آیا شما کمال گرا هستید؟ تا به حال به این فکر کرده اید که کمال گرایی شما از چه نوع است؟ در این مطلب سعی داریم شما را با انواع کمال گرایی آشنا کنیم.به طور کلی می توان کمال گرایی را تلاش فرد برای کامل و بی نقص بودن و تعیین معیار های بالا برای خود دانست. فرد کمال گرا به عملکرد خود به طور انتقادی می نگرد.
انواع کمال گرایی ؛ بهنجار یا نابهنجار؟
هماچک اولین کسی بود که انواع کمال گرایی را از هم متمایز کرد. او دو نوع از کمال گرایی را مطرح کرد: بهنجار و نابهنجار یا به عبارتی دیگر مفید و مضر. کمال گرای بهنجار از محدودیت ها و نقص های خود آگاه است و در عین حال برای برتری و کمال تلاش می کند. این افراد معیارهای برای خود وضع می کنند که دست یافتنی هستند و با توجه به توانایی ها و محدودیت هایشان از خود انتظار پیشرفت دارند. آنها حتی اگر به طور کامل به معیاری که برای خود وضع کرده اند نرسند، بازهم خود را فرد موفقی می دانند. از خودشان و تلاشی که برای رسیدن به موفقیت کرده اند راضی هستند و نسبت به خود احساس رضایتمندی دارند.
همچنین بخوانید:آیا کمال گرایی همان وسواس است؟
اما کمال گرای نابهنجار محدودیت ها را نمی شناسد و هرگز از عملکرد خود راضی نخواهد بود. او شدیدا از شکست اجتناب می کند و بسیار از اینکه دیگران از او انتقاد کنند متنفر است. به همین دلیل است که اینگونه افراد محیط های اجتماعی و کاری را تهدید کننده می بینند. اینگونه افراد اضطراب زیادی را تجربه می کنند. آنها هرگز تلاش خود را کافی نمی دانند و به خود هیچ حقی برای اشتباهات کوچک هم نمی دهند.
برای درک تفاوت بین کمال گرایی بهنجار و نابهنجار کافیست بدانیم که فرد با کمال گرایی بهنجار برای رسیدن به موفقیت تلاش می کند، اما فرد با کمال گرایی نابهنجار برای اجتناب از شکست تلاش می کند.
همینطور “هویت و فلت” دو روانشناسی بودند که تقسیم بندی سه گانه ای را از ابعاد کمال گرایی ارائه دادند:
1-کمال گرایی خودمحور
در کمال گرایی خود محور فرد بسیار خود انتقادگر است و معیار های دست نیافتنی برای خود وضع می کند. در کمال گرایی خود محور فرد عقیده دارد که باید بهترین باشد. از خود انتظارات بالایی دارد و برای برآوردن آن انتظارات تلاش می کند. این بعد از کمال گرایی از درون سرچشمه می گیرد و فرد در آن از انگیزه ی قوی برای کامل بودن و ایجاد حالتی برتر در میان افراد همسان خود برخوردار است.
2-کمال گرایی دیگرمحور
در این نوع کمال گرایی فرد برای دیگران معیارهای بالا وضع می کند و از آنها انتظارات بالایی دارد. ارزیابی فرد از عملکرد دیگران سخت گیرانه و منتقدانه است. معمولا فرد این انتظارات بالا را از افراد مهم زندگی اش دارد و توقع دارد که آنها عملکردی بی نقص و خوب داشته باشند. مثل انتظارات والدین از فرزندان، انتظارات زن از شوهرش و …
همچنین بخوانید:افراد باهوش چه مشکلاتی دارند ؟
هویت و فلت مشخص کرده اند که افراد با کمال گرایی دیگر محور بیشتر دچار هراس، تنهایی، پارانویا و مشکلات خانوادگی و زناشویی می شوند. زیرا این نوع از کمال گرایی منجر به سرزنش دیگران و احساس عدم اعتماد و خصومت نسبت به دیگران می شود.
3-کمال گرایی جامعه محور
فرد در این نوع از کمال گرایی باور دارد که این دیگران هستند که از او انتظارات بالایی دارند و برای او معیارهای بالایی وضع کرده اند. این افراد باور دارند که خانواده و یا جامعه فشار زیادی برای کامل و بی نقص بودن به آنها وارد می کنند. آنها با اینکه این فشارها را تحمیلی، افراطی و غیر قابل کنترل می دانند، بازهم خود را ملزم به رعایت این معیارها و تلاش برای برآورده کردن این انتظارات می دانند. زیرا به شدت به دنبال تایید دیگران هستند و این تایید مشروط بر کامل و بی نقص بودن آنهاست.
فرد در این نوع کمال گرایی از کنترل شخصی برخوردار نیست. او اعتقاد دارد که دیگران به طور منفی او را ارزیابی می کنند و در عین حال که تایید دیگران بسیار برایش اهنیت دارد، نمی تواند دیگران را راضی کند. آنها بسیار خود انتقادگر هستند و شکست هایشان را به موقعیت های دیگر هم تعمیم می دهند و دیگران را برای شکست هایشان سرزنش می کنند.
در ادامه بخوانید:
