نقد و بررسی فیلم V For Vendetta ؛ انتقام در گرگ و میش اخلاقیات 

نقد و بررسی فیلم V For Vendetta

با ما در نقد و بررسی فیلم V For Vendetta همراه باشید، فیلم ک مثل کین خواهی اقتباسی از کمیکی به همین نام و محصول سال 2005 است قبل از نقد و بررسی نگاهی به عوامل فیلم خواهیم انداخت.

عوامل فیلم

کارگردان: جیمز مک تیگو

فیلمنامه نویس: لانا واچوفسکی و لیلی واچوفسکی (براساس رمان مصور ک مثل کین خواهی از آلن مور و دیوید لوید)

تولید کننده: وارنر برادرز

بازیگران: ناتالی پورتمن، هوگو ویوینگ، استیون ری، جان هارت، بن مایلز و…

خلاصه داستان: در آینده ای نزدیک بریتانیا به حکومتی فاشیستی تبدیل شده است و یک مبارز آزادی خواه با تاکتیک های خشونت بار سعی در مبارزه با سیستم سرکوبگر دارد و هدف اصلی او سرنگونی حکومت است…

همچنین بخوانید: بهترین کمیک های بتمن که باید بخوانید ؛ شوالیه شنل پوش در برابر نیمه تاریک گاتهام!

نقد و بررسی فیلم V For Vendetta

زمانی که جیمز کالاهان در آغاز دهه ی هشتاد میلادی جای خود را به مارگارت تاچر داد بریتانیا چه از نظر سیاسی و چه از نظر اقتصادی به شدت افول کرده بود و مارگارت تاچر راه برون رفت از این شرایط را فاصله گرفتن از دولت رفاهی و اصول اقتصادی کینزی می دانست در همین راستا تاچر حتی شیر رایگانی که مدارس در اختیار کودکان می گذاشت قطع کرد.

او با شتابی کمرشکن در مسیر نئولیبرالیسم شرکت های دولتی و واحدهای خدماتی را به بخش خصوصی واگذار کرد، حقوق کارگران را کاهش داد و اتحادیه های کارگری را تضعیف کرد، مالیات ثروتمندان را کاهش و مالیات بر ارزش افزوده را افزایش داد.

تاچر برای رسیدن به هدفش با هر شکلی از همبستگی اجتماعی برخورد می کرد و تغییراتی که شاید مستلزم دو یا حتی سه دهه پی ریزی بودند را در یک بازه ی ده ساله به انجام رساند.

بی جهت نیست که او را بانوی آهنین خطاب می کنند سیاست های اقتدارگرایانه ی او که بعدها تاچریسم نام گرفت چنان فضای پلیسی و سیاهی بر کشوری که تحت فشار شدید اقتصادی قرار گرفته بود ایجاد کرد که هنرمندان را به واکنش وا داشت.

کمیک مشهور ک مثل کین خواهی V for Vendetta به قلم آلن مور و  دیوید لوید محصول انتشارات ورتیگو/دی سی کامیکس حاصل زندگی در چنین اتمسفری است اتمسفری که در آن امید به آینده از بین رفته است.

چشم اندازی که این اثر برای آینده متصور است چشم انداز تاریکی است چشم اندازی که حکومت را در نهایت اقتدار و تمامیت خواهی می بیند و انگلستان آینده در آن به یک دستوپیا یا پادآرمان شهر تبدیل شده است.

حکومتی پلیسی که در تمام زوایای زندگی خصوصی افراد ورود می کند، همه را کنترل می کند و هیچ شکلی از مخالفت را بر نمی تابد؛ از این منظر رمان گرافیکی ک مثل کین خواهی بی شباهت به رمان 1984 به قلم جورج اورول نیست.

در رمان ک مثل کین خواهی هم مثل 1984 رهبر حزب (برادر بزرگ) با اقتدار، بریتانیا را اداره می کند، آزادی های فردی توسط قوانین حکومتی پایمال می شود و مردم با کوچکترین مخالفتی به راحتی زندانی و اعدام می شوند.

در چنین دنیایی (وی) با نقاب گای فاکس به مبارزه علیه این سیستم برخواسته است.

گای فاکس یک سرباز انگلیسی کاتولیک مذهب بود و در توطئه ای نافرجام که بعدها به توطئه ی باروت معروف شد مشارکت داشت.

او جزیی از گروهی بود که قصد داشتند با منفجر کردن پارلمان و کشتن شاه جیمز اول انتقام آزار و اذیت کاتولیک ها را از سیستمی که پیرو مذهب پروتستان بود بگیرند ولی در حین جایگذاری باروت ها دستگیر شد و ناکام ماند.

همچنین بخوانید: بهترین فیلم‌های چادویک بوزمن که نباید تماشای آنها را از دست بدهید!

(وی) به عنوان یک معترض آنارشیست با الهام گرفتن از گای فاکس قصد دارد انتقام بی عدالتی بزرگی که نسبت به خودش و مردم انجام گرفته را با عمل به کار نیمه تمام گای فاکس بگیرد و با تخریب مهمترین سمبل یک حکومت اقتدارگرا حکومت را سرنگون کند.

در نقدی که برای انیمیشن جوک مرگبار نوشتم گفته بودم بتمن اگرچه ساختار عدالت را آسیب دیده می بیند اما به هارمونی عدالت اعتقاد دارد…

در لندن ک مثل کین خواهی چیزی به نام ساختار قضایی عادلانه حتی به شکل جزیی هم وجود ندارد. (وی) برخلاف بتمن مجبور است چیزی بیشتر از پایه ی شکسته ی ساختار قضایی باشد.

او هم قاضی است هم هیئت منصفه و هم جلاد… او به عنوان شخصیتی که هنر، زیبایی، عدالت، انسانیت، فلسفه و سیاست را خوب می شناسد چاره را در اصلاح ساختار نمی یابد.

او اصلا چیزی که قابل اصلاح کردن است نمی یابد پس با هرج و مرج و آنارشیسم سعی دارد ساختار را سرنگون کند.

یادتان می آید در نقد جوک مرگبار از قضیه ی اخلاقی سوزنبان گفتم… (وی) کسی است که قطار از روی او عبور کرده ولی زنده مانده است و حالا به دنبال از بین بردن قطار است!

فیلم ک مثل کین خواهی به قلم واچوفسکی های سرشناس و به کارگردانی جیمز مک تیگو که بسیاری آنها را به خاطر سری فیلم های ماتریکس می شناسند پرداخت سینمایی قابل قبولی از منبع اقتباس اصلیشان ارائه داده اند.

آنها با هوشمندی زمان وقوع داستان را از فرمت اصلیش در داستان خارج کرده اند و آن را با عصر جدید تطبیق داده اند اما در عین حال به کلیت اثر به خوبی وفادار مانده اند.

همچنین بخوانید: 10 تا از بهترین فیلم های نتفلیکس که تا کنون ندیده اید!

آنها همچنین با حل کردن چند شخصیت در هم داستان را به ظرفیتی برای پرداخت سینمایی رسانده اند که کار سختی است و کاملا ماهرانه انجام شده است.

فیلم به خوبی فضای سمی رسانه ای که سعی دارد با پروپاگاندا افکار عمومی را در کنترل نگه دارد تصویر کرده است و با منع رفت و آمد در شب و همچنین حس ناامنی در میان شهروندان و البته اوباشی که در لباس قانون و تحت حفاظت قانون دست به جنایات خیابانی می زنند نشان داده نظام های اقتدارگرا را خوب می شناسد.

ادامه نقد و بررسی فیلم V For Vendetta

حزب نورث فایر به سرکردگی صدراعظم ساتلر با الهام از حزب نازی، آدولف هیتلر و امپراطوری رایش سوم توانسته است تصویری دقیق از یک حکومت اقتدارگرا و فاشیستی ارائه کند.

تصویر بزرگ صدر اعظم ساتلر نظیر آنچه از برادر بزرگ در 1984 به خاطر داریم همه جای اثر وجود دارد که موفق شده حس و حال خفقان آور زندگی تحت دیکتاتوری را به مخاطب منتقل کند.

فیلم با ورود به ریشه های شکلگیری (وی) او را به عنوان یک اقلیت که توسط حکومت اقتدارگرا دستگیر شده و به عنوان موش آزمایشگاهی مورد استفاده قرار گرفته است به ما می شناساند.

این بخش از داستان و شخصیت پردازی (وی) یادآور اتفاق هولناکی است که در آلمان نازی رخ می داد و البته نسخه ی خفیف تر آن را در بریتانیا هم سراغ داریم که در آن آلن تورینگ دانشمند برجسته ی بریتانیایی، شکننده ی ماشین رمزنگار انیگما و طراح آزمون تورینگ (آزمونی برای ارزیابی سطح هوش مصنوعی) به خاطر آنچه اختگی شیمیایی نامیده می شد سرانجامی تلخ و تراژیک داشت.

همچنین بخوانید: نقد و بررسی فیلم فانوس دریایی The Lighthouse ؛ سقوط تدریجی واقعیت

فیلم درک خوب، جهانبینی قابل تأمل و آگاهی کاملی نسبت به وقایع تاریخی دارد و این حاصل وفاداریش به منبع اقتباس اصلی است که باعث شده صفات آن را به ارث ببرد.

کاری که (وی) با بازی هوگو ویوینگ برای رسیدن به هدفی مهم با ایوی (ناتالی پورتمن) می کند آنقدر افراطی است که ممکن است بین مخاطب و پروتاگونیست فاصله ایجاد کند اما پرورش شخصیت دقیق، اصولی و ارائه ی منطق رفتاری (وی) باعث می شود که اقدامات او حتی اگر در لحظاتی هم قابل دفاع نباشند اما همواره قابل درک باقی بمانند.

وی ترسی را از ایوی می گیرد که عنصری کلیدی در بقای یک نظام اقتدارگراست تمام نمایش های قدرت، حکم های سنگین و پروپاگاندای رسانه ای به منظور ایجاد این ترس انجام می گیرند.

وی با انجام انواع و اقسام فشارهای جسمی و روانی به ایوی او را در مقابل ترس مصون می کند!

وی به عنوان قربانی یک نقشه ی بیولوژیکی اگرچه عدالت را به انتقام خیابانی بدل کرده است اما کسانی را می کشد که مرتکب جنایت علیه بشریت شده اند و نه تنها در دادگاهی عادلانه محاکمه نشده اند بلکه برای جنایاتشان پاداش هم گرفته اند.

پس وی فرض اخلاقی “هدف وسیله را توجیه نمی کند” را قبول ندارد و برای پیشبرد عدالتی که تحقق آن برای خودش و جامعه به کل ناممکن شده ابایی از کشتن متهمان ندارد.

همچنین بخوانید: زیباترین فیلم‌ها از لحاظ بصری که حتما باید ببینید؛ قسمت اول

وی به خوبی به یک سمبل تبدیل می شود و شما را از سوال آغازین شخص پشت ماسک کیست به جواب زیر می رساند:

“پشت این نقاب چیزی بیش از گوشت و استخوان است پشت این نقاب یک ایده است و ایده ها ضدگلوله اند.”

یا در پایان که ایوی به طور مختصر و مفید می گوید: “او همه ی ما بود”

ک مثل کین خواهی فیلم خوب و اقتباس موفقی است که با وجود تعدیل ها و تغییرهایی که برای رسیدن به استاندارد سینمایی در آن اعمال شده به خوبی به فرمت اصلی وفادار مانده است.

انتخاب هوشمندانه ی ناتالی پورتمن که پیشتر او را در نقشی با ساختاری مشابه در فیلم لئون حرفه ای دیده بودیم تا هوگو ویوینگ که جایگزین جیمز پیورفویی شد که به سختی بازی در پشت ماسک پی برد و پروژه را ترک کرد و یا جان هارت که تصویری از دو قطب یک دیکتاتور را به معرض ظهور گذاشت و استیون ری که نقش سربازرسی را بازی می کند که کورسویی از قانون است همگی انتخابهای خوبی بودند و به خوبی در اثر ظاهر شدند.

فیلم قاب بندی های خوبی دار و در بسیاری از لحظات با نماهای نزدیک به خوبی بر روی دیالوگ و حالات چهره و حس بازیگران تاکید دارد.

کارگردان سعی کرده است فیلم در لحظات اکشن تجربه ای نزدیک به آثار کمیک داشته باشد فیلم در اوج لحظات اکشن هم خالی از دیالوگ نیست که نشان دهنده ی میزان ارادت سازندگان به فرمت اصلی اثر است.

ک مثل کین خواهی، در کنار جوک مرگبار و واچمن جزو آثار موفق آلن مور هستند که در سالهای اخیر به پرده ی سینماها و تلویزیون راه یافته و در مجموع عملکرد خوبی داشته اند.

ک مثل کین خواهی فیلمی است که تاثیر آن را تا به امروز هم در سراسر جهان احساس می کنید دیدن معترضانی که با ماسک گای فاکس به خیابان می آیند یا بیانیه ی سیاسی می دهند و حتی خرابی به بار می آورند همه و همه تحت تأثیر این فیلم است.

ک مثل کین خواهی معیارهای اخلاقی را دستخوش تغییرات قرار می دهد و مخاطب را درگیر بازخوانی مفاهیمی می کند که پیشتر قطعی و تغییرناپذیر به نظر می رسیدند.

در پایان باید گفت ک مثل کین خواهی تجربه ی خوبی است فیلمی که مقتضیات زمانه را به خوبی می شناسد و آن را به مخاطبش می شناساند! دیدن این فیلم را به شما توصیه می کنم.

در ادامه بخوانید:

تئوری‌های‌ پشت داستان فیلم‌ها که بهتر است آن‌ها را بدانید! قسمت اول

بهترین فیلم ها درباره موجودات فضایی که باید ببینید؛ فضایی ها انگلیسی حرف نمیزنند!

بهترین فیلم ها با موضوع توطئه که هرگز مثل آن ها را نخواهید دید!(قسمت اول)