نقد و بررسی انیمه جوجوتسو کایسن ؛ گاهی امید به احساس هم جان میبخشد 

نقد و بررسی انیمه جوجوتسو کایسن

انیمه جوجوتسو کایسن نه تنها در ارائه یک انیمه جذاب، شکستن تابوی شخصیت های مونث ضعیف، چندین و چند ضدقهرمان باکیفیت و اپنینگ و اندینگ های به یاد ماندنی توی خال میزند، بلکه ما را با پدیده ای به نام گوجو-ساتورو نیز آشنا میکند! با ما و نقد و بررسی انیمه جوجوتسو کایسن همراه باشید.

اخبار انیمه » فصل سوم جوجوتسو کایسن آرک Culling Game را به تصویر می کشد!

در صورت تمایل می توانید کانال نماشا، یوتوب و اینستاگرام انیمه مجله وارونه را دنبال کنید.

همواره در فصل شلوغ پخش انیمه های جدید و یا فصول بعدی آنها، چندین و چند انیمه باکیفیت به دلیل تبلیغات گسترده تعداد خاصی از انیمه ها، آن طور که باید از توجهات کافی برخوردار نمیشوند. جوجوتسو کایسن یکی از همین انیمه ها بود که اگرچه با همان چند قسمت اول مثل بمب در رسانه ها منفجر شد، اما مولفه های این انیمه اصلا به صورتی نبود که بخواهد نظر گسترده مخاطبان را جلب کند: یک دنیای جادویی، شخصیت های مختلف با قدرت های ویژه، دوباره یک مدرسه خاص جادوگری و …

اما چیزی که انیمه جوجوتسو کایسن را در این بمباران انیمه ای نجات داد و باعث شد سازندگان جوان آن (استودیو معظم ماپا) حتی قبل از اینکه به عدم موفقیت انیمه شان فکر کنند، جوجوتسو تبدیل به بمب رسانه ای شود، این بود که جوجوتسو انیمه متفاوتی است. چه هنگامی که قرار است شخصیت ها تکنیک هایشان را توضیح دهند و چه هنگامی که سازندگان از “فلش بک”، به منظور استفاده حداکثری برای توسعه جهان داستانی استفاده میکنند.

مرتبط: بهترین انیمه های شبیه Jujutsu kaisen

کارکرد فلش بک و فلش فوروارد در انتقال مضامین احساسی و جدی انیمه

این متفاوت بودن صرفا یک صفت کلی است، بگذارید این متفاوت بودن را بیشتر توضیح دهم. یکی از دلایلی که جوجوتسو در همان اوایل پخش غوغا کرد این بود که دو سه قسمت ابتدایی آن طوفانی شروع میشوند. سازندگان با شروع قسمت اول، نه تنها جهان داستانی بازی را به میزان قابل توجهی لو نمیدهند، بلکه به پردازش شخصیت اصلی انیمه یعنی “یوجی اوتادوری” میپردازند.

در ادامه بخوانید » موسس استودیو ماپا: انیمه های چینی به زودی صنعت انیمه ژاپن را شکست خواهند داد! 

فلش بک های متعدد انیمه نه تنها کارکرد بسیار تعیین کننده ای در پیشبرد داستان دارند، بلکه پیشینه شخصیت های مثبت و منفی انیمه نیز به آنها وابسته است. گفتم فلش بک و باید به این موضوع هم اشاره کنم که جوجوتسو کایزن یکی از پرتعداد ترین سکانس های فلش بک را در یک انیمه دارد. کارکرد فلش بک های متعدد و پرتعداد این انیمه البته بر خلاف انیمه ای مانند “حمله به تایتان” است. در حمله به تایتان کارکرد فلش بک بیشتر رازگشایی خط داستانی ای به خصوص و یا باز یادآوری یک سکانس مشهور از نمایی دیگر است(به عنوان مثال سکانس های فلش بک طرح ریزی های “اروین” برای حملات خارج از دیوار).

در جوجوتسو کایزن این فلش بک ها کارکردی دراماتیک پیدا میکنند و نقش تعیین کننده ای در همذات پنداری مخاطب با شخصیت ها دارند، البته که همچنان کارکرد معمول خود یعنی صرفا نشان دادن گذشته شخصیت ها را نیز حفظ میکنند.

نکته ای که در رابطه با فلش بک ها وجود دارد این است که، هنگامی آنها پدیدار میشوند که انیمه نیاز مبرمی به معرفی یک شخصیت به خصوص دارد. مورد دیگر این است که این فلش بک ها غیر از اینکه گذشته یک شخصیت را به تصویر میکشند، از آن به عنوان یک سکانس مخصوص برای آشنایی با طرز تفکر و روانشاسی آن شخصیت نیز استفاده میکنند.

مطلب پیشنهادی: محبوب ترین قهرمانان انیمه های شونن طبق آخرین نظرسنجی مای انیمه لیست!

مثلا در یکی از بهترین سکانس ها، “کنتو نانامی” یا همان جادوگر رتبه یک که قبلا در یک شرکت کار میکرده است، با موقعیت مرگباری رو به رو میشود. اتمسفر و تدوین در این سکانس به شکلی است که مدام به مخاطب این نکته را یادآوری میکند که وی شانسی برای زنده ماندن ندارد. از آنجایی که واقعا ما کنتو نانامی را نمیشناسیم و تمام تصورمان از او یک جادوگر خشک و حرفه ای است که قرار است صرفا چند دقیقه در انیمه با وی همراه شویم و کارآگاه بازی کنیم، اما ناگهان سر و کله‌ی یک فلش بک احساسی پیدا میشود. هوشمندی سازندگان (احتمال زیاد نویسنده مانگا) در این است که این فلش بک را تا زمانی به تاخیر میاندازد که نه مخاطب انتظار آن را دارد و نه انتظاری از این سکانس برای دراماتیک شدن داریم. حالا با این فلش بک، کنتو نانامی برای ما اهمیت پیدا میکند و تدوین و اتمسفر نیز قبلا کارشان را در هر چه تنش زا تر کردن سکانس انجام داده اند، بنابراین ترکیب این موارد به یک سکانس خیلی خوب تنش زا تبدیل میشود که بدون این فلش بک هرگز به این درجه دست پیدا نمیکرد.

گاهی امید به سرما بدل میشه،

اما به احساس هم جان میبخشه.

جوجوتسو کایزن فقط در استفاده از فلش بک ها توی خال نمیزند، بلکه یک شخصیت مونث قدرتمند و بدون اتکا به مردان قهرمان داستان را نیز خلق میکند. “نوبارا کوگیساکی”، یک شخصیت بسیار جالب و لجوج دارد. امکان ندارد به راحتی با کسی دوست شود و حتی میتواند برای دوستانش اشک بریزد! در یکی از سکانس ها، وقتی “یوجی ایتادوری” میمیرد او به همراه “مگومی فوشیگورو” در حالی که با هم صحبت میکنند، بدون اینکه فوشیگورو متوجه شود(که البته متوجه میشود) از غیبت ایتادوری بغض شدیدی میکند. این سکانس به ظاهر کوتاه، شدیدترین تاثیر را دارد. نوبارا کسی نیست که در حضور همه عزاداری کند، سازندگان نیز با هوشمندی و ظرافتی مثال زدنی، فقط با این سکانس درام خلق میکنند و شخصیت سازی میکنند. نوبارا همچنین جالب ترین سلاح های فصل اول جوجوتسو را در اختیار دارد و “تکنیک ذاتی عروسک کاهی” وی بسیار خلاقانه کار شده است.

نقد و بررسی انیمه جوجوتسو کایسن ؛ شخصیت پردازی و داستان

مورد دیگر شخصیت پردازی در این انیمه است. شخصیت پردازی های انیمه جوجوتسو کایزن به هیچ عنوان تک بعدی نیست. مشکلی که بسیاری از انیمه ها با آن سر و کار دارند این است که به جز چند شخصیت کلیدی انیمه، بقیه شخصیت ها صرفا پیشبرنده داستان هستند.

