با نقد و بررسی فیلم Joker همراه ما باشید. جوکر از محبوب ترین شخصیت های منفی در کمیک بوک ها و حتی فیلم هاست که هیث لجر مرحوم هم با بازی بی نهایت تاثیرگذار خودش تونست محبوبیت اون رو از قبل هم بیشتر کنه.
تا جایی که دیگه حتی اگه نه تا به حال کمیکی خونده باشید و نه فیلم های بتمن رو دیده باشید، باز هم امکان نداره که اسم جوکر رو نشنیده باشید و اطلاعاتی هرچند مختصر درباره اون نداشته باشید. همین شناخته شده بودن جوکر، کار اقتباس از این شخصیت رو سخت میکنه چون همه از شخصیتی به پیچیدگی جوکر، انتظار فیلمی به همون اندازه پیچیده و چندلایه دارن.
برادران وارنر بعد از چند وقت که با فیلم های اقتباسی از کمیک های کمپانی دیسی، قصد تقلید از مارول رو داشت و همون اول کار با کراس اوری اونجرز گونه (جاستیس لیگ) شکست خورد، فهمید که باید مسیر شخصیت های دیسی رو از مارول جدا کنه و برنامه های دیگه ای برای اون ها داشته باشه. برنامه جدیدش رو هم با ساختن فیلمی اختصاصی برای شخصیت جوکر، با بودجه کم و دادن آزادی زیاد به کارگردان اون یعنی تاد فیلیپس امتحان کرد.
نتیجه هم دستاوردهای بزرگ فیلم جوکر بود. جوکر اول از همه تونست با پشت سر گذاشتن ددپول تبدیل به پرفروش ترین فیلم با درجه سنی R (بزرگسالانه) بشه. کمی بعد از اون هم تونست تبدیل به اولین فیلم با درجه سنی R بشه که فروشش از یک میلیارد دلار عبور کرده در حالی که فیلم های پرستاره تری مثل بتمن علیه سوپرمن، لیگ عدالت و جوخه انتحار (که یک جوکر هم درون خودش داشت) از رسیدن به یک میلیارد دلار فروش بازمونده بودن. این نکته زمانی پررنگ تر میشه که بدونید بودجه فیلم Joker کمتر از هفتاد میلیون دلار بوده.
حالا میریم سراغ نقد و بررسی فیلم Joker تا ببینیم که آیا این فیلم مستحق دریافت این افتخارات بوده یا نه:
همین حالا بهتون بگم که توی فیلم خبری از صحنه های اکشن خفن مثل باقی فیلمهای ابرقهرمانی نیست و بیشتر با یک فیلم درام طرفیم که به آرومی داستان خودش رو جلو میبره و همین ممکنه حتی برای برخی افراد ناامید کننده و یا حتی خسته کننده باشه. قرار هم نیست که شاهد مبارزه ی بتمن و جوکر باشیم چون داستان زمانی اتفاق میوفته که توماس و مارتا وین هنوز زنده هستن و بروس هم هنوز یک بچه ی سادست.
همون طور که احتمالا تا الان حدس زدید تقریبا میشه گفت بجز اسم اشخاص و اماکن، فیلم جوکر هیچ ربطی به دنیای کمیک بوک ها نداره و داستان خودش رو روایت میکنه. داستان تیره و تاریک فرو رفتن ذره ذره ی آرتور فلک درون جنون.
در زمانی که داستان فیلم در اون جریان داره یعنی دهه هشتاد میلادی، شهر گاتهام در بدترین وضعیت خودشه و موج نارضایتی در کل شهر به راه افتاده. انتخابات برای انتخاب شهردار شهر گاتهام هم نزدیکه و بروس وین یکی از اصلی ترین کاندیداهای شهرداری شهر گاتهامه. این وسط جوکر داستان یعنی آرتور فلک در بین افراد کم درآمد شهره و آرزوی تبدیل شدن به یک کمدین رو در سر خودش داره.
ایتدای داستان، آرتور یک فرد عادیه که آزارش به یک مورچه هم نمیرسه و حتی همون ابتدا توسط عده ای نوجوان مورد ضرب و شتم قرار میگیره و کاری هم برای دفاع از خودش انجام نمیده. آرتور فلک فردیه که جامعه اون رو زیر پای خودش له کرده و فرصتی هم برای بلند شدن در اختیارش قرار نداده. پس تصمیم میگیره که خودش فرصت بلند شدنش رو بسازه.
جوکر این فیلم نه شاهزاده جرم و جنایت گاتهام بلکه یک نماده. نماد افرادی که دیگه منتظر این نیستن که فرصتی گیرشون بیاد تا کاری که میخوان رو انجام بدن. پس خودشون شروع به هموار کردن راهشون میکنن.
واکین فینیکس کسیه که در نقش جوکر/آرتور فلک هنرنمایی میکنه و به راحتی میشه گفت که بیشتر از نصف بار فیلم به دوش اون بوده. فینیکس با حرکات خودش کاری میکنه که موقع ناراحتی آرتور ناراحت باشید، موقع عصبانیتش عصبانی باشید، و موقع خوشحال بودنش هم خوشحال باشید و همینطور تک تک کارهای اون براتون غیر قابل پیشبینی باشه.
اما اصلی ترین نقطه قوت بازی فینیکس موقع اجرای خنده های عصبی آرتوره. آرتور به دلیل قرص های زیادی که مصرف میکنه دچار مشکلی شده که به صورت ناگهانی و غیر قابل کنترلی شروع به خندیدن میکنه. توی این زمان ها فینیکس به نحوی شروع به خندیدن میکنه که همزمان حس های خنده و غم و ناراحتی رو میشه توی اون دید.
تعریف از بازی فینیکس فقط به خندیدن محدود نمیشه. فینیکس در ابتدای فیلم با نوع صحبتش و حالات رفتارش دقیقا همون آرتور فلکی رو به ما نشون میده که نمیتونه به کسی صدمه بزنه. هرچقدر هم که جلوتر میریم به طور واضحی میتونیم نزدیک تر شدن شخصیت آرتور فلک به جوکر رو ببینیم. تا صبح میشه درباره بازی خیره کننده فینیکس صحبت کرد ولی دیگه به نظرم فقط به یک جمله میشه اکتفا کرد. فیلم جوکر بدون واکین فینیکس اصلا قابل تصور نیست.
نکت قابل توجه بعدی نویسندگی عجیب فیلمه. نویسنده ها دیالوگ هایی رو نوشتن که بعد از شنیدنشون میتونید همونجا فیلم رو متوقف کنید و مدتی بهشون فکر کنید. هرچقدر هم که به اواخر فیلم نزدیک میشیم شدت ضرباتی که صحبت های آرتور به مخاطب وارد میکنه بیشتر میشه. تا در آخر به نقطه اوج فیلم که برای جلوگیری از اسپویل چیزی دربارش نمیگم میرسیم و اونجا آرتور با حرف های خودش ضربات نهایی رو به بیننده میزنه. موسیقی متن فیلم هم هر زمان که پخش میشه، بیننده رو اسیر جادوی خیال انگیز خودش میکنه.
این قسمت از نقد و بررسی فیلم Joker داستان فیلم رو اسپویل میکنه.
یکی از نکات جالبی که میشه درباره مسیری که در طول تبدیل شدن آرتور به جوکر میبینیم اینه که دیگه آرتور دست از تلاش برای متوقف کردن خنده های ناگهانیش برمیداره. جایی که آرتور با بروس وین روبرو میشه و شروع به خندیدن میکنه دیگه اون حس ناراحتی به خاطر اجبار در خندیدن رو توی چهره ی آرتور نمیبینیم.
در عوض آرتور واقعا با خنده های خودش همراه میشه و از ته دل میخنده. نسخه تکامل یافته تر این همراهی رو میشه در آخر فیلم و زمانی که آرتور دستگیر شده و در تیمارستان به سر میبره دید. آرتور شروع به خندیدن میکنه ولی دیگه ابدا نشونه ای از غم اجبار توی اون دیده نمیشه بلکه آرتور خودش هم با خنده همراهه.
آرتور با تبدیل خودش به نمادی برای اعتراض به ظلم، باقی ظلم دیده ها رو هم تبدیل به جوکرهایی هرچند کوچکتر و با شدت کمتر از خودش میکنه. پس تفکر جوکر حتی با مرگ یا دستگیری آرتور هم به پایان نمیرسه. بین اون همه جوکر بالاخره فردی پیدا میشه که جای نماد جوکر رو بین مردم بگیره. مثل هایدرا، افسانه یونانی که بعد از قطع کردن یکی از سرهاش سر دیگه ای جای اون رو میگرفت.
در طرف دیگه داستان موری (با بازی رابرت دنیرو) رو داریم. مجری برنامه ای که در گاتهام بیننده های زیادی داره و اکثر مردم اون رو میبینن. همونطور که در اواخر داستان هم میبینیم موری دقیقا فردیه که کل داستان اعتراضات مردم رو از بیرون میبینه و قطعا کسی که از بیرون داره قضاوت میکنه فقط به دنبال محکوم کردن طرفیه که فعالیت هاش به ضرر به خودشه. همونطور که تلاش میکنه تا آرتور رو محکوم کنه، ولی ما که از اول میبینیم چه بلاهایی سر آرتور اومده میدونیم که نمیشه اون رو گناهکار اصلی ماجرا دونست.
آرتور در برنامه موری حرف هایی میزنه که میتونه درباره همه ما صدق کنه. اینکه ما هر روز از کنار افراد زیادی مثل آرتور رد میشیم و هیچ کاری برای نجاتشون از درد تبدیل به جوکر نمیکنیم. پس ما هم به اندازه بقیه مقصر هستیم. پایان اسپویل
Joker فیلمیه که میتونه سینمای کمیک بوکی و ابرقهرمانی بعد از خودش رو متحول کنه. چه از لحاظ هنری که احتمالا کارگردان های بزرگ بیشتری رو به این سمت میاره و چه از لحاظ تجاری که با توجه به موفقیت های بزرگی که جوکر تونست کسب کنه، کمپانی ها ریسک های بیشتری رو انجام میدن و فیلم های بیشتری رو مشابه جوکر خواهیم دید. مثل کاری که مارول با سینماها انجام داد و بعد از موفقیت های فیلم های دنیای سینمایی مارول، کمپانی ها هرکدومشون در تلاشن تا دنیای سینمایی خودشون رو داشته باشن.
با توجه به اینکه تاد فیلیپس که موفقیت های جوکر اون رو تبدیل به کارگردان سطح بالاتری کرده (تا قبل از این بزرگترین موفقیت هاش فیلم های کمدی Hangover بوده) آمادگی خودش رو برای ساخت قسمت دوم Joker اعلام کرده و اینکه موفقیت های جوکر همچنان ادامه داره، میتونیم امیدوار باشیم که قسمت دوم Joker رو هم شاهد باشیم.
اگه از علاقمندان فیلم های ابرقهرمانی و کمیک بوکی هستید که تکلیفتون مشخصه و باید سراغ جوکر برید. البته شاید ریتم آهسته فیلم شما رو اذیت کنه ولی مطمئن باشید همراهی با آرتور فلک ارزشش رو داره. اگر هم از علاقمندان به فیلم های کمیک بوکی و ابرقهرمانی نیستید پس خوش به حالتون چون جوکر هم همچین فیلمی نیست. جوکر رو میتونید مثل فیلم های کارگردان های بزرگ دنیا ببینید و لذت ببرید.
ممنون از اینکه با نقد و بررسی فیلم Joker همراه ما بودید. حتما نظرات و پیشنهادات خودتون رو از طریق بخش کامنت ها با ما در میون بزارید.
در ادامه بخوانید:
