آیا انسان ها می توانند جاودان شوند؟ 

آیا انسان ها می توانند جاودان شوند؟ اگر انسان هستید مثل همه انسانهای دیگر قرار است بمیرید. راحت تر بگویم! مرگ هزینه بی برو برگردی است که باید برای زنده بودن بپردازید. اما این روزها اوضاع طول عمر ما انسان ها کمی بهتر از قبل شده است. انگار تاریخ مرگمان کمی به تعویق افتاده! اگر می پرسید چرا باید بگویم که علتش پیشرفت داروها و البته تکنولوژی است.

آیا انسان ها می توانند جاودان شوند؟

حالا این سوال اساسی به ذهن خیلی ها میاید که با ادامه داشتن روند این پیشرفت روزی خواهد رسید که جاودان شویم؟ جوابی که به این سوال میدهم بسته به تعریف کلمه “جاودان” دارد. اگر کنجکاوید از سیر تا پیاز ماجرا را بدانید با من و مجله وارونه همراه باشید.

مطلب مرتبط: 6 واقعیت جالب در مورد بدن انسان که شما را متعجب خواهد کرد!

جاودانگی یعنی …

بیشتر اوقات منظور از جاودانگی خود “جاودانگی” نیست. جاودانگی به معنای واقعی کلمه فقط به روح ها تعلق دارد. پس حتی اگر آنقدر پیشرفت کنیم که بتوانیم بدن و مغزمان را در زمان فرسودگی بازیابی کنیم، باز هم نمی شود بعد از پایان دنیا زنده بود. همگی خیلی خوب میدانیم که دنیا روزی به پایان خواهد رسید. پس جاودانه بودن به معنای واقعی کلمه در شرایطی که دنیایی برای زندگی کردن وجود ندارد عملا غیر ممکن است. البته خیلی از دانشمندان معتقدند میتوان دنیا را از نابودی نجات داد. اما حتی در این شرایط هم نمی شود گفت فردی که امروز زنده است تا آن موقع دوام بیاورد.

خیلی از انسان ها پیر می شوند و سپس در اثر کهولت سن میمیرند. برای جلوگیری از مرگ در بهترین شرایط (بدون در نظر گرفتن بیماری ها) باید بدن را از پیری و فرسودگی نجات داد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید گروهی از حیوانات این مشکل را حل کرده اند. پس این موضوع آنقدرها که فکر میکنید هم عجیب و غریب نیست.

هیدراها، بی مهرگان همیشه جوان!

هیدراها گونه ای از جانداران کوچک و بی مهره از خانواده ستاره های دریایی هستند که روش خاصی برای جلوگیری از پیری و فرسودگی سلول های بدنشان دارند. در این روش منحصر به فرد، گروهی سلول های بنیادی وجود دارد که همواره در حال تولید سلولهای جدید هستند. با این روش سلولهای جوان جایگزین سلولهای پیر و از کار افتاده خواهند شد. این جایگزینی دائم سلولهای جوان با پیر، به هیدرا این امکان را می دهد که بافتهای بدنش را جوان سازی کند. پس هیدراها برای همیشه جوان می مانند.

اگر هیدراها پیر نمی شوند پس میتوان گفت که جاودان هستند. تا به این جای کار این موجودات بی مهره به ما ثابت کردند که در دنیای حیوانات می توان جاودان بود، اما این دلیل نمی شود که در دنیای ما انسان ها چنین اتفاقی ممکن باشد. چرا؟ خب به این خاطر که هیدراها کلا 10 میلیمتر طول دارند و ارگان خاصی در بدنشان ندارند. اما بدن انسان ها سوپر پیچیده است و به همین خاطر ما نمی توانیم از سبک و سیاق هیدرا برای جوان سازی استفاده کنیم.

مرتبط: رژیم غذایی، ورزش و مدیریت وزن چگونه می توانند یه دهه به عمرتان اضافه کنند؟! 

چرا بدن ما نمیتواند به روش هیدراها جوان سازی کند؟

البته بدن ما هم مثل هیدراها سلولهای ریشه ای دارد که بعدا نمو پیدا میکنند و به سلولهای خاصی مثلا سلول های کبدی تبدیل می شوند. اما تمام بدن ما مانند هیدراها از این سلولهای بنیادی ساخته نشده است. آنهم به این خاطر که ما به سلولهای تخصصی نیاز داریم که هر کدام وظیفه خاصی را در بدنمان به عهده بگیرند. ما مانند هیدراها تنها به سلول های تکثیرشونده نیاز نداریم. مثلا ما به سلول های خاصی نیاز داریم تا اکسیژن را در رگ هایمان جا به جا کند. سلولی که تخصصا برای انجام این وظیفه نمو پیدا کرده است گلبول قرمز است. تخصصی شدن وظیفه گلبول قرمز موجب می شود این سلول قابلیت تکثیرش را از دست بدهد. در نهایت سلولهای خاص و پیشرفته ما پیر می شوند و با پیر شدنشان ما هم پیر خواهیم شد.

از سوی دیگر ما نمی توانیم مثل هیدراها سلولهای پیرمان را دور بیاندازیم. برای مثال نورون های ما اطلاعات را در مغزمان ذخیره میکنند. نمی شود با پیر شدن این سلولها، آنها را دور انداخت چون به اطلاعات ذخیره شده در این سلول ها نیاز پیدا میکنیم. البته کشف جوان سازی به شیوه هیدراها آنقدرها که فکر میکنید هم بی فایده نیست. می توانیم از این شیوه الهام بگیریم و راهی پیدا کنیم تا سلول هایمان در زمان پیری عملکرد بهتری از خودشان نشان دهند.

انسان ها همین حالا هم به گونه ای خاص جاودان هستند!

خبر خوش این است که ما انسان ها در حال حاضر هم به گونه ای خاص جاودان هستیم. برای مثال شعرا! به نظر من شعرا با سرودن شعری که تا مدت ها با ما می ماند جاودان می شوند. اما انسان های عادی چه؟ ما انسان های عادی هم جور دیگری جاودان هستیم. مثلا با به جا گذاشتن ارث و میراثمان!

جالب است بدانید که پیرترین انسانی که تا به حال روی این کره خاکی زندگی کرده زنی به نام جین کالمن از فرانسه است. او در سن 122 سالگی و در سال 1997 چشم از دنیا فرو بست. محققان هم ثابت کرده اند که انسان ها می توانند به حداکثر سن 120 تا 150 برسند. پس از این دوران بدن ما توان بازیابی و بهبودی از بیماری ها را از دست خواهد داد. اما اگر قرار است مرزها را بشکنیم و فراتر از این عدد و رقم عمر کنیم باید راهی پیدا کنیم تا روند پیری سلول هایمان را متوقف کنیم و البته از بیماری ها هم جلوگیری کنیم.

نانو تکنولوژی روند پیری را کند خواهد کرد

یک خبر خوب دیگر هم دارم. شاید روزی انسان ها بتوانند فرای محدودیت های بیولوژیکی بدنشان، با کمک علم نانو تکنولوژی عمر جاودان داشته باشند. حالا می خواهم از نانو تکنولوژی برایتان بگویم. در این علم مواد در بازه نانو، یعنی به اندازه ای کمتر از 100 نانومتر (یک میلیاردم متر و 400 میلیاردم اینچ) تحت دستکاری قرار می گیرند. ماشین هایی به این اندازه می توانند به راحتی در جریان خون حرکت کنند، سلول های آسیب دیده را تعمیر کنند و روند پیر شدن آنها را متوقف کنند. نانو تکنولوژی در درمان بیماری ها کمک مان خواهد کرد. مثلا سرطان! چرا که ماشین های نانو به راحتی سلول های سرطانی را از بدمان خارج خواهند کرد.

مرتبط: هوش مصنوعی خودکفا ؛ تا تولد این ماشین های هوشمند سوپر انسانی چقدر راه مانده؟

پیر نشدن یعنی جاودان شدن؟

یادتان باشد که حتی جلوگیری از روند پیری موجب جاودان شدن مان نمی شود.  اگر باور نمی کنید از هیدرا بپرسید. شاید این بی مهره عجیب و غریب هرگز پیر نشود اما باز هم می میرد. این موجودات توسط درندگان خورده می شوند. یا وقتی شرایط زیستی شان تغییر کند، مثلا وقتی دریاچه ای که در آن زندگی می کنند در زمستان یخ بزند، خواهند مرد.

البته که ما مانند هیدراها از سوی درنگان تهدید نمی شویم. اما خب! انواع و اقسام بیماری ها، حوادث مرگ بار، و تغییرات بومی آب و هوایی ما را از بین می برند. در واقع این بدن های ما هستند که تاب مقاوت در برابر این فاکتورها را ندارند. پس ما به ابزاری بهتر از بدن های حال حاضرمان برای عمر جاویدان نیاز داریم. تکنولوژی در این مورد هم راهی جلوی پایمان قرار می دهد.

تکنولوژی عمر طولانی

با پیشرفت تکنولوژی دو اتفاق پیش بینی می شود. اولین مورد تکینگی است که در آن ما هوش مصنوعی می سازیم که آنقدر باهوش است که می تواند خودش را بازسازی کند و هوشش را ارتقا دهد. در نهایت این هوش مصنوعی آنقدر ارتقا پیدا میکند که روزی از خودمان باهوش تر خواهد شد. مورد دوم جاودانگی مجازی است که در آن ما مغزهایمان را اسکن میکنیم و اطلاعات را به ساختاری غیر بیولوژیکی، مانند یک کامپیوتر وارد میکنیم تا جاودان شویم.

مرتبط: آزمون اخلاقی هوش مصنوعی ؛ آینده هوش مصنوعی به کدام سمت می‌رود؟! 

اطلاعات عصبی کرم گرد به رباتی منتقل خوهد شد!

این ایده شاید به نظر خیلی هایتان خنده دار باشد. اما همین حالا که این متن را می خوانید دانشمندان اطلاعات عصبی موجود در کرم گرد را نقشه برداری و اسکن کرده اند تا به رباتی منتقل کنند. اطلاعات عصبی این کرم گرد در پروژه ای به نام اپن ورم به رباتی منتقل می شود. و در نهایت آن ربات مانند کرم گرد رفتار خواهد کرد. البته محققان هنوز نمی توانند اطلاعات عصبی موجود در سلول های انسان را که چیزی در حدود 86 میلیارد بار از کرم گرد بیشتر است را نقشه برداری کنند. اما پیشرفت هوش مصنوعی روزی اینکار را هم برایمان ممکن می کند.

انتقال اطلاعات درون مغزمان، جاودان مان میکند؟

آیا انسان ها می توانند جاودان شوند؟ آنهم با انتقال اطلاعاتشان به یک ربات؟ وقتی اطلاعات موجود در ذهنمان به کامپیوتر منتقل شود و بتوانیم به اینترنت وصل شویم دیگر لازم نیست نگران بدنمان که در حال از بین رفتن است باشیم. خروج ذهن انسان از بدنش و انتقال آن به یک کامپیوتر بزرگترین قدمی است که بشر در راستای جاودانگی خواهد برداشت اما هنوز هم موانعی در راه هستند.

مرتبط: چرا کامپیوترها هرگز کاملاً آگاه نخواهند شد؟ 

حتی با این جا به جایی هم نمی توان گفت که ما جاودان شده ایم. در این صورت فقط قلی دیجیتالی برای خودمان دست و پا کرده ایم. در این پروسه عجیب و غریب دو داستان پارادوکسیکال وجود دارد. و آن دو داستان این است. داستان اول این است که پروژه کپی کردن اطلاعات مغز ما به یک کامپیوتر موفقیت آمیز باشد. در این صورت ربات مانند ما رفتار خواهد کرد. اما نمی توانیم بگوییم جاودان شده ایم. چون خود ما هنوز زنده هستیم و آن ربات نمی تواند جای “ما” را بگیرد. پس در واقع فقط قلی دیجیتالی ساخته ایم. 

در داستان دوم پروسه انتقال اطلاعات مغزمان به ربات موفقیت آمیز نخواهد بود. در این صورت هم جاودان نخواهیم بود. چون حتی اگر موفقیت آمیز هم می شد جاودان نمی شدیم. خنده دار است اما با یک بررسی ساده به این نکته می رسیم که در نهایت ربات ها تنها نسخه ای دیجیتال از ما هستند در حالیکه خود ما هنوز زنده هستیم و نفس میکشیم.

راه های بهتری هم برای جادوانگی هست

مثلا می توان با نانو تکنولوژی کارایی مغز را بهبود بخشید. آنهم با ساختن تراشه های مغزی! این روزها دنیای علم پر است از داستان های علمی تخیلی جایگزینی قسمت های از کار افتاده مغز با تراشه های مغزی! به عبارت دیگر هر چه سنمان بالاتر می رود قسمت های بیشتری از مغز با تراشه جا به جا می شود و کم کم تراشه، جای بافت مغز را که فرسوده شده می گیرد. اما مغز ما صندوقچه اسرار ماست و جا به جایی آن با تراشه یعنی خودکشی!

“من” با دستکاری تکنولوژیکی “من” میمانم؟

با در نظر گرفتن تمام این تئوری ها هنوز هم معتقدم که بدن انسان تاریخ انقضایی دارد. حالا با هر روشی که بروز رسانی شود باز هم روزی فرسودگی به سراغمان میاید. سوال اصلی اینجاست که با این همه داستان و تغییر و نیمه ربات شدن، هنوز می توانیم به خودمان بگوییم انسان؟ می توانیم بگوییم ما هنوز “خودمان” هستیم؟ سوال های مهم دیگری هم هست. مثلا اگر مغزمان جا به جا شود، اگر با تراشه جایگزین شود، موجودیت من به عنوان یک انسان ثابت خواهد ماند؟ دقیق تر بگویم تا کجای این داستان جاودانگی، من همان انسان سابق می مانم؟

خیلی ها همین حالا هم با ورود تکنولوژی به بدن ها مخالفند. اما دانشمندان در تلاشند تا این قدم بزرگ را بردارند و مرگ را تا جایی که ممکن است از صفحه زندگی مان دور کنند. من هم مثل خیلی های دیگر دوست دارم روزی را ببینم که تکنولوژی به کمک انسان میاید، بیماری ها را درمان میکند و باهوش ترمان میکند. دوست دارم روزی را ببینم که “جاودان بودن یا نبودن” انتخابی پیش روی انسان ها باشد.

نظر شما چیست؟روزی آیا انسان ها می توانند جاودان شوند؟

در ادامه بخوانید: تکنولوژی دیپ فیک (جعل عمیق) می تواند حرف را در دهان شما بگذارد!