جوجوتسو کایزن اما چنین کاری نمیکند. حتی شخصیت هایی که شاید چند دقیقه هم در انیمه حضور ندارند مانند “جوگو” یا همان “کله آتشفشانی” به درستی پرداخت میشوند. پس در تمام دقایق انیمه، همواره شخصیت ها، اعمال آنها و تفکرات درست و غلطشان به درستی پرداخت میشوند. شخصیت پردازی در انیمه جوجوتسو کایزن به شکلی در خود انیمه حل شده است که گاهی فراموش میکنیم در حال تماشای یک انیمه 24 قسمتی هستیم. زیرا به عنوان مثال شیمی بین ایتادوری و مگومی و نوبارا، آنقدر خوب است که مبارزات تیمی آنها به خودی خود جذاب است و با این شیمی خیلی خوب نیز سکانس های مبارزه ای به جذاب ترین شکل ممکن پیش میروند. مگومی در انیمه به عنوان جادوگری شناخته میشود که هم وظیفه راهنمایی نوبارا و ایتادوری را دارد و هم باید مشکلات روحی و روانی خود را حل کند. مگومی یکی از جذاب ترین شخصیت های انیمه ای چندسال اخیر است، شخصیتی که هم مشکلات اساسی و بنیادی ای دارد که در هر مبارزه بیشتر نمود پیدا میکنند و هم باید از پس راضی کردن استاد افسانه ای مانند گوجو ساتورو بر بیاید.

مگومی در جوجوتسو کایسن مصداق بارز افرادی است که در دنیای واقعی هنوز نه خودشان را پیدا کرده اند و نه از میزان درست یا غلط بودن تفکراتشان خبر دارند. بالاخره داریم درباره انیمه ای حرف میزنیم که رشد فکری شخصیت ها در آن یکی از بنیادی ترین ویژگی های قهرمان های آن است. قهرمان هایی که اگرچه به هیچ عنوان خاکستری نیستند و تماما شر تلقی میشوند اما قدرت این را دارند که با برملا کردن پوچی تفکرات قهرمان های مختلف داستان، طرز فکرمان را به کلی تغییر دهند.

همچنین بخوانید: چرا نباید انیمه قمارباز Kakegurui را تماشا کنیم؟

در یکی از سکانس های انیمه، ضد قهرمانی پیدا میشود که با یک نفرین سمی، میتواند هم ایتادوری و هم نوبارا را به راحتی از درون نابود کند. خون این ضدقهرمان به شکلی است که با خون فرد تماس پیدا میکند و سپس با حل شدن در آن، بدن فرد را از درون و بیرون فاسد میکند. نوبارا و ایتادوری در این مبارزه بسیار سخت، فکر میکنند که این موجود نیز یکی از همان “کاربر های نفرین” و یا “موجودات نفرینی” است که بدون هیچ دلیل و منطقی، کورکورانه به دنبال نابودی دنیا هستند. اما در جایی از انیمه آنها متوجه میشوند نه تنها این موجود شیطان و نفرینی نیست بلکه حتی هدفی دارد که بسیار انسانی جلوه میکند.

این به زعم آنها هیولا، درواقع برای این مبارزه میکند که اگر کشته شود و در هدفش شکست بخورد، برادر دوم اش نیز کشته میشود. اگر فکر میکنید که این مورد چندان هم عجیب نیست باید به دنیای جوجوتسو دقت کنید. در این دنیا همه چیز حول جادوگران و جوجوتسو ها میچرخد. نفرین ها وظیفه نابودی دنیا را دارند و جادوگران جوجوتسو نیز باید جلوی آنها را بگیرند. در این دنیا هیچ هیولا و هیچ کاربر نفرینی نه دلش به حال انسان ها میسوزد و نه اصلا اهمیتی به دیگر نفرین ها میدهد.

مثال بارز این فلسفه داستانی، در بهترین سکانس کل انیمه است که در سطور بعدی بیشتر درباره آن صحبت میکنیم. در این سکانس “جونپی یوشینو”، یک خوره فیلم که به خاطر رفتار تحقیرآمیز و غیرانسانی دوستانش به یک طرز تفکر نهیلیستی درباره زندگی میرسد با “ماهیتو”، یکی از زیرک ترین و قوی ترین و مرموز ترین شخصیت های کل انیمه آشنا میشود. جونپی یک انسان است و ماهیتو یک روح نفرین شده است که از ترس انسان ها به وجود آمده است، بنابراین آشنایی آنها همانقدر دیوانه وار است که نتیجه این آشنایی قرار است باشد. جونپی به هر طریقی با ماهیتو ملاقات های زیادی انجام میدهد و این ملاقات ها سرانجام به نقطه ای میرسند که جونپی عهده دار یک ماموریت کشتار در یک دبیرستان میشود و این ماموریت کاملا با طرز فکر پوچ گرایانه جونپی سازگار است.

اما این همه مقدمه چینی فقط برای لحظه ای از انیمه است که امکان ندارد با تماشای آن منقلب نشوید. جونپی در کارش موفق نمیشود چون ایتادوری جلوی او را میگیرد اما با سررسیدن ماهیتو، جونپی متوجه میشود که فقط ابزاری بوده برای تحقق اهداف ماهیتو. وی در جایی از همین سکانس میگوید که ماهیتو آدم “بدی” نیست و بلافاصله متوجه میشود که تمام کارهای قبلی ماهیتو مصداق بارز “بد” و “شرارت” است و این مورد به صورت فلش بک های سریع چند ثانیه ای به مخاطب نشان داده میشود (باز هم کارکرد فلش بک در انتقال مضامین اصلی انیمه).

در ادامه » اولین پوستر رسمی از فصل دوم انیمه Jujutsu Kaisen 

ماهیتو با سوء استفاده از طرز فکر جونپی، وی را به پرتگاهی هل میدهد که گریزی از آن نیست. جونپی نه تنها در چند دقیقه قبل قصد سلاخی و انتقام از همه افراد مورد نظرش را داشت (دیالوگ وی با عنوان: “اگر دکمه ای وجود داشت که کسانی که از آنها متنفرم را بکشد، بدون فوت وقت این کار را میکردم” را به یاد بیاورید)، اما حالا که به پوچ بودن تفکرش و مورد سوء استفاده قرار گرفتن اش پی برده است، نه تنها از درون میشکند و ایتادوری را نیز برای همیشه تغییر میدهد بلکه توسط ماهیتو کشته میشود و به فجیع ترین شکل ممکن تبدیل به یک نفرین کریه میشود. این حجم از زیرمتن و استعاره در یک انیمه، چیزی نیست که در هر انیمه ای ببینید. اگر قرار است فقط یک سکانس باشد که بخواهید قدرت انیمه را به رخ بکشید و یا به دیگران معرفی کنید، همین سکانس محشر است.

اون روز چیزی رو گفتم که تمام حرفای قبل از اون در مقابلش، شبیه دروغ بود: میکشمت!

اپیزود دوازهم/سکانس مرگ جونپی/ ایتادوری خطاب به ماهیتو

نقد و بررسی انیمه جوجوتسو کایسن ؛ موسیقی متن

موسیقی متن انیمه جوجوتسو کایزن، نه فوق العاده است و نه ضعیف. درواقع در برخی از لحظات مانند قسمت دوازدهم، بار اصلی تعلیق و هیجان انیمه را به دوش میکشد و در سایر قسمت ها نیز صرفا وظیفه اش را انجام میدهد. موسیقی متن انیمه، نه میتواند به یاد ماندنی باشد و نه آنقدر ضعیف است که جزو نقاط منفی انیمه لقب بگیرد. هنگامی که انیمه مسیری کارآگاهی و جنایی را در پیش میگیرد، موسیقی متن به عنوان مکمل در سکانس حضور دارد و کارش را در تعلیق آفرینی به شکلی استاندارد انجام میدهد. در برخی قسمت ها مانند قسمت اول و دوم، موسیقی نواخته شده مرموزی که روی سکانس های ترسناک انیمه سوار میشود به خوبی از پس ایجاد یک فضای اتمسفریک بر می آید. در ساده ترین و بهترین توصیف، موسیقی انیمه جوجوتسو کایسن استاندارد است و نه انیمه را به سطح بالاتری هدایت میکند و نه جلوی آن را از تبدیل شدن به اثر کنونی میگیرد.

از زخم هایی که محو نمی شدن محافظت کردم!

اپنینگ پارت اول انیمه

طراحی شخصیت ها و فضای انیمه

چیزی که میتوان درباره طراحی شخصیت ها، چه موجودات نفرینی و چه جادوگران جوجوتسو گفت، خلاقانه و تاثیر گذار است. طراحی ضدقهرمانان و موجودات نفرینی ای مانند ماهیتو، جوگو، ساتورو، سوکونا، هانامی، می می، اینوماکی و حتی شخصیتی با نام و شباهت کامل، به نام پاندا! تنها چیزی که میتوان درباره طراحی و آرت انیمه گفت شگفت انگیز و رعب آور است.

مثلا یکی از شخصیت های ترسناک انیمه موجودی نفرینی به نام هانامی است. طراحی وی به شکلی است که دست چپ اش با یک پوشش مخصوص پوشیده شده است و هنگامی که آن را جدا میکند یک گل قرمز روی شانه وی پدیدار میشود. این طراحی نه تنها به خودی خود عجیب و غریب است، بلکه همین طراحی و اینکه رنگ های سیاه وسفید به کار رفته روی بدن او ترسناک بودنش را افزایش میدهد باعث میشود تا با طراحی ظریف و در عین حال قدرتمندی رو به رو باشیم. این را در کنار دو شاخ عجیب روی سر او قرار دهید تا متوجه شوید دارم از چه چیزی حرف میزنم.

جوگو، دیگر موجود نفرینی قدرتمندی است که نه تنها شیوه مبارزه افسارگسیخته و جذابی دارد بلکه این ویژگی در طراحی شخصیت وی نیز پیاده شده است. جوگو شخصیتی است که نفرت غیر قابل درکی نسبت به انسانها دارد. طراحی وی به صورتی است که دو گوش او به نوعی وسیله و ابزار درجه بندی قدرت او هستند و وی با چرخاندن آنها قدرتش را کم و زیاد میکند! بالای سر او، جایی که باید موهای وی باشد یک غده بزرگ استوانه ای قرار دارد که وظیفه فوران آتش و مذاب های کشنده وی را بر عهده دارد. جوجوتسو کایزن میزبان چنین شخصیت های عجیب و ترسناکی است. این مورد درباره ساتورو نیز صدق میکند.

مرتبط: چرا باید انیمه Monogatari را تماشا کرد؟ متفاوت اما خاص 

ساتورو به عنوان قوی ترین جادوگر جوجوتسو، چشم بندی خاصی دارد که به تنهایی عامل جذابیت و ابهت وی به شمار میرود. چشم های آبی کمرنگ وی که در صورتی نمایان میشوند که او چشم بندش را بردارد، یکی از زیباترین و چشم نواز ترین طراحی های انیمه ای چندسال اخیر است. پاندایی که واقعا پاندا است و همزمان میتواند گوریل هم باشد! تا ماهیتو و بدن دوخته شده وی، از می می و فرم عجیب موهایش تا رنگ بندی لباس هایش که وظیفه مرموز نشان دادن وی را بر عهده دارد تا شخصیتی که با یک گیتار الکترونیک و لباس های ستاره های موسیقی “راک” قدرتش را آزاد میکند، از دیگر طراحی های جذاب و متفاوت جوجوتسو است که یکی از عوامل محبوبیت آن نیز هست.

مورد بعدی که در نقد و بررسی انیمه جوجوتسو کایسن می خواهم به آن اشاره کنم فضای کلی انیمه است. سازندگان انیمه به خوبی موفق شده اند عناصر کمدی، اغراق های تصویری همیشگی انیمه ها، اکشن های با تمپو بالا و لحظات ترسناک را در 24 قسمت پیاده کنند. جوجوتسو یک انیمه مخلوط ژانری قدرتمند است. هم یک انیمه ترسناک است و هم ماوراء الطبیعی/ فانتزی/مبارزه ای/درام/کمدی. هم میزبان سکانس های ترسناک خوبی است و هم اکشن ها و مبارزات جذابی دارد که تنوع سلاح های به کاررفته در آن نیز به حدی بالا است که هیچ مبارزه ای تکراری نمیشود. این را در کنار انواع و اقسام طلسم ها و نفرین ها و همچنین قابلیت های ذاتی شخصیت ها و درجه بندی های مختلف و پیچیده سلاح ها و شخصیت ها قرار دهید تا متوجه شوید چیزی به عنوان “تکراری شدن مبارزات”، در این انیمه وجود خارجی ندارد.

بالاخره داریم درباره انیمه ای حرف میزنیم که یکی از شخصیت های آن با یک چکش و تکه کوچکی از بدن یک موجود نفرینی میتواند وی را از پا دربیاورد، آن هم بدون مبارزه رو در رو با وی. کمدی به کار رفته در انیمه به جز چند مورد محدود صدمه ای به جدیت و خشونت انیمه نمیزند و تعادل انیمه را نیز مانند بسیاری از انیمه های مشابه دیگر برهم نمیزند. هروقت نیاز به سکانس های احساسی باشد، کمدی وارد میشود تا ضمن عمق دادن بیشتر به درام انیمه، آن را از یکنواخت بودن نجات دهد.

جمع بندی نقد و بررسی انیمه جوجوتسو کایسن

انیمه جوجوتسو کایزن، انیمه فوق العاده ای است. اثبات این حرف، راحت ترین کار چندوقت اخیر است! هم مبارزات جذابی دارد و هم مضامین و پیام های انسانی جذاب. هم نمادپردازی های خوبی دارد، مثل نفرین هایی که قدرتشان از عادات بد انسان ها مثل کینه و حسد تامین میشود و هم پرداخت خوبی نسبت به آنتاگونیست ها صورت میگیرد و هم در دام کلیشه زدگی و کشش بیش از حد نمی افتد. اگر انیمه‌ای را فقط برای شخصیت هایش تماشا میکنید، جوجوتسو کایزن خود جنس است. با اینکه سطح بندی مبارزات و سلاح ها و قدرت شخصیت ها تشابهاتی با انیمه تحسین شده “هانتر هانتر” دارد اما این تشابه، یک تقلید صرف نیست.

انیمه جوجوتسو در سطح بندی قدرت ها حرف های تازه ای برای گفتن دارد و با ساده و سهل نساختن این درجه بندی ها برای مخاطب، باعث میشود این درجه بندی ها از پیچیدگی جذابی هم برخوردار باشند. همچنین انیمه جوجوتسو، زیرنویس فارسی روان و جذابی هم دارد که اگر هم تسلط کافی به زبان انگلیسی داشتید، نتوانید از آن دل بکنید. این مورد اگرچه جزو نقاط قوت و ضعف انیمه محسوب نمیشود اما برای مخاطب فارسی زبان، لذت تجربه تماشای انیمه را دوچندان میکند. اپنینگ و اندینگ های جذاب، کارگردانی عالی، آرت های چشم نواز، داستان گیرا از دیگر نقاط قوت این انیمه هستند. این موارد به حدی عالی در انیمه پیاده شده که حتی نیازی ندیدم تا پایان متن این نکته را یادآوری کنم که جوجوتسو کایزن، بهترین انیمه سال 2021 کرانچیرول است، برنده بهترین مبارزه و اندینگ هم هست، با 10 نامزدی و 3 جایزه، پیشتاز بخش نامزدی ها و هم بخش برندگان امسال هم بود. از یک انیمه دیگر چه چیزی میخواهید؟

شما می توانید بررسی قسمت به قسمت انیمه جوجوتسو کایزن رو به صورت ویدیویی در مجله وارونه تماشا کنید، فقط کافیست روی آن کلیک کنید.

امیدواریم که از نقد و بررسی انیمه جوجوتسو کایسن لذت برده باشید. نظر شما درباره انیمه جوجوتسو کایزن چیست؟ آیا لایق دریافت جایزه بهترین انیمه سال بود؟ مثل همیشه نظرات خود را با ما در میان بگذارید.

در ادامه بخوانید: بهترین انیمه های اورجینال که از مانگا اقتباس نشده‌اند!