توی این مطلب قصد دارم درباره‌ی درمان افسردگی با موسیقی صحبت کنم. حقیقاً دوران بسیار سختی رو داریم سپری میکنیم. از طرفی همه گیری ویروس کرنا و شنیدن اخبارهای بد مرتبط بهش ممکنه روی روان مون تاثیر بگذاره و از طرف دیگه اوضاع اقتصادی و بیکاری ممکنه باعث افسردگی بشه. پس دونستن درباره موسیقی درمانی و افسردگی و ارتباطشون، می‌تونه مفید باشه. قبل از اینکه بریم سراغ بحث اصلی، شاید خوب باشه یک سر به وارونه میکس هم بزنید.

حالا ما به عنوان آدم های زرنگ باید چیکار بکنیم؟

باید بی خیال نشیم و هر روز مبارزه کنیم. هر کسی هم یک روشی داره. بعضی‌ها با ورزش و عرق ریختن حال خودشون رو خوب می‌کنند، بعضی سراغ مدیتیشن میرند، بعضی‌ها سعی میکنند با یادگرفتن چیزهای جدید روزهاشون رو سپری کنند و هرکس خلاصه یک کاری میکنه و  البته همه‌ی این موارد بالا کارهای مفیدی هستند که هم برای سلامت روح و روانمون خوب اند و هم روی بدن مون تاثیر مثبت میگذارند.

اما آیا با هیچ کاری نکردن و فقط نشستن و به موسیقی گوش کردن میتونیم حال خودمون رو خوب کنیم؟   

فکر میکنم که همه با هم موافقم جواب این سوال  باشیم که یک – بــــــــله! – قطعی هست.

فکر میکنم که برای همه‌ی ما پیش اومده باشه که با شنیدن یک موسیقی دلپذیر به کلی غم و غصه هامون رو فراموش کرده باشیم و به کلی حالمون عوض شده باشه.

البته که صد درصد حالت برعکس هم وجود داره و پیش اومده که با شنیدن یک موسیقی خاص، ناامید و افسرده و دلتنگ شده باشیم.

اما آیا این تجربه ی مشترک، توضیح علمی هم داره؟

باید خدمتتون عرض کنم که بله، داره. هرچند که موضوع تاثیرات موسیقی درمانی و افسردگی بر ذهن انسان هنوز خیلی کاویده نشده و زوایای تاریک زیادی داره اما برای نمونه در سال 2011 یک تحقیق علمی در ژورنال روانپزشکان بریتانیا منتشر شد که ثابت میکرد بیماران افسرده‌ای که در کنار درمان‌های استاندارد دارویی و غیره از موسیقی درمانی هم استفاده میکردند، نسبت به گروهی که موسیقی درمانی توی برنامه ی درمانی شون نبوده، فوق العاده روند درمانشون سریع تر و با ثبات تر بوده.

توجه داشته باشید بین تشخیص بیماری افسردگی در یک فرد و احساس عدم خوشبختی و معنا در زندگی اون فرد رابطه ی مستقیمی وجود داره، در عین حال بین معنی‌دار بودن زندگی و زیبایی شناسی هم رابطه‌ی مستقیمی وجود داره.


بیشتر بخوانید: چگونه موسیقی مطابق سلیقه خودمان را کشف کنیم؟


به عبارتی احساس لذت بردن از زیبایی‌ها به زندگی آدمی معنا می‌ده و معنی دار بودن زندگی انسان باعث میشه آدم احساس افسردگی نکنه. این یک استدلال ساده‌ست برای اینکه درک کنیم چطور لذت بردن به طور اعم از هنر و به طور اخص از موسیقی باعث میشه روند بهبود افسردگی تسریع بشه.

موسیقی درمانی و افسردگی

در تمام آیین های مذهبی و غیرمذهبی سراسر دنیا، موسیقی همیشه حضور جدی ای داشته. یعنی اصلاً یک آیین جمعی بدون موسیقی قابل تصور نیست. کارکرد اصلی تمام آیین‌های جمعی تزکیه نفس است. پالودگی از غم ها و غصه ها. مریضی ها و ضعف‌های روحی.

ارسطو برای توصیف این حالت تزکیه از واژه‌ی کاتارسیس استفاده میکند. کاتارسیس در زبان یونانی به معنای تطهیر، تزکیه و تخلیص است که بعدتر تبدیل به یک واژه‌ی تخصصی در علم روانشناسی شده است. هرچند که این واژه در عالم تئاتر و نمایش بیشتر به کار برده شده و اتفاقی که برای مخاطب با دیدن نمایش می‌افتد رو با این کلمه توصیف می‌کنه، اما پر بیراه نیست اگر همین واژه و اتفاق رو برای توضیح حالات مخاطب موسیقی هم به کار ببریم.


بیشتر بخوانید: بررسی آلبوم ‌های تاثیرگذار در موسیقی جز که باید آن ها را بشنوید!


مخاطب موسیقی خودش را بخشی از اتفاقی که در حال جریانه تصور میکنه و همذات پنداری با ارتعاشات حاصل از موسیقی، باعث پالودگی روحش میشه. با ارتعاشات موسیقی، تَنِش‌های روحی و فیزیکی انسان رها می‌شود و آدم احساس آرامش و خلاص شدگی میکند.

موسیقی درمانی و افسردگی

در پروسه موسیقی درمانی، گاهی اوقات درمانگر، بیمار رو هم در شکل گیری موسیقی دخیل میکند. به طور مثال یک ریتم خاصی به بیمار افسرده آموزش می‌دهد که بیمار با موسیقی بتواند همراهی کند. به گزارش ژورنال تخصصی روانپزشکان بریتانیا، همین حرکت فیزیکی که منجر به کار معنی‌داری میشود و بیمار حس میکند جزیی از یک کنش بامعنی و زیباست باعث بهبود احساس عدم خوشبختی در بیمار میشود.


بیشتر بخوانید: دانشمندان شواهدی جدید در ارتباط با تاثیر موسیقی بر روی سرطان کشف کردند


در کشور خودمون هم یک نوع موسیقی درمانی بسیار قدیمی و سنتی در مناطق جنوب شرقی کشور وجود داره به اسم مراسم زار. طی این مراسم دریانوردان و ماهیگیرانی که دچار دریا زدگی شدند رو به این مراسم میارند و موزیسین های بومی با نواختن یک موسیقی خاص به درمان اون فرد بیمار می پردازند. این مراسم بسیار عجیبه و توصیف چندخطی ازش حق مطلب رو ادا نمیکنه. شاید در فرصت دیگه ای به اون مساله هم پرداختیم اما تا اون موقع می‌تونید به فیلم های مستندی که در این باره ساخته شده رجوع کنید.

در پایان دعوتتون میکنم اگر احساس افسردگی میکنید، حتماً به یک روانشناس یا مشاور حرفه‌ای سر بزنید. قبل از هرچیز باید متوجه بشیم که افسردگی هم یک نوع بیماری جدی به حساب میاد و اگر درمان نشه و جدی گرفته نشه ممکنه آثار مخرب بسیار بدی روی زندگیمون بگذاره. در تمام دنیا صحبت از افسردگی و در نظر گرفتنش به عنوان یک بیماری یک تابو به حساب میاد و اغلب مردم علاقه ای ندارند که در مورد بیماری های روحیشون صحبت بکنند. همین امر باعث میشه که این بیماری در اون فرد پیشرفت بکنه و به مسائل مخرب دیگه‌ای منجر بشه.


بیشتر بخوانید: 4 راهکار برای مبارزه با افسردگی در تعطیلات


غیر از مشاور و روانشناس، سعی کنید راه و روش شخصی خودتون رو پیدا کنید. بهتون قول میدم ورزش کردن حتی اگر با روزی بیست دقیقه هم شروع بشه کمک بسیار زیادی بهتون میکنه. مدیتیشن هم همینطور. با یک سرچ ساده میتونید کلی اطلاعات خوب درباره ی مدیتیشن پیدا کنید. در آخر هم اطلاعاتتون رو درباره ی موسیقی خوب افزایش بدین و سعی کنید یک پلی لیست برای خودتون درست کنید. پلی لیستی که مطمئنید با شنیدنش حالتون بهتر میشه.

من هم یک پلی لیست از آثار آرامبخش و زیبای شوپن، آهنگساز لهستانی براتون اینجا میگذارم. امیدوارم که از شنیدنش لذت ببرید و حالتون همیشه خوب باشه.