اگر می بینید کودکتان نشانه های اوتیسم را دارد، آن را انکار نکنید!
در این مطلب سعی داریم مهم ترین نشانه ها و علائم اوتیسم را برای شما معرفی و شما را با این اختلال آشنا کنیم، با ما همراه باشید. شناخت بیماری و علائم اوتیسم بسیار مهم است، زیرا با تشخیص زود هنگام و همچنین مداخله ی زود هنگام می توان تاثیرات بسزایی روی بهبود وضعیت کودک مبتلا به اوتیسم داشت. با اینکه تشخیص اوتیسم در بدو تولد ممکن نیست ولی در سال های اولیه زندگی کاملا قابل تشخیص است، زیرا نشانه های اوتیسم بسیار مشهود هستند.
شما با نادیده گرفتن و انکار نشانه ها و مراجعه نکردن به مراکز درمانی کودکتان را از فرصت طلایی برای بهبود محروم می کنید. تشخیص اوتیسم در دوره ی نوجوانی و حتی پیش دبستانی بسیار دیر است و مراحل درمان بسیار سخت تر می شود، زیرا مهارت های شناختی کودک شکل گرفته اند و بهبود و تغییر آنها سخت تر است.
مهم ترین نشانه ها و علائم اوتیسم
ناتوانی در برقراری تعاملات اجتماعی:
میتوان این ناتوانی را بارزترین ویژگی کودکان مبتلا به اوتیسم و یکی از مهم ترین نشانه ها و علائم اوتیسم دانست. بعضی از مشکلات دیگر این کودکان نشات گرفته از این ناتوانی است. توجه داشته باشید که علائم مرتبط به این ناتوانی در یک پیوستار قرار دارد و در هر فرد شدت و ضعف منحصر به فرد را دارد.
آنها علاقه ای به در آغوش گرفته شدن نشان نمی دهند، در بازی های تعاملی مثل دالی کردن شرکت نمی کنند. و بازی های تخیلی و تظاهری انجام نمی دهند، مثلا استفاده از یک چوب بعنوان شمشیر. وقتی اسمشان را صدا می کنید به طرف شما برنمی گردند. آنها تمایلی به در اشتراک گذاشتن علایق و هیجانات خود ندارند، و نسبت به علایق و هیجانات دیگران هم بی اعتنا هستند. این کودکان توانایی برقراری تماس چشمی ندارند و همچنین توانایی درک حالات صورت و ژست های بدنی دیگران را ندارند. به طور مثال با اخم دیگران متوجه عصبانیت آنها نمی شوند.
با افزایش سن توانایی ارتباط برقرار کردن آنها بهبود می یابد. آنها ارتباط خوبی با مراقبت کنندگانشان پیدا می کنند ولی همچنان در برقراری و حفظ ارتباط با دیگران ضعف دارند و نمی توانند دوست پیدا کنند.
حرکات تکراری و رفتارهای قالبی ( کلیشه ای):
بیش از نیمی از کودکان مبتلا به اوتیسم مخصوصا آنهایی که عملکرد هوشی پایینی دارند، حرکات تکراری از خود بروز می دهد. که شامل: تکان دادن مکرر دستها یا انگشتان، مرتبا جلو و عقب یا چپ و راست رفتن، چرخیدن و دست زدن می شود.
همینطور رفتارهای کلیشه ای و پیچیده در کودکان بزرگتر با عملکرد هوشی بهتر رخ می دهد. آنها به انجام کارهای روتین و روزانه علاقه ی بسیاری دارند و در صورت ایجاد هرگونه تغییر در شرایط بسیار ناراحت و عصبانی می شوند. به طور کلی تحمل تغییر در آنها بسیار کم است و علایق محدودی دارند.
بعضی از آنها آداب خاصی برای غذا خوردن دارند، مثل اصرار همیشگی برای خوردن یک غذا و مراحل خاص برای خوردن آن. ممکن است منحصرا به جمع آوری سنگ های خاص یا تمبر بپردازند و همینطور به یک شئ یا اسباب بازی خاص علاقه ی شدیدی نشان می دهند. و از اشیا همیشه استفاده تکراری می کنند.
آنها به طور خاصی وسایل، اسباب بازی ها و اشیاء کلکسیونی شان را مرتب می کنند. و همینطور علاقه ی زیادی به ردیف کردن اشیا کنار هم، یا چیدن و خراب کردن و دوباره چیدن وسایل دارند. بعضی از این کودکان رفتارهای خود زنی هم از خود بروز می دهند.
باید اشاره کرد که متخصصان معتقدند این رفتار ها برای کاهش اضطراب و سر رفتن حوصله ناشی از ناتوانی در برقراری ارتباط است.
حساسیت غیر عادی به محرک های حسی:
یکی از نشانه ها و علائم اوتیسم این است که اکثر کودکان مبتلا به اوتیسم حساسیت بیش از حد به بعضی محرک های محیطی مثل صدا یا لمس شدن نشان می دهند. حتی صداهای ممتد مثل صدای سشوار یا جارو برقی باعث آزار آنها می شود. همچنین واکنش شدیدی نسبت به صداهای ناگهانی یا بلند از خود نشان می دهند و از جا می پرند. آنها از لمس شدن اجتناب می کنند بخصوص توسط افراد غریبه تر، که از تماس فیزیکی با آنها بسیار ناراحت می شوند.
این رفتار یعنی اجتناب از در آغوش گرفته شدن و لمس شدن باعث می شود که دیگران هم از آنها دوری کنند و برای برقراری تماس با آنها تلاشی نکنند که این خود تعاملات اجتماعی این کودکان را محدود تر می کند. قابل توجه است که کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است به بعضی محرک ها مثل سرما، گرما یا درد حساسیت کم و بی توجهی نشان دهند.
ناتوانی در برقراری ارتباط کلامی:
ناتوانی در برقراری ارتباط کلامی یکی دیگر از مهم ترین نشانه ها و علائم اوتیسم است. این نقص در کودکان اوتیستیک تقریبا همگانی است و می توان گفت بیش از نیمی از این کودکان لال هستند. آن درصدی هم که توانایی گفتار دارند نقص جدی در این زمینه بروز می دهند.
آنها اکثرا کلماتی را که می شنوند به صورت طوطی وار بارها و بارها تکرار می کنند. در جمله هایی که می گویند ضمایر را اشتباه به کار می برند. مثلا وقتی می خواهند بگویند ” من باید برم دستشویی” می گویند ” تو باید بری دستشویی” یا ” اون باید بره دستشویی” .
ممکن است در صحبت هایشان بعضی کلمات را بلند تر یا آرام تر بگویند یا روی هجاهای خاصی تاکید کنند. بعضی دیگر به حالت مکانیکی صحبت می کنند یا صدای آنها هنگام حرف زدن ریتم خاصی دارد مثل آواز خواندن.
حرف های آنها کاملا بی ربط با موقعیت است.وقتی از آنها می پرسید: صبحانه ات را خوردی؟ می گویند: امروز هوا خوب است! آنها بدون دادن هیچ آگاهی و پیش زمینه ای حرفشان را می زنند مثلا به یکباره می گویند “من اون ساندویج که اون روز خوردیم و می خوام” و حرفشان را قطع می کنند و به سراغ موضوع دیگر می روند. به طور کلی میتوان گفت که صحبت کردن برای آنها فقط به منظور گفتن نیازهایشان وگرفتن اطلاعات از افراد است نه برای برقراری ارتباط.
این کودکان توانایی ذهن خوانی ندارند:
کودکان عادی در حدود 4 سالگی توانایی ذهن خوانی رو به رشدی دارند ولی اکثر کودکان مبتلا به اوتیسم نوعی “نابینایی ذهنی” دارند و نقص جدی در این زمینه نشان می دهند. آنها نمیتوانند احساسات و افکار دیگران را درک کنند و به طور کلی نمی توانند درک کند که دیگران هم مثل آنها فکر و ذهن دارند و ممکن است فکر آنها با فکر دیگران متفاوت باشد.
علت بروز اختلال طیف اوتیسم چیست؟
این اختلال در اثر تعامل وراثت و محیط به وجود می آید. تحقیقات انجام شده روی دوقلوهای یکسان نقش وراثت را تایید کرده اند. و همچنین تحقیقات نشان می دهند که کودکانی که در دوران جنینی در معرض سطوح بالایی از هورمون های تستوسترون، کورتیزول (هورمون های مرتبط با استرس) و بعضی استروئید های جنسی بوده اند، بیشتر احتمال مبتلا شدن به این اختلال را دارند. قابل توجه است که احتمال ابتلای پسرها نسبت به دخترها چهار برابر است.
این یک عارضه ی نورو فیزیولوژیک است که باعث تغییر در آمیگدال، هیپوکامپ و مخچه ی این کودکان می شود. باور غلطی که در بین عموم رواج دارد این است که این اختلال را نتیجه ی بی مهری و سرد بودن مادر می پندارند، که کاملا غلط است. این متحمل است که مادران کودکان مبتلا به طیف اوتیسم در برابر رفتارهای این کودکان به ستوه بیایند و صبوری شان را از دست بدهند، ولی نمی توان آن را علتی بر مبتلا شدن به این اختلال دانست.
ممکن است به خواندن این مطالب نیز علاقه مند باشید:
