بهترین فیلم های کریستوفر نولان که اصلا نباید آنها را از دست بدهید! 

در این مطلب قصد داریم نگاهی به بهترین فیلم های کریستوفر نولان داشته باشیم، فیلمهای او را به صورت کوتاه بررسی کنیم و مسیر فیلمسازی او و جایگاهی که در هر فیلم در سینما داشته را مورد بحث قرار دهیم. 

یا طرفدار کریستوفر نولان هستید یا نیستید، این دقیقا وضعیت طرفداران و تماشاگران فیلم های او است. نولان بر خلاف دیگر کارگردانان، هم به شکل بی سابقه ای طرفدار دارد و هم منتقد. مثلا شما یا عاشق اسکوسیزی یا بونگ جون هو هستید یا اصلا آنها را دنبال نمیکنید، اما در رابطه با نولان همه چیز فرق میکند.

همچنین بخوانید:

بررسی فیلم دست خدا ساخته‌ی “پائولو سورنتینو” ؛ روزی روزگاری در ناپل 

بهترین فیلم ها با موضوع توطئه که هرگز مثل آن ها را نخواهید دید!

اگر نگران لو رفتن داستان هستید باید بدانید که این مطلب هیچ گونه اسپویلی را در بر ندارد. با این مقدمه کوتاه به سراغ معرفی بهترین فیلم های کریستوفر نولان میرویم.

نگاهی به بهترین فیلم های کریستوفر نولان 

Oppenheimer (اوپنهایمر)

• امتیاز آی ام دی بی: 8/6
• امتیاز راتن تومیتوز: 93
• فروش: 717,8 میلیون دلار
• ویژگی شاخص: فیلمنامه‌ی قوی، بازیگران معروف، جلوه های بصری عالی

اوپنهایمر یکی دیگر از بهترین فیلم های کریستوفر نولان است که داستان زندگی جی رابرت اوپنهایمر، مردی که به عنوان “پدر بمب اتم” شناخته می شود را به تصویر می کشد. جالب است بدانید که Oppenheimer بر اساس کتاب “پرومته آمریکایی: پیروزی و تراژدی جی رابرت اوپنهایمر” نوشته‌ی کای برد و مارتین جی شروین ساخته شده است. این فیلم بر ظهور نبوغ، حضور غرور و خطا در دوران جنگ جهانی را به تصویر می کشد. دقیقا زمانی که این فیزیکدان آمریکایی با ساخت دو بمب اتم که در طول جنگ جهانی دوم، هیروشیما و ناکازاکی را ویران کرد و فاجعه های بزرگی اتفاق افتاد.

کمی قبل تر گفتیم که این فیلم از کتاب “پرومته آمریکایی: پیروزی و تراژدی جی رابرت اوپنهایمر” اقتباس شده است. حالا جالب است بدانید که نوشتن این کتاب نزدیک به 25 سال طول کشید. می خواهید بدانید چرا؟ چون کای برد و مارتین جی شروین با صدها نفر مصاحبه کردند و تمام تلاش خود را کردند تا از منابع موثق استفاده کنند. از طرفی دیگر، چون داستان اوپنهایمر، یک داستان معمولی نیست، کریستوفر نولان هم برای ساخت این فیلم سال ها برنامه ریزی کرد و با اختصاص دادن بودجه 100 میلیون دلاری برای ساخت این فیلم، سنگ تمام گذاشت.

جالب است بدانید که حتی کمپانی توزیع کننده این فیلم هم تمرکز بسیاری برای روی دیده شدن Oppnheimer داشت. کمپانی یونیورسال پیکچرز متعهد شد که سه هفته قبل و سه هفته بعد از انتشار اوپنهایمر، هیچ فیلم دیگری را اکران نکند تا این اثر بتواند به نتیجه‌ای که نولان می خواست برسد. از نظر این کمپانی، فیلم اوپنهایمر یک اثر خارق العاده است که بینندگان را با زندگی یک مرد مرموز همراه می کند. مردی که اهل ریسک است و مجبور است تا برای نجات دنیا، اول آن را نابود کند.

به نظر شما همین که کریستوفر نولان وظیفه کارگردانی و نویسندگی این فیلم را بر عهده داشته است، کافی نیست تا Oppenheimer را تماشا کنید؟ مطمئنا از آن لذت خواهید برد.

مرتبط: بهترین فیلم های کیلین مورفی ؛ 16 فیلمی که ارزش تماشا دارند! 

11- FOLLOWING (تعقیب)

• امتیاز آی ام دی بی: 7.5
• امتیاز راتن تومیتوز: 81
• فروش: 240 هزار دلار
• رتبه این فیلم از نظر کاربران و منتقدان در لیست برترین فیلم های نولان (لزوما رتبه ها نیازی به تفاوت ندارند): 11-10
• ویژگی شاخص: ساختار ساده اما هوشمندانه/اولین فیلم بلند نولان/

تعقیب، شاید مهم ترین فیلم کارنامه نولان به لحاظ تاثیرگذاری در آینده فیلمسازی وی باشد، حتی بیشتر از “تلقین” و “تریلوژی شوالیه تاریکی”. داستان فیلم درباره نویسنده جوانی است که به شکل رندوم به دنبال افراد مختلف میرود و از داستان زندگی آنها، ایده ای برای نویسندگی اش پیدا میکند.

درواقع او نقش شکارچی را ایفا میکند، اما در یکی از همین تعقیب ها، حوادثی برای وی پیش می آیند که نقش وی به عنوان شکارچی را به هم میزند. تعقیب کم خرج ترین و کم فروش ترین فیلم کارنامه نولان است، اما همزمان سخت ترین فیلم وی به لحاظ پروسه تولید، و نقطه عطف فیلمسازی وی است. پس، شاید تعقیب روی کاغذ فیلم نولانی ای نباشد یا در آن خبری از بازی با زمان نیست اما جایگاه این فیلم در کارنامه کریستوفر نولان بسیار مهم است.

فیلمسازان مشهور دنیا، برای ساخت اولین فیلم بلندشان سراغ تجربه همه چیز میروند، از دستکاری ژانر های مختلف در طول فیلم گرفته تا شکستن قواعد ساده فیلمسازی. درواقع اگر به اولین فیلم های بلند کارگردانان مشهور نگاهی بیاندازید، اکثر آنها، فیلم های اولشان چندان مورد توجه قرار نگرفته اند یا اصلا شناخته نشده اند. اما فیلم های اول کارگردانان مشهوری مانند “اسپیلبرگ”،”بونگ جون هو”، و “کریستوفر نولان”، فیلمهایی هستند که نه تنها از لحاظ ساختار و قواعد فیلمسازی “ساده” هستند، در عین حال مسیر آینده آنها را میتوان در این فیلمها دید.

همچنین بخوانید: فیلم هایی که باید دوبار تماشا کنید تا موضوع آن را بفهمید!

به عنوان مثال اولین فیلم بلند بونگ جون هو، “سگ های واق واق کننده، گاز نمیگیرند” نام دارد. بونگ، در اولین فیلم خود همانند تمامی فیلمهای آینده اش، دغدغه های اجتماعی و فرهنگی (در این فیلم بیشتر درباره خود کشور کره جنوبی) دارد. همانطور که این فیلم از لحاظ ساختاری و قواعد ساده است، اما باعث نمیشود تا فیلم قدرتمندی نباشد و در عین حال پیام های ارزشمندی برای شنیدن نداشته باشد.

تعقیب نیز همینگونه است، اگرچه از لحاظ ساختاری بسیار ساده است و کلیشه های زیادی در آن جای گرفته اند(زیرا نولان به دلیل کمبودهای فنی و مالی نمیتوانست فیلم بهتری بسازد)، اما همچنان میتوان مسیری که نولان قرار است در آینده طی کند را در آن دید. تعقیب به عنوان فیلمی شناخته میشود که نولان را از تهیه با رنج و سختی 6000 دلار بودجه، به “ممنتو” با 4 میلیون دلار بودجه رساند. “تعقیب” یکی از بهترین فیلم های کریستوفر نولان فیلمی است که در عین سادگی، نبوغ نولان را به دنیا نشان داد، فیلمش در بسیاری از جشنواره های معتبر جایزه گرفت و درهای فولادی باقطر چندکیلومتری هالیوود را برای وی باز کرد.

10- Memento (یادگاری) 

• امتیاز آی ام دی بی: 8.4
• امتیاز راتن تومیتوز: 93
• فروش: 39 میلیون دلار
• رتبه این فیلم در لیست برترین فیلم های نولان: 1-3
• ویژگی شاخص: فیلمنامه درخشان/تدوین موازی شاخص/

“ممنتو”،  نه تنها یکی از بهترین فیلم های کارنامه نولان است بلکه یکی از بهترین فیلم های تاریخ نیز هست. جایگاه این فیلم بین دوستداران سینما هر سال افزایش پیدا میکند و بعد از گذشت دو دهه از ساخت آن همچنان یکی از قدرتمندترین فیلم های تاریخ است.

داستان فیلم درباره فردی است که نمیتواند مدت زیادی وقایع گذشته را در ذهنش ذخیره کند و بنابراین مدام مجبور به استفاده از یادداشت های خودش برای یادآوری اتفاقات گذشته است، این وسط هم ماجرای به قتل رسیدن همسرش همه چیز را برای وی سخت میکند. درنهایت وی تصمیم میگیرد تا به دنبال قاتل همسرش بیافتد، اما این کار با توجه به وضعیت حاد ذهنی وی مانند خودکشی است.

همچنین بخوانید: بهترین فیلم های علمی تخیلی قرن بیست و یک که باید ببینید ؛ تا سقف آسمان، تا ته رویا!

ممنتو دومین فیلم بلند کریستوفر نولان است که نامزد بهترین فیلمنامه اسکار نیز شد، بنابراین اسم وی بیش از پیش در دنیا شنیده شد و وی از یک فیلمساز نابغه ناشناخته به یک فیلمساز نابغه شناخته شده تبدیل شد. ممنتو یکی از بهترین فیلم های کریستوفر نولان محسوب می شود. 

بسیاری از افراد و منتقدان، این فیلم را بهترین فیلم کارنامه هنری نولان میدانند. نولان در این فیلم از تدوین موازی و فلش بک های متعدد استفاده کرده است، که در فیلم های آینده وی نیز میبینیم که او بسیار به تدوین موازی علاقه دارد. استفاده هوشمندانه و نبوغ آمیز نولان از این دو تکنیک، درکنار فیلمنامه کم نقص خودش و برادرش،”جاناتان نولان”، به فیلم درخشانی منجر شده که هنوز که هنوز است مورد تحسین قرار میگیرد.

یادگاری به عنوان فیلمی شناخته میشود که نولان را در جایگاه بااستعداد ترین کارگردانان عصر قرار داد. ممنتو در حالی دومین فیلم بلند نولان است که هر کارگردانی آرزوی این را دارد که چنین فیلمی در کارنامه وی نیز باشد. ممنتو فیلمی است که یک تنه میتواند یک لیست از برترین فیلم های چندسال اخیر را قتل عام کند.

9- Insomnia (بی خوابی)

• امتیاز آی ام دی بی: 7.2
• امتیاز راتن تومیتوز: 92
• فروش: 113 میلیون دلار
• رتبه این فیلم در لیست برترین فیلم های نولان: 11-12

“بی خوابی”، در ساده ترین تعریف به عنوان ضعیف ترین فیلم کارنامه نولان شناخته میشود اما همزمان حساس ترین فیلم او نیز هست. معمولا وقتی قرار است بهترین فیلم های کریستوفر نولان معرفی شود، بدون شک بی خوابی در رتبه آخر قرار می گیرد.

بی خوابی تنها فیلم نولان است که وی نویسندگی آن را برعهده نداشته است، حتی برادرش نیز در فیلمنامه نقشی نداشته است. بنابراین این فیلم درحالی به عنوان ضعیف ترین فیلم نولان شناخته میشود که باید دونکته را راجع به آن فراموش نکرد: اول اینکه این فیلم، آزمون بسیار دشوار هالیوود از نولان است و دوم اینکه نه تنها این فیلم، فیلم بدی نیست و به راحتی لقب “خوب” را تصاحب میکند که دیگر آثار بعدی نولان آنقدر درخشان اند که عملا بی خوابی بین آنها گم میشود.

همچنین بخوانید: بهترین فیلم ها با پایانی شوکه کننده که شما را حیران خواهند کرد!

در وصف فیلمهای بعدی نولان همین بس که آن فیلم ها مانند زئوس و دیگر خدایان المپ هستند، و بی خوابی مانند یکی از فرزندان آنها. خب وقتی در یک دنیا زئوس وجود دارد، یا تور(ثور؟)، چه دلیلی برای اهمیت دادن به یکی از فرزندان آنها وجود دارد؟

بیخوابی بین مخاطبان به چنین مشکلاتی دچار شده است، زیرا اگرچه این فیلم واقعا ضعیف ترین فیلم نولان است ولی تعریف واژه ضعیف به این فیلم نمیچسبد. همچنین آثار بعدی نولان به حدی باکیفیت، پرفروش و از لحاظ تجاری کرکننده هستند که عملا بی خوابی به یک فیلم بیگانه در کارنامه نولان تبدیل میشود.

بی خوابی فیلمی است که اگر نولان در برآورده کردن درخواست های اعضای برادران وارنر کوچکترین اشتباهی میکرد و یا فقط یکی از موارد چک لیست آنها را “تیک” نمیزد، به احتمال زیاد به گوشه ای پرت میشد و هر از گاهی با سختی فیلمی میساخت و تحویل میداد. همانجایی که هم اکنون “پولانسکی” و “وودی آلن” جا خوش کرده اند: زباله دان نوابغ هالیوود.

8- Batman Begins (بتمن آغاز میکند)

• امتیاز آی ام دی بی: 8.2
• امتیاز راتن تومیتوز: 84
• فروش: 374 میلیون دلار
• رتبه این فیلم در لیست برترین فیلم های نولان: 9
• ویژگی شاخص: روایت بزرگسالانه و تاریک از کمیک های بتمن/

“بتمن آغاز میکند” یا آنچنان که شایسته تر است: “نولان آغاز میکند”. تا قبل از این فیلم کریستوفر ادوارد نولان آنچنان که باید بین مخاطبان جدی و عادی سینما فردی شناخته شده نبود، درواقع “آنچنان که باید” را خط بزنید، نولان اصلا شناخته شده نبود. عموم مخاطبان نه فیلم اول وی را دیده بودند و نه بی خوابی تحول خاصی در سینما انجام داد، ممنتو هم بین عموم افراد به جایگاه واقعی اش نرسیده بود و فقط مخاطبان جدی سینما آن را تماشا کرده بودند.

کریستوفر نولان پس از 7 سال دویدن های بی وقفه و تولید آثار بی نظیر، بالاخره با آی پی بتمن شناخته شد (بله همان قضیه اتکا به برندی مشهور). هفت سال اصلا زمان کمی نیست، درواقع نولان پس از نزدیک به یک دهه و پس از گذراندن پیاپی آزمون های طاقت فرسای استودیویی حاکم بر هالیوود، شانس درخشش و شناخته شدن را پیدا کرد.

همچنین بخوانید: بهترین کمیک های بتمن که باید بخوانید ؛ شوالیه شنل پوش در برابر نیمه تاریک گاتهام!

“بتمن آغاز میکند” یکی از بهترین فیلم های کریستوفر نولان حکم آغاز تحول اساسی سینمای هنری در کنار سینمای پاپ کورنی و همینطور لرزش های خفیف در حال وقوع بزرگترین زلزله تاریخ را دارد. بتمن آغاز میکند به عنوان فیلمی شناخته میشود که سینمای کمیک بوکی را از باتلاق صفات تمسخر، کم ارزش، بی کیفیت، بدون مخاطب، کلیشه زده و در آستانه انقراض، دو دستی بیرون کشید. بتمن آغاز میکند نه تنها موفق میشود مجموعه فلاکت زده بتمن را تا نزدیکی نوک قله بالا بکشد، بلکه زمینه ساز فروش میلیارد دلاری دار و دسته فیلم های “مارول” و “دی سی” و هر آنچه که به صفت “ابرقهرمانی” منجر میشود است.

7- The Prestige (پرستیژ/حیثیت)

• امتیاز آی ام دی بی: 8.5
• امتیاز راتن تومیتوز: 76
• فروش: 109 میلیون دلار
• رتبه این فیلم در لیست برترین فیلم های نولان: 5-7
• ویژگی شاخص: فیلمنامه شاخص/تدوین موازی/فلش بک های هوشمندانه/

“پرستیژ” به راحتی خاص ترین فیلم در بین بهترین فیلم های کریستوفر نولان است. نولان پس از موفقیت مالی “بتمن آغاز میکند” به سراغ ساخت پروژه ای شخصی رفت(یکی برای خودش، یکی برای استودیو از اینجا شروع میشود)، و درنهایت موفق شد هم منتقدان را راضی کند و هم فروش بالایی را تجربه کند.

نولان در این فیلم باز هم سراغ تدوین موازی و فلش بک های متعدد میرود و باز هم با استفاده هوشمندانه از این دو تکنیک، فیلم بسیار باکیفیتی را خلق میکند که همچنان در 5 فیلم برتر وی جای دارد. داستان آن درباره دو شعبده باز است که در ابتدا بایکدیگر همکارند ولی اوضاع به سمتی پیش میرود که برای خراب کردن وجهه همدیگر از هیچ تلاشی فروگذار نمیکنند.

همچنین بخوانید: 5 تا از بهترین فیلم های دیوید لینچ برای علاقه مندان به سینما!

نولان در این فیلم ادامه دهنده استفاده هوشمندانه اش در تکنیک تدوین موازی و فلش بک های متعدد است، که بعدا و طی فیلم های بعدی اش از جمله “تلقین” به درجه استادی در آن میرسد. نوع روایت فیلم مانند آثار قبلی او همچنان رئال و تاریک است و نولان با حفظ این نوع نگاه در فیلمهای بعدی اش، “واقع گرایی” را به مشخصه های فیلمسازی اش اضافه میکند. “پرستیژ” درواقع ستون های فیلمسازی قرص و محکم نولان را پایه ریزی میکند.

6- The Dark Knight (شوالیه تاریکی)

• امتیاز آی ام دی بی: 9.0
• امتیاز راتن تومیتوز: 94
• فروش: 1 میلیارد دلار
• رتبه این فیلم در لیست برترین فیلم های نولان: 1-3
• ویژگی شاخص: فیلمنامه با ساختار پنج پرده/شخصیت پردازی بی نقص/بار روانشاسانه/احیا کننده ژانر ابرقهرمانی و کمیک بوکی

“شوالیه تاریکی” یا شکل فارسی تر و ادیبانه تر آن، “شهسوار تاریکی”، نه تنها برترین فیلم ابرقهرمانی تاریخ تا به امروز است بلکه چنان سیستم فیلمسازی هالیوود را جا به جا کرد که بعد از غوغای اسپیلبرگ، تاکنون بی سابقه بوده است.

همچنین بخوانید: نقد و بررسی انیمیشن بتمن ؛ جوک مرگبار

لرزش های خفیف فیلم “بتمن آغاز میکند” را یادتان هست؟ خب آن زلزله پس از “بتمن آغاز میکند” فقط به شکل نامحسوسی حس میشد، اما پس از فیلم پرستیژ تاثیر آن برهمه روشن شد. از حالا نولان به عنوان کارگردانی شناخته میشد که بلد است یک فیلم خیلی خوب بسازد و درکنار آن منتقدان را هم راضی کند.

لرزش های زلزله نولان حالا نه تنها از حالت “تکان های شدید خانه ها” به مرحله “زیر و رو کردن تمام شهر” رسیده بود بلکه در دوردست میشد موج های چندصد متری سونامی حاصل از آن زلزله را هم دید. بنابراین نولان با این فیلم تمام ژانر ابرقهرمانی را از نو ساخت، تکان شدیدی به ژانر فیلم های پاپ کورنی داد و محبوب ترین ضدقهرمان فرهنگ عامه در تاریخ را خلق کرد.

اما شوالیه تاریکی فقط به دلیل ماهیت ابرقهرمانی اش مشهور نشد، درواقع این ژانر تا قبل از سه گانه در حال ساخت شوالیه تاریکی نولان، یک ژانر کاملا فراموش شده و شکست خورده بود. سران دی سی و استودیوهای فیلمسازی منتظر معجزه ای بودند تا این ژانر را دوباره به محبوبیت برساند. بنابراین نولان درحالی ساخت این سه گانه را کلید زد که به جز خیل عظیم طرفداران ناامید مجموعه بتمن، پشتوانه اقتصادی دیگری نداشت.

اما ساختار شکنی های نولان با این فیلم فقط در این موارد نبود، بلکه وی با ارائه فیلمنامه پنج پرده ای نامرسوم، قواعد فیلمنامه نویسی را شکست، همچنین تم تاریک و جدی و عبوس به مجموعه بتمن اضافه کرد و تا جای ممکن هرگونه کمدی و اغراق در شخصیت پردازی را در فیلمنامه حذف کرد،  وجود عواقب در تصمیمات شخصیت ها تبدیل به پایه ای ترین اصل مجموعه شد، محبوبیت فیلم های ابرقهرمانی را دوباره بازگرداند و با فروش یک میلیارد دلاری اش اتفاقی را که ممکن بود تا دو دهه دیگر به وقوع نپیوندد را در یک فیلم انجام داد.

5- Inception (تلقین)

• امتیاز آی ام دی بی: 8.8
• امتیاز راتن تومیتوز: 87
• فروش: 870 میلیون دلار
• رتبه این فیلم در لیست برترین فیلم های نولان: 1-3
• ویژگی شاخص: فیلمنامه چندلایه/سکانس های اکشن/موسیقی متن/ایده مرکزی/

“تلقین”، در ساده ترین تعریف یک فیلم بی نظیر با ایده بکر و کلاس درس ساخت بلاک باستر با ویژگی‌های فیلم‌های هنری است.

نولان پس از تجربه عظیم مالی و هنری “شوالیه تاریکی” دست به ساخت فیلمی زد که به گفته خودش ده سال روی آن فکر میکرده است. تلقین، یکی از برترین بلاک باستر های تاریخ است، اما ویژگی ای دارد که آن را به رتبه اول هل میدهد: “هنری بودن”. درواقع تمام بلاک باسترهای آن سالها و نیز دوره معاصر، ویژگی های یک فیلم هنری را ندارند ولی تا دلتان بخواهد شامل اکشن های بی مغز و اغراق های فراوان و حفره های داستانی متعدد و درنهایت کلکسیونی از سکانس های پرشده با جلوه های ویژه تصویری میشوند. اما تلقین به جز ایده مرکزی نبوغ آمیز و بکر اش دیگر چه چیزی برای ارائه دارد؟

برای پاسخ به این سوال باید به تمام کارهایی که نولان برای این فیلم انجام داده است نگاهی بیاندازیم. نولان به عنوان کارگردانی شناخته میشود که از کمترین جلوه های ویژه در فیلم هایش استفاده میکند. بنابراین در اولین مورد، برتری تلقین نسبت به تمام فیلم های هم قد و قواره اش به استفاده حداکثری از  لوکیشن و طراحی صحنه های واقعی به جای جلوه های ویژه میشود. دومین مورد به استفاده هوشمندانه نولان از سکانس های اکشن فیلمش مربوط میشود، در تلقین برخلاف تمام بلاک باسترهای دیگر، اکشن نه وسیله ای برای اتلاف وقت فیلم و یا تزریق هیجان یکبارمصرف، بلکه وسیله ای برای هرچه باورپذیرتر کردن جهان فیلم و گرفتاری هایی است که شخصیت ها دچارش شده‌اند. همچنین نولان در این فیلم به نهایت درجه استادی اش در استفاده از تدوین های موازی و فلش بک می‌رسد.

همچنین بخوانید: بهترین فیلم ها شبیه Inception که باید حتما ببینید!

تلقین نه تنها یک درام تاثیر گذار، بلاک باستری که مشابه اش یافت نمیشود، یک فیلم اکشن ناب و یک فیلم اوریجینال فوق العاده است، بلکه در نهایت به محصولی منجر میشود که پس از تماشای آن محال است نبوغ وی در روایت داستان های این چنینی را تحسین نکنید.

زلزله حاصل از اقدامات نولان در سینما و سونامی حاصل از آن، در تلقین به مرحله بدترین فاجعه طبیعی تاریخ وارد میشود. نولان با تلقین راه و رسم ساخت یک فیلم اوریجینال که هم در گیشه موفق باشد و هم مخاطبان و منتقدان آن را تحسین کنند و هم جوایز زیادی را درو کند را آموزش میدهد. تلقین شروع سه گانه هیجان انگیز نولان با زمان است.

4- The Dark Knight Rises (شوالیه تاریکی برمی‌خیزد)

• امتیاز آی ام دی بی: 8.4
• امتیاز راتن تومیتوز: 87
• فروش: 1 میلیارد و صد میلیون دلار
• رتبه این فیلم در لیست برترین فیلم های نولان: 8

آخرین قسمت از شوالیه تاریکی نه تنها با سنگینی از دست دادن برترین آنتاگونیست تاریخ ادامه پیدا میکند، بلکه به هویت مجموعه وفادار میماند و پایان این سه گانه را به بهترین شکل ممکن به اتمام میرساند. نولان قبل از ساخت این فیلم دیگر به جایی نبود که نرسیده باشد، از ارائه یک فیلم معمایی و کالت مانند ممنتو تا برترین فیلم ابرقهرمانی تاریخ و بلاک باستری که حتی بیشتر از شوالیه تاریکی تحسین شد.

در این سالها نولان مدام روی دست خودش بلند میشد، از یک طرف ممنتو را تحویل مخاطبان داد، سپس برترین فیلم مجموعه بتمن را ساخت و آغازگز یکی از برترین سه گانه های تاریخ شد و در اواخر آن هم با تلقین نشان داد نه تنها شگفتی هایش ادامه دارد، بلکه هنوز برگ های برنده ای در دست دارد که اگر آن ها را رو کند به “تلقین” منجر میشود.

در “شوالیه تاریکی برمیخیزد”، نولان با اینکه فشار شدیدی را با از دست دادن حضور “هیث لجر”  در قسمت سوم حمل میکرد اما با اضافه کردن “تام هاردی” و “گربه سیاه” و چند شخصیت کلیدی دیگر از دل کمیک های بتمن توانست همچنان آخرین قسمت این سه گانه را که به دلیل شرایط خاص اش میرفت تا فیلم ناامید کننده ای لقب بگیرد، به فیلمی نه به اندازه قسمت دوم درگیر کننده ولی همچنان ارزشمند و باکیفیت تبدیل کند.

همچنین بخوانید: کریستوفر نولان دلیل پوشاندن صورت تام هاردی در فیلم هایش را می گوید !

بتمن که حالا با از دست دادن وجهه اش به عنوان یک ابرقهرمان نیکوکار به یک شرور که شهر را به آتش کشیده است تبدیل شده، با عذاب سهمگین این اتفاق دست و پنجه نرم میکند. نولان با قسمت اول توانست به خوبی بتمن را نه به عنوان یک ابرقهرمان شکست ناپذیر، بلکه به عنوان یک انسان به تصویر بکشد. نولان در قسمت دوم، بتمن را آنچنان از لحاظ روحی و روانی تحقیر کرد که عدم همذات پنداری با وی عملا غیرممکن بود.

بنابراین با تبدیل بتمن به بازیچه افکار جوکر و به دام افتادنش در گودالی به نام “خودخواهی”، عملا تمام جهان بینی این شخصیت را تغییر داد. نولان با جدی گرفتن بی اندازه “عواقب”، بتمن را به دلیل اشتباهاتش از یک ابرقهرمان به یک شخصیت خاکستری تبدیل کرد و حالا در قسمت سوم (در حالی که قسمت دوم به طور کامل به اشتباهات وی اختصاص داشت) به عواقب کارهای بتمن میپردازد، بتمن حالا نه تنها باید وجهه اش را دوباره برگرداند بلکه قبل از آن باید با تغییر کامل طرز نگاه اش به دنیا، اول از همه خودش را اصلاح کند.

نولان سرانجام سه گانه بتمن را درحالی به پایان رساند که ثابت کرد فلسفه بافی و بررسی روانشناسانه به شخصیت ها فقط مختص به فیلم های ژانر مخصوص خودش نیست، بلکه این کار را هم میتوان با یک مجموعه کمیک که مخاطبانش نوجوانان و کودکان هستند انجام داد! تریلوژی شوالیه تاریکی بیش از هرچیز، یک سه گانه فلسفی/روانشناسانه در باب “تصمیمات” افراد و “عواقب” آنها است.

3- Interstellar (در میان ستارگان)

• امتیاز آی ام دی بی: 8.6
• امتیاز راتن تومیتوز: 72
• فروش: 700 میلیون دلار
• رتبه این فیلم در لیست برترین فیلم های نولان: 1-4
• ویژگی شاخص: دستاورد علمی شاخص/موسیقی متن/فیلمنامه چندلایه

نولان با انبوهی از تجربیات پیشین و پس از فراغت از سه گانه شوالیه تاریکی، به سراغ دومین فیلم اش با مضمون زمان رفت. “میان ستاره ای” یا “در میان ستارگان”، هم در نظر مخاطبان موفق بود و هم در گیشه جهانی بسیار موفق بود و  توانست چهارمین فیلم پرفروش کارنامه نولان شود.

همچنین بخوانید: 12 فیلم درباره سفر در زمان که باعث می‌شوند همه چیز را زیر سوال ببرید!

نولان با این فیلم باز هم سراغ تکنیک فیلمسازی آشنا و همیشگی اش رفت: تدوین موازی. میان ستاره ای نولان را رسما تبدیل به کارگردانی شیفته زمان کرد و امروزه اگر از افراد مختلف یکی از ویژگی های فیلم های نولان را جویا شوید قطعا “بازی با زمان” جزو اولین کلمات آنهاست. درواقع نولان با این فیلم “ادیسه فضایی” خودش را ساخت.

در “میان ستاره ای” که یکی از بهترین فیلم های کریستوفر نولان است، دو تم داستانی وجود دارد: یکی رابطه بین کوپر (شخصیت اصلی) و دخترش و دیگری اکتشافات فضایی و وسعت بی انتهای جهان. نولان با میان ستاره ای یکی از جاه طلبانه ترین فیلمهایش را ساخت، زیرا هم به موضوع کمتر شناخته شده و پرداخته شده وسعت بی انتهای کیهان می پرداخت و هم در بین اکتشافات و درگیری ها، به رابطه عمیق دختر-فرزندی بین کوپر و دخترش میپرداخت.

میان ستاره ای اگرچه غوغایی که تلقین و شوالیه تاریکی به پا کردند را تکرار نکرد، اما از لحاظ کیفی فقط کمی پایین تر از آنها قرار میگیرد و نکته جالب درباره این فیلم این است که بسیاری از افراد با وجود دو فیلم مذکور به علاوه ممنتو، همچنان میان ستاره ای را به عنوان برترین فیلمی که از نولان دیده اند، انتخاب میکنند.

میان ستاره ای بیشتر به دلیل تم داستانی بینظیر و دقت دیوانه‌وارش به جزییات علمی مورد توجه قرار گرفت (تا آنجا که شباهت بسیار زیاد تصویرسازی یک سیاهچاله در فیلم با ثبت اولین تصویر یک سیاهچاله توسط بشریت در سال 2019 یعنی پنج سال بعد، جنجالی شد).

میان ستاره ای بیشتر از اینکه یک فیلم علمی تخیلی با یک پرده سوم دیوانه وار باشد، یک درام احساسی بین پدر و دخترش است و بیشتر از اینکه فیلمی درباره چند فضانورد باشد، فیلمی درباره سیراب کردن لبان تشنه انسانها برای تجسم فضا است. در این بین موسیقی نواخته شده توسط “هانس زیمر“، کاری با مخاطب میکند که پس از آن میان ستاره ای فقط یک فیلم نباشد، یک احساس باشد.

2- Dunkirk (دانکرک)

• امتیاز آی ام دی بی: 7.8
• امتیاز راتن تومیتوز: 93
• فروش: 526 میلیون دلار
• رتبه این فیلم در لیست برترین فیلم های نولان: 1-5
• ویژگی شاخص: نگاه متفاوت به جنگ/ دستاورد فنی/فیلمنامه تصویری

پس از هیاهوی کرکننده میان ستاره ای و دار و دسته قبلی نولان، وی مانند همیشه در بالاترین و کرکننده ترین وضعیت تبلیغاتی ممکن به سر می برد. همه می خواستند ببینند که تجربه اثر جدید نولان که این بار نه در فضا جریان دارد و نه زمان در آن نقش خاصی دارد چگونه است.

دانکرک نه “متیو مک کانهی” را در اختیار داشت و نه “لئوناردو دیکاپریو“، نه “آن هتوی” بود و نه “کریستین بیل”. بنابراین یکی از برگ های برنده تجاری وی غایب بود. داستان فیلم هم نه در زمان بود و نه در فضا. اما چه چیزی باعث شد تا این فیلم تبدیل به یکی از پرفروش ترین فیلم های آن سال تبدیل شود؟ بدون شک پاسخ به این سوال فقط یک جنبه دارد و آن هم این است: برند نولان.

همچنین بخوانید: نگاهی به بهترین فیلم های تاد فیلیپس ؛ کارنامه ای با معدل جوکر!

نولان با هر فیلمی که روانه سینماها میکند، دوستداران سینما بدون شک آن را جزو اولویت های اول خود قرار میدهند. بنابراین فروش در فیلم های نولان همیشه تضمین شده است زیرا وی با کارنامه درخشان گذشته اش، عملا همه افراد را کنجکاو به تماشا میکند.

دانکرک که یکی از بهترین فیلم های کریستوفر نولان است، در سه خط زمانی مختلف، اما در نهایت متصل به هم روایت میشود. تدوین موازی اینجا در شدیدترین حالت خود به سر میبرد و موسیقی کوبنده هانس زیمر نیز بر شدت هیجان فیلم می افزاید. نولان در این فیلم نگاه متفاوتی به جنگ دارد، زیرا در تمام فیلم های جنگی و جنگ جهانی ما با قهرمانان آشنا میشویم و سپس جنگ را از زاویه دید طرف برنده میبینیم. اما در دانکرک سربازان نه تنها برنده نیستند، بلکه در حال فرار از دست دشمن هستند.

نولان با تمرکز بر روی ترس سربازان و تنهایی و فشار شدید محاصره، میخواهد مخاطب جنگ را از زاویه جدیدی تماشا کند. فیلمبرداری در دانکرک در بالاترین سطح آثار نولان قرار دارد و هر قاب فیلم یک والپیپر جداگانه است. موسیقی هانس زیمر در فرم همیشگی است و کارگردانی نیز بدون اشکال.

اما از این فیلم ایرادات بسیاری نیز گرفته اند، به عقیده بسیاری از افراد دانکرک “داستان” ندارد و همین مورد باعث میشود تا تجربه فیلم کسالت بار باشد. مخاطبان و طرفداران همیشه در فیلم های نولان در حال نزاع با یکدیگرند و این جنگ زمانی به شدیدترین وضع خود دچار شد که دانکرک منتشر شد. دانکرک همچنین تحسین شده ترین فیلم نولان در نگاه منتقدان تا به حال است، حتی وی برای اولین بار، نامزد بهترین کارگردانی در اسکار شد! اما این اولین بار هم بود که منتقدان فیلم را سراسر تحسین میکردند اما مخاطبان آنچنان که باید از فیلم تعریف و تمجید نکردند.

1- Tenet (انگاشته/عقیده)

• امتیاز آی ام دی بی: 7.5
• امتیاز راتن تومیتوز: 70
• فروش: 363 میلیون دلار
• رتبه این فیلم در لیست برترین فیلم های نولان: 4-7
• ویژگی شاخص: آخرین فیلم سه گانه معنوی زمان نولان/ بزرگترین ست صحنه تاریخ/دستاورد عظیم فنی/تدوین پرجزییات/سکانس های بی‌مانند

“تنت” واقعا یکی از بهترین فیلم های کریستوفر نولان است و بعد از هیاهوی دانکرک، به عنوان آخرین فیلم نولان تا به امروز شناخته میشود. نولان پس از تجربه بسیار موفقیت آمیز مالی/هنری دانکرک دوباره به موضوع مورد علاقه اش برگشت. “زمان” در نگاه نولان شاید به مثابه یک موضوع غیرقابل توقف باشد.

همچنین بخوانید: معنای اسم فیلم Tenet کریستوفر نولان چیه و اصلا چه ربطی به داستان داره؟

همه ما علایقی داریم که هرچقدر هم که گرفتار باشیم و یا در وضع بدی به سر ببریم باز هم با اشتیاق یک کودک، آنرا دنبال میکنیم. میخواهد خواندن یک سبک به خصوص کتاب باشد یا فیلم، میخواهد تفکر و محو شدن به آسمان باشد یا ساعت ها غرق شدن در موسیقی های بی کلام مورد علاقه مان. زمان برای نولان یک سرزمین ناشناخته است که وی باید به آن نزدیک تر شود. نولان با “تلقین” و “میان ستاره ای” دین اش را به تمام فیلم های زمانی ادا کرد، اما زمان برای نولان یک مسئله شخصی است تا صرفا فیلمسازی. او همیشه شیفته روایت داستان های عجیب و غریب بوده است و بی دلیل هم نیست که متعصب ترین و پیگیرترین طرفداران دنیا را دارد.

فیلم تنت سومین و آخرین فیلم از سه گانه معنوی و غیر رسمی زمان نولان است. داستان آن آنقدر پیچیده است که محال است با سه بار تماشای آن هم چیزخاصی دستگیرتان شود. برای لذت بیشتر از این فیلم همانطور که در فیلم اشاره میشود باید به یک نکته توجه کرد: اینکه باید از نگاه خطی به این فیلم فاصله بگیرید.

بسیاری از افراد از نبود شخصیت پردازی در فیلم صحبت میکنند، اما باید توجه داشت که نولان عمدا نام شخصیت اصلی فیلم را “شخصیت اصلی” یا پروتاگونیست گذاشته است. زیرا قرار نیست در این فیلم با یک قهرمان شیک پوش و مامور مخفی مواجه شویم، بلکه نولان در این فیلم مامور مخفی ای را قهرمان داستان میکند که خودش هم آنچنان که باید در اوایل فیلم این خطر را جدی نمیگیرد. همچنین نوع دوستی و دراماتیزه کردن رابطه آنها با نگاه غیرخطی به فیلم آشکار میشود، زیرا این فیلم نه درباره سفر در زمان که درباره معکوس شدن آن است.

موسیقی در فیلم های نولان نه یک عامل بدون پویایی، بلکه یکی از ستون های اصلی فیلم های او است. برای مثال سکانس های چرخیدن هتل در “تلقین” با سکانس سیاره مملو از امواج “میان ستاره ای” و درنهایت سکانس دزدیدن نقاشی در “تنت” را بدون موسیقی تماشا کنید تا حساب کار دستتان بیاید.

موسیقی در فیلمهای نولان مانند صدای خنده تماشاگران در سیتکام های آمریکایی مانند “فرندز” است. این بار هم نولان و آهنگساز جوان اش در موسیقی سنگ تمام گذاشته اند و یکی از سه فیلم برتر نولان از این لحاظ محسوب میشود.

تنت نه تنها در شرایط وخیم کرونا و در اختیار نداشتن بیش از 60 درصد از سینماهای آمریکا به پرفروش ترین فیلم سال هالیوود تبدیل شد تا ثابت کند همچنان برند نولان در اوج به سر میبرد، بلکه با در اختیار گذاشتن برخی از سکانس هایی که در فیلم دیگری ندیده اید و نخواهید دید به چنان فیلم تماشایی تبدیل میشود که حد ندارد.

قضیه زلزله و سونامی را هنوز یادتان هست؟ خب نولان با دانکرک و تنت هم اکنون نه یک زلزله مهیب که یکبار اتفاق می افتد و سپس تا چند سال دیگر سروکله اش پیدا نمیشود، بلکه به یک پدیده همیشگی تبدیل شده است، مانند “ال نینو”!، هر چندسال یکبار می آید و همه چیز را زیر و رو میکند و می رود. سینما هیچ وقت از دست نولان آرامش ندارد.

نظر شما درباره کریستوفر نولان چیست؟ مثل همیشه نظرات خود را با ما درمیان بگذارید.

همچنین بخوانید:

دانشمندان شواهدی از جهان موازی کشف کرده اند که در آن زمان به عقب می رود! 

بررسی سه گانه ماتریکس ؛ حقایق و تخیلات، آیا دنیای ما واقعی است یا شبیه سازی شده؟