین کند. رژیم های غذایی کم کربوهیدرات، به ویژه رژیم های کتوژنیک، سلامت و انرژی میتوکندری را بهبود می بخشد.

رژیم کم کربوهیدرات برای سلامت روان

6. هورمون استرس و اشتها را ثبیت می کند.

کربوهیدرات های تصفیه شده مانند شکر، آرد، آب میوه، و غلات تصفیه شده هورمون هایتان را روی یک ترن هوایی درونی و نامرئی قرار می دهند. به این صورت که هرزمان قند و انسولین خون به طور غیرنرمالی بالا برود، پس از آن به زودی سقوط می کند و باعث انتشار هورمون استرس، از جمله آدرنالین می شود.



موج آدرنالین که چهار تا پنج ساعت پس از مصرف بیش از حد شکر ایجاد می شود، می تواند در علائم هراسناک “هیپوگلیسمی” مثل: اضطراب، عرق کردن، لرزش، تحریک پذیری، تمرکز دشوار و تمایل به کربوهیدرات نقش داشته باشد. شواهد نشان می دهند رژیم های کم کربوهیدرات می توانند به ثبات نوسانات قند خون که در درجه ی اول ناشی از بی ثباتی هورمونی است کمک کند. 

7. نوروترنسمیتر یا انتقال دهنده های عصبی را متعادل می سازد.

این یک واقعیت کوچک شناخته شده است که رژیم های غذایی با قند بالا می توانند به روش های متعددی به سطوح انتقال دهنده های عصبی آسیب وارد کنند؛ از جمله از طریق اعمال تاثیرات مخرب در مسیر کینورنین. مسیر کینورنین به تنظیم فعالیت های سروتونین، ملاتونین، دوپامین، GABA و گلوتامات که همه انتقال دهنده های عصبی مهمی در علائم اختلالات روانپزشکی هستند کمک می کند.

همانطور که در بالا گفته شد، رژیم های غذایی با کربوهیدرات تصفیه شده بسیار بالا، باعث التهاب و اکسیدیشن می شوند، که مغز را در حالت اضطراری قرار می دهد. مسیر کینورنین با سرقت تریپتوفان از سنتز سروتونین و ملاتونین و کمک به تولید بیشتر گلوتامات به جای آن، به این هشدار پاسخ می دهد.



در نتیجه، فعالیت سروتونین، ملاتونین و GABA کاهش می یابد، فعالیت دوپامین افزایش می یابد و سطوح گلوتامات می توانند تا 100 برابر سطح پایه آن افزایش یابد. در صورت تداوم “سمیت تحریکی گلوتامات” رخ خواهد داد که برای مغز بسیار مخرب است. شواهد نشان می دهند رژیم های غذایی کتوژنیک تنظیم کننده ی انتقال دهنده های عصبی و کاهش سمیت گلوتامات هستند.رژیم کم کربوهیدرات برای سلامت روان

8.  سطوح BDNF را افزایش می دهد.

رژیم های غذایی با قند بالا می توانند سطوح مولکولی مهم به نام “فاکتور نورون زایی مشتق شده از مغز” که به اختصار به آن BDNF می گویند را کاهش دهند که نقش کلیدی در انعطاف پذیری مغز دارد. به عبارت دیگر BDNF  به مغز در مقابله و پاسخ دادن دادن به استرس و ریکاوری کمک می کند.  سطوح سالم BDNF به انعطاف پذیری مغز کمک می کند – و این چیزی است که همه ما به آن نیاز داریم، زیرا استرس بخشی طبیعی از زندگی است. شواهد نشان می دهند رژیم های کم کربوهیدرات، به ویژه رژیم های کتوژنیک، باعث افزایش سطح BDNF می شوند.

اگر کنجکاو هستید که درباره رژیم های کم کربوهیدرات برای سلامت روان بیشتر بدانید، می توانید به کتابخانه ای از منابع شامل بسیاری از ویدیوهای رایگان، مقالات، پادکست ها، سخنرانی ها و سایر اطلاعات مفید مراجعه کنید که هم برای متخصصان و هم برای بیماران مفید است، اینجا کلیک کنید. 

در ادامه بخوانید: