بالاخره خانه ی دومی کشف می کنیم؟
بشر همیشه به دنبال سیاره های قابل سکونت بوده و هست. این مندی تنها به فضانوردان برنمیگردد. من و شمای نوعی هم دوست داریم از سیاره های قابل سکونت سر در بیاوریم.
پس اگر شما هم مثل من و خیلی های دیگر در این مورد کنجکاوید این گزارش را از دست ندهید. این بار کلی حرف برای زدن داریم. با من و وارونه همراه باشید.
تو قرنطینه کف کردی؟ وقتشه با کهکشان و دنیای نجومی آشنا بشی!!!
نجوم در 2019: شگفتی های نجوم در 2019 را بدانید…
سفر به سراسر کیهان ؛ نگاهی به عکس های برگزیده مسابقه عکاسی نجومی 2018
فضانوردان در حال بررسی سیاره های خارج از منظومه ی شمسی هستند
تا انواع این سیاره ها، اتمسفر و شرایط محیطی شان مشخص شود. تا مشخص شود آیا این سیاره ها می توانند میزبانی برای زندگی و سکونت بشر باشند.
البته ما نمیتوانیم از این سیاره ها مستقیما دیدن کنیم. با این وجود تلسکوپ ها مثل چشم ما، مدلی از اتمسفر و محیط این سیاره ها فراهم میکنند.
تمام این مدل ها، فرضیه سازی ها، و آزمایشات تنها برای این است که مشخص شود چه چیزی ممکن است در این سیاره های ناشناخته اتفاق بیافتد.
در این میان سوال اصلی که محققان به دنبال پاسخی برایش هستند این است:« بالاخره سیاره ای پیدا می شود که پتانسیل سکونت بشر را داشته باشد؟»
این را هم بگویم که وقتی در مورد سیاره هایی که امکان زندگی دارند حرف میزنیم موضوع وجود یا عدم وجود زندگی در این سیاره ها نیست.
موضوع مد نظر ما این است که آیا این سیاره ها در فاصله ی درستی از ستاره شان قرار دارند؟ به نقطه ی مناسب از ستاره ی هر منظومه منطقه ی طلایی گفته می شود.
سیاره ای که در این منطقه قرار داشته باشد پتانسیل لازم برای زندگی کردن و سکونت بشر را دارد. در این سیاره ها، هوا نه خیلی سرد است نه خیلی گرم. همین موجب می شود آب موجود در سطح سیاره به صورت مایع باشد. وجود آب با امکان شروع زندگی برابر است.
میبینید؟ با قرار گرفتن سیاره در نقطه ی طلایی تمام تکه های دومینو به درستی کنار هم می ایستند. و محققان هم به جوابی برای پرسش هایشان می رسند.
اما بر اساس تحقیقاتی که اخیرا انجام شده شرایط زندگی در سیاره ای دیگر به فاکتورهایی غیر از آب هم بر میگردد.
این تحقیقات به ما کمک کرد دانش ما در مورد زندگی و شرایط سیاره های خارج از منظومه ی شمسی گسترش پیدا کند. با کمک نتایج این تحقیقات و تلسکوپ های فوق قوی که قرار است در آینده از این سیاره ها برایمان خبر بیاورند همه چیز ممکن است تغییر کند.
مثلا ممکن است سیاره هایی باشند که پیش از این مورد نظر ما نبودند. اما پس از این تحقیقات اهمیت پیدا کنند و نامزد زندگی پس از زمین شوند . شاید همین سیاره ها در آینده خانه ی دومی برایمان باشند.
اتمسفر سیاره های خارج از منظومه شمسی
تلسکوپ هابل، دوست دیرینه ی بشر، اولین تلسکوپی است که موفق شد از اتمسفر این سیاره ها و ترکیبشان برایمان اطلاعات بیاورد. البته تلسکوپ های قوی تری که قرار است درآینده به صف تلسکوپ های دیگر در فضا بپیوندند هم در این راستا به محققان کمک میکنند.
مثلا تلسکوپ جمیز وب که قرار است سال آینده به فضا پرتاب شود، می تواند عکس هایی با جزییات بسیار بالا برایمان بفرستد.
اگر با این تلسکوپ ها اتمسفر زمین را بررسی میکردیم به این نتیجه می رسیدیم که ترکیب این اتمسفر از 78% نیتروژن، 21% اکسیژن، 0.9% آرگون ، 0.03 % کربن دی اکسید و مقادر بسیار ناچیزی از گازهای دیگر تشکیل شده است.
سارا سیگر، متخصص فیزیک نجومی، و همکارانش در تحقیقاتی که به تازگی انجام شد به نتایج جالبی رسیده اند. تحقیقات این گروه از متخصصان فیزیک نجومی در مورد این است که باکتری ای کولی و مخمر، که از نمونه های تک سلولی پروکاریوت ها و یوکاریوت ها هستند، چگونه به اتمسفری نیتروژنی پاسخ می دهند.
نتایج این تحقیقات در مجله ی «طبیعت فضاشناسی» و در روز دوشنبه همین هفته منتشر شد.
بر اساس نتایج این تحقیقات، باکتری ای کولی و مخمر در فضای ساختگی اتمسفر نیتروژنی 100 % قابلیت رشد دارند. البته سرعت رشد و میزان رشد در این اتمسفر نسبت به اتمسفر اکسیژنی کمتر است.
یعنی ای کولی 2 برابر و مخمر 2.5 برابر آهسته تر رشد میکند. محققان معتقدند این کاهش سرعت به دلیل نبود اکسیژن است.
اما سیگر و همکارانش می خواستند بدانند آیا میکروارگانیسم ها هم می توانند در این اتمسفر رشد کنند یا نه؟ آنها در این مورد هم دست به کار شدند و تحقیق کردند.
اینبار هم جواب مثبت بود. اما محققان از نتایج این تحقیق هم چندان شگفت زده نشدند. چون می دانستند نیتروژن غیر سمی است.
ولی نتیجه ی کارشان برای محققانی که بر روی امکان زندگی در سیاره های خارجی تحقیق میکردند خیلی اهمیت دارد.
چرا که مثل مهر تاییدی امکان به وجود آمدن زندگی در این سیارات را تایید میکند.
سیاره های سنگی که از زمین هم بزرگترند میزان قابل توجهی هیدروژن در اتمسفرشان دارند. امکان اینکه این اتمسفر بزرگ و بزرگتر شود زیاد است. چرا که هیدروژن گار بسیار سبکی است.
همین عامل موجب می شود اتمسفر این سیارات رقیق تر شود. نکته این جاست که تلسکوپ های ما اتمسفر های رقیق تر را راحت تر بررسی میکنند.
سیگر در ادامه گفته که فضانوردان باید دیدگاهشان در مورد نبود زندگی در سیاره های دیگر را عوض کنند.
زندگی در سیاره هایی با اتمسفر هیدروژنی و خیلی دیگر از اتمسفر ها ممکن است به وجود بیاید.
او در ادامه گفته پیدا کردن نشانی از زندگی بر این سیاره های سنگی که پوشیده از کربن دی اکسیدیا نیتروژن هستند ممکن است خیلی سخت باشد. او در ادامه به گزینه های راحت تری برای رسیدن به این هدف اشاره کرده.
در حال حاضر ما سیاره های که اتمسفر هیروژنی داشته باشند نمی شناسیم. اما سیگر راهی معرفی کرده تا تلسکوپ هایی مانند جیمز وب این سیاره ها را راحت تر شناسایی کنند.
بر اساس گفته های سیگر باکتری هایی مثل ای کولی در حالت فعال از خود انواع متفاوتی از گاز تولید می کنند. وجود این گازها در انواع مدل سازی های کامپیوتری و آزمایشگاهی ثابت شده است.
این ماشین های متابولیسمی ساده، درس بزرگی به ما داده اند. برای پیدا کردن زندگی در سیاره های دیگر باید به دنبال گازهایی باشیم که این باکتری ها تولید می کنند.
در ادامه با راه حل های دیگری که در پیدا کردن این سیاره ها به محققان کمک میکند اشاره می کنیم.
سیاره هایی که به دور ستاره های مرده می گردند
سیاره های خارجی به دور ستاره ای مثل خورشید ما می گردند. یا ستاره های با جرم کمتر. مانند ستاره های کوتوله که نور قرمز رنگ دارند.
اما تا به حال دیده نشده سیاره ای به دور ستاره ی کوتوله ی سفیدی بگردد. یا تا به حال ثابت نشده سیاره ای خارجی به دور هسته ی ستاره ای که منفجر شده بگردد. تا به حال….
اما دانشجویان دکترای دانشگاه کرنال تحقیقاتی انجام داده اند و بر اساس تحقیقات آنها امکان دارد که سیاره های خارجی که به دور ستاره های کوتوله با نور سفید در حال گردش هستند وجود داشته باشند.
سوال اصلی این جاست. آیا زندگی در این سیاره ها وجود دارد؟
اگر وجود داشته باشد آیا می توانیم زندگی را بر روی این سیاره ها تشخیص دهیم؟ با وجود گردش به دور ستاره هایی که خیلی وقت است مرده اند اصلا چنین چیزی ممکن است؟
اصلا ممکن است سیاره ای به دور ستاره ای مرده بچرخد؟ بر اساس گفته های محققان احتمالا این سیاره ها قبل از مردن ستاره ها، به دور این ستاره می گشتند.
جالب این جاست که سیاره چه به ستاره ی مرکزی نزدیک باشد چه دور، در اثر انفجار ستاره ی قرمز امکان نابودی دارد. البته هر سیاره ای که نزدیک تر باشد احتمال نابودی اش بیشتر است.
داستان به همین جا ختم نمی شود.
سیاره های که از انفجار دور بودند و جان سالم به در بردند پس از تغییر و تشکیل ستاره ی سفید رنگ به داخل منظومه کشیده می شوند.
جاذبه نیرویی است که این سیاره ها را به داخل جذب می کند. احتمالا این سیاره ها قبل از مردن ستاره خیلی سرد بودند. گرمای انفجار این ستاره ی مرکزی سیاره ها را به خودش جذب می کند.
این اتفاق برای منظومه ی خودمان هم می افتد. تا 5 میلیون سال دیگر خورشید ما به یک ستاره ی در حال انفجار قرمز تبدیل می شود. و اگر منفجر شود عطارد و زهره و زمین از بین می رود.
تئوری دیگری هم در این مورد وجود دارد.
مثلا اینکه سیاره ها بعد از مرگ ستاره تشکیل شدند. پس از مرگ ستاره ذرات موجود در اطراف به هم جذب شدند و سیاره ای پس از مرگ ستاره تشکیل شد.
پس ممکن است سیاره ها دسته اول باشند یا اینکه دسته دوم باشند و پس از مرگ ستاره تشکیل شوند. در هر دوی این تئوری ها یک سوال اساسی وجود دارد. اینکه آب موجود در این سیاره ها از کجا می آید؟
سیاره هایی که در مدارهای دورتر بودند کلی یخ در سطحشان دارند. با جذب این سیاره ها به مدار های داخلی تر، یخ موجود در سطح آب می شود. و سیاره ها احتمالا آب مایع هم خواهند داشت.
احتمال دیگری هم هست.
این سیاره ها در دوران اولیه ی جذب شدنشان خیلی داغ هستند. کم کم سرد می شوند و با سرد شدنشان امکان زندگی در این سیاره ها بالا تر می رود.
اگر سیاره ای به اندازه ی زمین از ستاره ی کوتوله ی سفیدی رد شود، 50% از نور ستاره کم می شود. اما همین سیاره ی به اندازه ی زمین اگز از کنار ستاره ای مانند خورشید بگذرد 1% از نورش کم می شود.بحث، بحث غلظت و رقیق بودن اتمسفر در ارتباط با میزان نور ستاره است.
این ارتباط میان اندازه ی ستاره و میزان اتمسفر غلطت اتمسفر سیاره به محققان کمک میکند اتمسفر سیاره های خارجی را در زمان کمتری بررسی کنند. در نهایت امکان زندگی در این سیاره ها راحت تر بررسی می شود.
این اثرِ ستاره روی سیاره درست مانند اثر انگشت ستاره روی سیاره می ماند.
و این اثر انگشت ها هستند که به محققان نشان می دهند زندگی در این سیاره ها امکان دارد یا نه.
تلسکوپ هابل و جیمز وب هم از روی همین اثر انگشت ها به دنبال زندگی می گردند. پس محققان باید در مرحله ی اول سیاره های موجود در منطقه ی طلایی را کشف کنند.
پس از آن اتمسفرشان در ارتباط با میزان نور ستاره بررسی می شود. با بررسی اتمسفر ترکیباتش مشخص می شود. و با مشخص شدن ترکیبات اتمسفر، پتانسیل سیاره برای ایجاد زندگی مشخص می شود.
امیدوارم … واقعا امیدوارم روزی برسد که بالاخره به این سوال بشر پاسخ داده شود: آیا ما در این دنیا تنهاییم؟
