آیا درمان اختلال دوقطبی امکان پذیر است؟

اختلال دوقطبی یکی از اختلالات شخصیت است، که متاسفانه تقریبا مادام العمر است. منظور از درمان، به کنترل در آوردن نشانه ها و علائم و تعدیل آنهاست. اما برای درمان اختلال دوقطبی چه باید بکنیم؟

درمان را بهتر است با یک متخصص بهداشت روان که در تشخیص و درمان اختلال دوقطبی تخصص دارد پیش ببرید. همینطور بهتر است تیم درمانی شامل: مدد کار اجتماعی، روانشناس و روان پزشک داشته باشید.

با توجه به شدت نشانه ها و شرایط تان ممکن است یکی یا ترکیبی از درمان های زیر را نیاز داشته باشید.

  • درمان دارویی و روان درمانی: که در ادامه به طور مفصل به تشریح این درمان ها خواهیم پرداخت.
  • درمان مستمر: همانطور که قبلا ذکر شد، دو قطبی اختلالی مادام العمر است و شما نیاز دارید که همیشه داروهایتان را مصرف کنید حتی مواقعی که حس می کنید حالتان بهتر شده است. افرادی که مصرف داروها را قطع می کنند در معرض خطر برگشت و عود کردن دوباره ی علائم هستند.
  • برنامه های درمانی روزانه: ممکن است پزشک تان برنامه درمان روزانه را توصیه کند. این برنامه ها حمایت و مشاوره ای که شما نیاز دارید را در حالی که علائم را کنترل می کنید، فراهم می کند.
  • درمان سوء استفاده ی مواد مخدر: اگر شما دچار سوء استفاده ی مواد مخدر یا الکل هستید، ابتدا باید سوء مصرف تان مورد درمان قرار بگیرد، در غیر این صورت درمان اختلال دوقطبی بسیار سخت خواهد بود.
  • بستری شدن: اگر رفتارهای خطرناکی داشته باشید، دکتر به شما بستری شدن را پیشنهاد می کند. مثلا اگر افکار خودکشی یا سایکوتیک (روان پریشی/ گسستگی از واقعیت) داشته باشید. درمان روانپزشکی در بیمارستان می تواند به حفظ آرامش و امنیت و پایداری خلق و خوی شما کمک کند، فرقی ندارد که دچار مانیک یا افسردگی اساسی باشید.

درمان اولیه برای اختلال دوقطبی شامل دارو درمانی و مشاوره روانشناختی (روان درمانی) برای کنترل علائم است و همچنین ممکن است شامل گروه های آموزشی و پشتیبانی باشد.

همچنین بخوانید:تاثیر اختلال دوقطبی بر افراد مبتلا به آن چیست؟

دارو درمانی

داروها در انواع و دوزهای مختلف برای برخی علائم خاص شما تجویز می شوند. این دارو ها ممکن است شامل: 

  • پایداری خلق: به طور معمول شما به تثبیت کننده های خلق برای کنترل حالات مانیک یا هیپومانیک احتیاج دارید. نمونه هایی از تثبیت کننده های خلق شامل: لیتیوم (Lithobid)، اسید والپروئک (Depakene)، دی والپروئکس سدیم (Depakote)، کاربامازپین (Tegretol، Equetro و …) و لاموتریژین (Lamictal) هستند.
  • ضد روانپریشی: اگر با وجود درمان با سایر داروها علائم افسردگی یا مانیا همچنان ماندگار بودند، اضافه کردن یک داروی ضد روانپریشی ممکن است کارساز باشد. دارو هایی از قبیل: الانزاپین (Zyprexa)، ریسپریدون (Risperdal)،  کوئتیاپین(سرکوئل)، زیپراسیدون (Geodon), لوراسیدون (Latuda) یا آسناپین (Saphris). پزشک شما ممکن است این داروها را به تنهایی یا همراه داروهای تثبیت کننده ی خلق تجویز کند.
  • ضد افسردگی: پزشک تان ممکن است یک داروی ضدافسردگی که به کنترل افسردگی کمک می کند تجویز کند. از آنجایی که این داروها ممکن است باعث ایجاد حالت مانیک شوند، معمولا به همراه تثبیت کننده های خلق و یا آنتی سایکوتیک ها تجویز می شوند. 
  • ضدافسردگی و ضد روانپریشی: Symbyax ترکیبی از الانزاپین (ضد روانپریشی) و  فلوکستین (ضد افسردگی) است و تجویز آن باعث درمان افسردگی و تثبیت خلق می شود.
  • ضد اضطراب:  بنزودیازپین ها ممکن است به کاهش اضطراب و بهبود خواب کمک کنند، اما معمولا در کوتاه مدت استفاده می شوند.

همچنین بخوانید: داروهای کشنده و خطرناک که ممکن است شما هم از آنها استفاده کنید!

مناسب ترین و بهترین دارو کدام است؟

پیدا کردن بهترین دارو برای شما ممکن است چند آزمایش و خطا را شامل شود. به این صورت که اگر یک دارو اثرگذاری مناسب را روی شما نداشت، داروهای بسیاری هستند که می توانید جایگزین کنید. این روند مستلزم صبر و شکیبایی شماست. زیرا بعضی از دارو ها هفته ها یا ماه ها برای اثرگذاری زمان لازم دارند. پزشک شما بهترین تشخیص را برای اینکه چه دارویی علائم شما را کاهش می دهد خواهد داشت (البته با کمترین عوارض جانبی). قبلا ذکر شد که به دکتری که تخصص این کار را دارد مراجعه کنید تا بتوانید به او اعتماد کنید. همچنین ممکن است با تغییر نشانه ها داروها هم تغییر کنند که تشخیص آن با پزشک تان خواهد بود.

تاثیرات جانبی

تاثیرات جانبی خفیف اغلب با یافتن بهترین دارو و بهترین دوز از بین می روند و همین طور بدن تان هم به دارو ها عادت خواهد کرد. اگر عوارض جانبی ناخوشایند دارید با پزشک تان یا متخصص بهداشت روان صحبت کنید.

داروهایتان را تغییر ندهید یا مصرف آنها را متوقف نکنید، زیرا با اینکار ممکن است دچار عوارض احتمالی و برگشتن یا بدتر شدن علائم تان شوید. ممکن است خیلی افسرده شوید، افکار خودکشی داشته باشید یا دچار مانیک یا هیپومانیک شوید. اگر حس می کنید به تغییر احتیاج دارید ابتدا با پزشک تان مشورت کنید.

همچنین بخوانید: حقایقی درباره اختلال دوقطبی که لازم است بدانید! 

روان درمانی

روان درمانی بخش حیاتی و مهم در درمان اختلال دو قطبی است که می تواند به صورت فردی، خانوادگی و گروهی اجرا شود. انواع روان درمانی برای درمان اختلال دو قطبی به شرح زیر است.

  • درمان ریتم بین فردی و اجتماعی(IPSRT): که بر روی تثبیت ریتم روزانه مثل زمان خوابیدن، بیدار شدن و غذا خوردن فرد تمرکز دارد. داشتن یک روال ثابت در روز به فرد کمک می کند که بهتر خلقش را مدیریت کند. افراد با اختلال دو قطبی با برقراری یک جریان ثابت از غذاخوردن، خوابیدن و ورزش کردن می توانند به میزان زیادی بهبود پیدا کنند.
  • درمان شناختی رفتاری(CBT): که به دنبال شناخت رفتارها و افکار ناسالم و منفی و جایگزین کردن آنها با رفتارها و افکار سالم و مثبت است. (CBT) کمک می کند که بفهمید چه چیزی باعث ایجاد قطب های شما می شود. همچنین استراتژی های موثری برای مدیریت استرس و مقابله با موقعیت های ناراحت کننده را یاد می گیرید.
  • آموزش روانی: دانستن و یادگیری درباره ی اختلال دوقطبی به شما و اطرافیانتان کمک می کند که شرایط را درک کنید. دانستن اینکه چه چیزی در جریان است به شما کمک می کند از حمایت خوبی برخوردار شوید، مشکلات را تشخیص دهید و برنامه ای ترتیب دهید تا از عود کردن نشانه ها جلوگیری کنید و درمان را دنبال کنید.
  • درمان متمرکز بر خانواده: حمایت خانواده و ارتباط با آنها می تواند به شما کمک کند که برنامه ی درمانی تان را دنبال کنید و همچنین به شما و اطرافیان کمک می کند که نشانه های هشدار دهنده تغییرات خلقی را تشخیص بدهید و مدیریت شان کنید.

ممکن است به مطالعه ی این مطالب هم علاقمند باشید: