رایجترین اضطراب های کودکان و نوجوانان کدامند؟ چه چیزهایی باعث بروز اضطراب در کودکان و نوجوانان می شود؟ اضطراب در هر مرحله از زندگی شایع و حتی طبیعی است. بسته به فرد و وضعیت، اضطراب می تواند خفیف باشد. این قابل انتظار و معمول است که در مراحلی از رشد کودک و نوجوان و یادگیری نحوه ی مقابله، فازهایی از آمد و رفت انواع اضطراب وجود داشته باشد. اما برخی افراد اضطراب را به میزان زیادی تجربه می کنند.
زمانی که اضطراب باعث ایجاد اختلال در عملکرد روزانه شود، و عملکرد فرد حداقل در دو محیط (خانه، مدرسه، محیط کار و موقعیت های اجتماعی) کاهش پیدا کند یا مختل شود، زمان آن فرا رسیده که از روانشناس کمک بگیرد. اما هرچه بیشتر درباره ی رایجترین اضطراب های کودکان و نوجوانان بدانید، در صورت بروز این شرایط، آمادگی بهتری برای کمک به فرزندتان خواهید داشت.
در ادامه با معرفی 10 مورد از رایجترین اضطراب های کودکان و نوجوانان ، همراه ما باشید!
کودکان؛ اضطراب جدایی
اضطراب جدایی به طور معمول در کودکان 18 ماهه وجود دارد و می تواند تا دوره ابتدایی ادامه یابد و تحریک کننده ی آن جدایی است. رفتن به مهد، پیش دبستانی یا مدرسه و انجام فعالیت های همراه با آنها با وجود این اضطراب می تواند بسیار سخت باشد. برای کودکانی که نگران جدا شدن از والدین (مراقبان) خود هستند، پیشنهاد می شود از یک شیء انتقالی استفاده کنید. این شیء می تواند هر چیزی باشد که برای کودک یادآور والدینش است.
اغلب بهتر است از چیزهایی مثل گردن بندهایی که به دو تیکه تقسیم می شوند استفاده شود، تا یک تکه ی آن به کودک و تکه ی دیگر به والدین داده شود. بهتر است نوشته ای برای قوت قلب هم همراهش باشد، تا کودک بداند حتی اگر از کسانی که دوستشان دارد جدا است، آنها همواره به فکر او هستند و همراهش هستند.
کودکان؛ ترس از مرتکب شدن به اشتباه
این یکی دیگر از رایجترین اضطراب های کودکان و نوجوانان است. ترس از اشتباه کردن یک محرک اضطراب رایج برای کودکان است. اغلب والدین در سنین پایین اهمیت زیادی برای متمرکز کردن توجه، یادگیری خواندن و یا نوشتن، دوست پیدا کردن و بسیار باهوش و توانا بودن فرزندشان قائل هستند. سیستم آموزش و پرورش هم حول محور پاداش به دستاوردها و پیروزی ها دور می زند و سعی در بهبود کاستی ها دارد. این بدان معنی است که کودکان ممکن است واقعا باور کنند که نمرات و دستاوردهایشان مشخص می کند که آنها چه کسی هستند.
این منجر به ترس از اشتباه کردن می شود – که اجتناب ناپذیر است، زیرا کمال یک هدف غیرقابل دستیابی است. اینکه کودک تان را به انجام بهتر کارها تشویق کنید اصلا کار بدی نیست، اما اصلا نباید براساس دستاوردهایش او را تحسین یا تنبیه کنید. کودکتان باید بداند که والدینش صرفه نظر از اشتباهات او، دوستش دارند و خواهند داشت.
کودکان؛ تغییر در روتین یا روال روزمره
به طور کلی کودکان به یک ساختار و روال معمول نیاز دارند، اما این درمورد کودکان مضطرب اهمیت بیشتری پیدا می کند. هیچکس تغییر را دوست ندارد، به ویژه کودکان خردسال، زیرا اغلب به آنها هشدار داده نمی شود که چیزی در حال تغییر است، بنابراین آنها وقت لازم برای آمادگی مقابله با آن را ندارند.
اگر می دانید تغییری در رخ دادن است، تکنیکی که می تواند به شما کمک کند “پیش نمایش” است. اینکار به کودک کمک می کند تا قبل از رخ دادن تغییر واقعی کمی با آن رو به رو شود. والدین کودکانی که اضطراب زیادی دارند، گاهی اوقات باید وضعیت یا رویداد را پیش نمایش کنند. به عنوان مثال، قبل از شروع مدرسه یا پیش دبستانی، کودکتان را برای بازدید از آن مدرسه ببرید. و یا اگر کلاس یا استاد موسیقی اش را تغییر داده اید، قبل از اولین کلاس او را برای بازدید از مکان یا آشنایی با استاد جدید ببرید.
کودکان؛ فوبیا یا هراس ها
فوبیاهای معمولی کودکانه مواردی مانند ترس از طوفان یا ترس از سوزن را شامل می شود. مطالعه ای نشان داد ترس کودکان از سوزن در بین کودکان 4 تا 9 ساله بیشتر است. اگر مثلا کودکتان فوبیای دکتر یا آمپول را دارد، می توانید در بازی ها از او بخواهید نقش دکتر را بازی کند و به شما یا حیوانات یا عروسک هایش به طور وانمودی آمپول بزند.
کودکان؛ دعوای والدین و طلاق
دیدن مشاجره ی والدین اصلا خوشایند نیست و کودکان بیش از آنچه والدین فکر می کنند می بینند و می شنوند. کودکان از روابط والدین شان الگوبرداری می کنند. این بدان معنی است که والدین نه تنها باید به موضوعی که درباره ی آن صحبت می کنند، بلکه باید به چگونگی صحبت کردنشان با هم توجه کنند.
شنیدن مشاجره ها و دعواهای والدین یکی دیگر از محرک های اضطراب در کودکان است. بسیاری از کودکان می ترسند والدین شان طلاق بگیرند. کودکان معمولا طلاق والدین را به عنوان کاری که خودشان باعثش شده اند درونی می کنند و خود را مقصر می دانند و فکر می کنند “رفتار بد” آنها منجر به جدایی والدین شان شده است. والدین باید دور از چشم کودکانشان بحث های مهم را پیگیری کنند و به تن صدایشان هنگام مشاجره آگاه باشند.
کودکان و نوجوانان؛ اضطراب اجتماعی
اضطراب اجتماعی یکی دیگر از رایجترین اضطراب های کودکان و نوجوانان محسوب می شود. مسائل اجتماعی یکی از دلایل اصلی اضطراب برای کودکان در هر سنی محسوب می شوند که از همان ابتدای شروع دوستیابی شروع می شود. برقراری ارتباط با دیگران یک جنبه اساسی انسان بودن است. برای کودک، جای گرفتن در محافل اجتماعی و پذیرفته شدن از طرف دیگران محرک های اضطراب رایجی هستند. هنگامی که اینها درست پیش نروند، کودک احتمالا ارزش خود را زیر سوال می برد، که به نوبه خود باعث اضطراب می شود.
کودک باید احساس ارزشمندی درونی داشته باشد و شما برای ایجاد این حس در کودکتان باید تلاش کنید. هنگامی که آنها این اعتماد به نفس را داشته باشند که ذاتا شایسته هستند، دیگر پذیرفته نشدن از سوی دیگران باعث ایجاد اضطراب در آنها نخواهد شد.
مدرسه ای ها و نوجوانان: قلدری و اذیت و آزار
وب سایت StopBullying.gov اظهار می کند که قلدری بیشتر در دبیرستان رایج است و بیش از 70٪ از جوانان شاهد یک واقعه قلدری بوده اند و حدود 20٪ در سنین 12 تا 18 سالگی خود مورد اذیت و آزار و قلدری قرار گرفته اند. فرقی ندارد که فرد شاهد باشد یا خودش هم درگیر باشد، اذیت و آزار و قلدری یک واقعه نگران کننده است که می تواند اضطراب ایجاد کند.
به عنوان والدین، طبیعی است که بخواهیم وارد ماجرا شویم و فرزندمان را نجات دهیم، اما دخالت در این امر می تواند اوضاع را بدتر کند و باعث شود اعتماد فرزندتان از دست برود. بهتر است بدون قضاوت به فرزندتان گوش فرا دهید و به جای به دست گرفتن کنترل، به فرزندتان اجازه دهید تصمیم بگیرد که چگونه اوضاع را اداره کند. شما تنها می توانید او را در راهی که در پیش گرفته حمایت و توانمند سازی کنید.
نوجوانان: اضطراب عملکرد
بسیاری از نوجوانان در مواجهه با اضطراب عملکرد، اوقات سختی را می گذرانند – ورزش، آزمون، نمرات، ارائه ها، برنامه های دانشگاهی و موارد مشابه. در سنین پایین تر هم این اضطراب را تجربه می کنند، اما حالا میزان آن بیشتر خواهد شد. باید موقعیت های استرس زایی را که با عملکرد در ارتباط هستند را شناسایی کنیم و گام های کوچک برای موفقیت در انجام آنها را طی کنیم. از آنجا که موفقیت در قدم های کوچک می تواند راحتتر باشد، فرد دچار اضطراب نخواهد شد.
نوجوانان: فشار همسالان
فشار همسالان در سالهای نوجوانی بسیار زیاد و اجتناب ناپذیر است. والدین یک چیز را به نوجوان می گویند، در حالی که دوستان و همسالانش چیز دیگری را می گویند، که ممکن است شامل درگیر شدن در رفتارهای پرخطر باشد. از طرفی این بسیار معمول است که یک نوجوان باور کند شکست ناپذیر است و اتفاقات بد برای او رخ نخواهد داد.
باید توجه داشت لوب فرونتال یک نوجوان، که وظیفه تصمیم گیری منطقی از جمله برنامه ریزی و تفکر در مورد پیامدهای احتمالی اعمال را دارد، تا 20 سالگی کاملاً توسعه نمی یابد. برای یک نوجوان، اغلب اضطراب همراه با فشار برای مطابقت با رفتارهای همسالان وجود دارد. انستیتوی رشد کودک اظهار می کند: والدین می توانند در این جبهه کمک کنند – مانند اکثر مسائل، زودتر با نوجوانان خود صحبت کنید. به آنها بیاموزید که چه رفتاری را از آنها انتظار دارید و چه چیزی را تحمل نخواهید کرد. همچنین “نه گفتن” را به آنها بیاموزید، تا زمانی که نمی خواهند کاری را انجام دهند خود را مجبور به انجام آن نبینند و از موقعیت هایی که دلخواهشان نیست دوری کنند.
نوجوانان: تفکرات منفی
نوجوانان دوره ای از رشد سریع مغز را پشت سر می گذارند، مخصوصا در بخش هایی مثل آمیگدال و هیپوکامپ، که با هیجانات، تنظیم خلقی و حافظه بلند مدت در ارتباط هستند. به همین دلیل ممکن است نوجوانان به موقعیت های هیجانی به طور تکانشی و اغلب منفی پاسخ دهند. این نوع پاسخگویی به احتمال زیاد به حافظه بلند مدت منتقل می شود و به صورت پیش فرض برای پاسخ دادن به موقعیت ها تبدیل می شود، مگر این که روش جدیدی از تفکر جایگزین آن شود. اینجاست که ذهن آگاهی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی – آگاهی از وقایع “بدون عکس العمل عاطفی به آن”- می تواند کمک کند.
ذهن آگاهی و درمانهای مرتبط با آن، به توسعه ی عملکرد اجرایی برای بهبود برنامه ریزی، پردازش اطلاعات و در نظر گرفتن عواقب یک وضعیت و همچنین بلوغ قشر فرونتال مغز کمک می کند. ذهن آگاهی در این مرحله از رشد “باعث تصمیم گیری سالم می شود” و بنابراین می تواند به محدود کردن تفکر منفی و اضطراب کمک کند.
در ادامه بخوانید:
