آیا ژنتیک در فقر نقش دارد؟
سوال اینجاست! آیا ژنتیک در فقر و فقیر بودن نقش دارد؟ این داستان که ژن ها در همه چیز زندگی ما نقش دارند و این سوال که آیا ژنتیک در فقر نقش دارد و در سایه ها برای ما و زندگی مان تعیین تکلیف میکنند ، خیلی عجیب و غریب به نظر می رسد.
برای متخصصین ژنتیک پاسخ دادن به این سوال که آیا ژنتیک در فقر نقش دارد؟ سخت خواهد بود. آنها از ژن ها برای فهمیدن علت بیماری ها استفاده میکنند . برت استفانز که تحقیقی بر روی ژن های نابغه ی یهودی انجام میدهد میگوید ، ژن ها قدرتمند و رازآلود هستند.
آیا ژنتیک در فقر نقش دارد؟ این سوال سخت است اما برای محققین ژن ها منبعی هستند برای پاسخ دهی به تمامی سوالاتی که در زندگی برایمان پیش می آید.
مثالی گویا …
ژنتیک دلایل متفاوتی برای مشکلاتمان ارائه می دهد. فرضیه ای در این زمینه وجود دارد. محله ای فقیر نشین در آن سوی بزرگراه را تصور کنید.
اگر متوجه شوید که افرادی که در محله ی فقیر نشین آنسوی بزرگراه زندگی میکنند بیشتر از افرادی که در شهر زندگی میکنند به آسم مبتلا می شوند و اگر امکان آن وجود داشته باشد که ژنتیک آنها رابررسی کنید، احتمالا به نتیجه زیر می رسید.
بعضی ژن ها در میان افراد فقیری که به آسم مبتلا هستند مشترک است. بعضی از این ژن ها ممکن است مربوط به گلو و ریه ها باشند. ناگهان به ذهنتان میرسد که شاید افراد فقیر به صورت ژنتیکی در خطر ابتلا به آسم هستند.
البته توضیحات ساده تری هم در این زمینه هست که باید نادیده شان گرفت. برای مثال افراد فقیر در دود ماشین ها زندگی میکنند اما پولدار تر ها نه!!!!
ارتباط ژنوم افراد و میزان درآمدشان
اینکه ژن ها را بدون در نظر گرفتن سایر عوامل سیستماتیک و اجتماعی عامل کلیدی برای ابتلا به بیماری ها در نظر بگیریم اشتباه است. برای مثال، اخیرا دانشمندان تحقیقاتی در مورد ارتباط میان تفاوت ژن افراد و میزان درآمد افراد انجام داده اند.
نتایج اینگونه نشان داده است که تا حد بسیار کمی میتوان درآمد افراد را از روی تفاوت در نقشه ی ژنتیکی افراد پیشبینی کرد. این تحقیقات در ماه دسامبر، در مجله ی « نیچر کامیونیکیشن»منتشر شد.
دیوید هیل و همکارانش در دانشگاه دینبرگ 300000 فرد سفید پوست بریتانیایی را مورد آزمایش قرار دادند . این افراد در 5 گروه متفاوت درآمدی دسته بندی شده بودند.
کمترین میزان درآمد را کسانی داشتند که کمتر از 18000 پوند درطول سال پول در می آوردند. گروه بعدی افراد در طول سال بین 18000 تا 30000 پوند درآمد داشتند و در نهایت گروه پنجم بیش از 100000 پوند در سال درآمد داشتند.
یو کی بیو بانک: منبع اطلاعاتی بریتانیایی
اطلاعات مالی از موسسه « یو کی بیوبانک» به دست آمده بود که اطلاعات شخصی نیم میلیون بریتانیایی را به منظور مطالعه سلامت آنها جمع آوری کرده بود.
بیو بانک اطلاعات را بر مبنای فاکتور های متفاوت شخصیتی جمع آوری میکند.برای مثال قد ، وزن، ابتلا به تبخال و حتی سدیم موجود در خون. نقشه ی ژنتیکی افراد هم در این بانک اطلاعاتی ذخیره می شود.
گروه هیل قسمت هایی از نقشه ی ژنتیکی را که در میان افراد متعلق به یک گروه درآمدی یکسان بود مشخص کردند. این تکنیک با نام «ارتباط میان ژنومی »شناخته شده است. بسیاری از قسمت های تعیین شده در مغز قرار داشت و مربوط به عملکرد افراد در تست های هوش سنجی بود.
بر اساس این نوع آنالیز، محققان به رقم « پی جی اس» دست یافتند که به معنای در صد ریسک ابتلا به بیماری های ژنتیکی است. این رقم ارتباط میان ژنوم افراد و عاملی خاص را تعیین میکند.
در این مورد، عامل خاص تحقیقات، درآمد افراد بوده است. هر چقدر که این رقم بالاتر باشد پیشبینی هایی که بر اساس ژنوم انجام می شود درست تر خواهد بود.
محقققان در گروه درآمدی دوم، به دنبال همان ژن هایی گشتند که در گروه اول مربوط به درآمد بودند. هرچند آنها از همان اول هم می دانستند که درآمد ممکن است تحت تاثیر عوامل محیطی و فرهنگی هم باشد.
با استفاده از این تحقیق تنها 2 درصد از تفاوت های درآمدی افراد با استفاده از نقشه های ژنتیکی آنها قابل پیشبینی بود.
نتایج چه می گویند؟
اگر می پرسید این به چه معنی است به این مثال خوب دقت کنید: اگر من سالی 50000 دلار درآمد داشته باشم و دوستم مارک سالی 100000 دلار درآمد داشته باشد ، 1000 دلار از این مبلغ به علت تفاوت در نقشه ی ژنتیکی ماست.
شاید مارک ژن هایی داشته باشد که موجب میشود عملکرد نورون های مغزش سریع تر باشد. همین عامل موجب می شود مارک باهوش تر باشد و خود به خود درآمدش هم بالاتر برود. بقیه ی 49000 تفاوت درآمدی ممکن است به علت عوامل محیطی، کلاسی، و حتی شانس باشد.
هدف از این تحقیقات فهم و بررسی ارتباط میان طبقه ی مالی و سلامتی افراد است. اگر ژنتیک در میزان درآمد افراد نقش داشته باشد ، پس میتواند در سلامتی و بیماری افراد هم موثر باشد.
بدون توضیحات کامل کننده در مورد این فرضیه، دانشمندان به این نتیجه می رسند که :« فهم علل زمینه ای موجود در ارتباط میان سطح اقتصادی و میزان سلامتی افراد در به حد اقل رساندن آسیب های سلامتی و تندستی کمک کننده خواهد بود.»
نویسندگان این تحقیقات به سوال های ایجاد شده پاسخ ندادند، هرچند بخشی به تحقیقاتشان اضافه کردند مبنی بر اینکه:« نتایج تحقیقات ما لزوما اثبات نمیکند که هر فرد از روز تولدش به چه میزان میتواند درآمد داشته باشد.»
سخنگوی مجله ای که تحقیقات در آن چاپ شده بود این بخش از مجله را برایم خواند و دیگر به نظراتم پاسخی نداد.
برداشت شما از این تحقیقات چیست؟
اگر بازتاب شما از این تحقیقات اینگونه باشد که ارتباط معناداری میان ژنتیک و درآمد افراد و یا ژنتیک و سلامتی افراد وجود ندارد، حق با شما خواهد بود.
تحقیقاتی مانند این راهی به نا کجا اباد پیش رویمان می گذارند. ادعا هیچ و پوچی دارند و در نهایت چیزی هم اثبات نمیکنند. چرا که توضیحی درست و منطقی برای مشکلات بوجود آمده ارائه نمی دهند.
مردم هم هر جور که دوست دارند از این مدل تحقیقات برداشت میکنند. چالز موری نویسنده ی کتاب « بل کرو» است و در این کتاب اینگونه بیان میکند:
« هوش انسان فاکتوری تعیین کننده در سطح زندگی اجتماعی-اقتصادی افراد است و از راه میتوان تفاوت میان ساهپوستان و سفیدپوستان را بررسی کرد».
مردم از این گونه تحقیقات استفاده میکنند تا اثبات کنند تفاوت های طبقاتی تا حدی ذاتی هستند، بر همین اساس قدرتمندان و پولدار ها به دنیا آمده اند که اینگونه باشند . چرا که چیزی درونشان انها را برای اینکار آماده میکند.
تاثیر فاکتور های محیطی بر تحقیقات
دیوید بارانگر ،متخصص نورولوزی دانشگاه پیتزبورگ بیان کرده که روش های جمع آوری داده در این تحقیقات بایلر پلیت هستند و تنها از داده های استاندارد استفاده می کنند.
اما مسئله اینجاست که تقریبا هر داده ای که این روزها در تحقیقات جمع اوری میشود، به خصوص تحقیقاتی که جامعه ی آماری بالایی دارند، درست مانند همین تحقیقات، تحت تاثیر یک سری عوامل جانبی هم هستند.
تصمیم گرفتن در مورد این مسئله که این عوامل تا چه حدی بر نتایج تاثیر گذارند به محقق بستگی دارد.
با جامعه ی آماری به بزرگی بیوبانک هر ویزگی که دلتان میخواهد را می توان بررسی کرد ، حتی خوردن فنجانی چای.
بر همین اساس و با بررسی نقشه ی ژنتیکی افراد چایی خور و غیر چایی خور می توان به این نتیجه رسید که نقشه ی ژنتیکی افرادی چای خور دارای یک سری تشابه هایی است.
اما ژنتیک تا همین جا را برایمان روشن کرده است. اینکه چایی خوردن به ژنوم ما ربطی دارد یا نه و اینکه چنین چیزی منطقی است یا نه را انسان ها تعیین میکنند.
تحقیقات تکمیلی
لازم به ذکر است که عامل کلیدی در این تحقیقات رقم چی جی اس بوده. در تحقیقاتی دیگر با استفاده از همین رقم ،اثبات شده است که ممکن است تعیین ارتباط میان ژنوم و درآمد با استفاده از این رقم اندکی بزرگنمایی داشته باشد.
یکی از محققین شرکت کننده در این تحقیقات، آربل هارپاک که ژنتیک شناسی در دانشگاه کلمباست با دادن ایمیلی عنوان کرده که :
« ما تستی برای تایید حضور و یا عدم حضور فاکتور های تاثیر گذار انجام دادیم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که میزان درآمد افراد مستقیما تحت تاثیر عناصر فرهنگی- محیطی است».
تحقیقات انجام شده توسط هارپاک و همکارانش توسط دو تحقیق دیگر کپی شد. یکی از آنها شرکت کنندگانش را رندوم انتخاب کرده بود و دیگری از اعضای یک خانواده استفاده کرده بود.
اگر تفاوت در درآمد افراد با ژنتیکشان در ارتباط بود، این دو تست باید نتایج یکسانی نشان میدادند. اما اگر درآمد افراد را عوامل محیطی و فرهنگی تعیین میکردند نتایج متفاوتی به دست می آمد.
این همان نتیجه ای بود که به دست آمد. فاکتورهایی مانند سیگار کشیدن، تحصیلات و درآمد افراد مستقیما تحت تاثیر عوامل محیطی بودند. هارپاک در ادامه خاطر نشان کرده که واقعا نمیداند چرا داده های جمع آوری شده از بیو بانک چنین نتایجی را نشان داده است.
چرا نتایج نادرست است؟
یو کی بیو بانک موسسه ای کراس سکشن نیست و اطلاعات موجود در آن صرفا به سفید پوستان بریتانیایی بر میگردد. علاوه بر این کسانی که اطلاعاتشان را بصورت داوطلبانه در این بانک ثبت کرده اند نسبت به افرادی که اطلاعاتشان در این بانک موجود نیست پولدار تر و سالم تر هستند.
هماهنگ بودن داده ها شاید علتی باشد برای بالا رفتن قدرت پیشبینی. برای مثال، تحقیقاتی که با استفاده از داده های این بانک، در مورد ریسک ابتلا به اسکیزوفرنی انجام شد در مورد اروپایی ها بیشتر صدق میکرد تا غیر اروپایی ها.
این تحقیقات نشان دهنده ی رمز آلود بودن ژنتیک است و نشان میدهد که نمیتوان به آن به عنوان عاملی تعیین کننده در علم یاد کرد. اما حداقل چیزی که توسط این تحقیقات اثبات شده این است که ویژگی هایی مانند هوش و توانایی طبیعتا توسط ژنتیک تعیین می شوند.
راهکار ما چیست؟
تفاوت های اساسی در میزان سلامتی افراد به عنوان یک مشکل اساسی تنها با راه حل های اساسی قابل درمان هستند. هیچ مشکل اجتماعی بزرگی با تحقیقات ژنتیکی مانند این نمونه قابل حل نیست.
هر حرکتی مانند این در نهایت به این نتیجه میرسد که تفاوت های اجتماعی طبیعی و غیر قابل تغییر هستند.
ژنتیک احتسابی رشته ای بسیار جدید، اما قدرتمند است و تقریبا می توان هر چیزی را از لنز آن بررسی کرد.
اگر می خواهید علت بیمار شدن و مرگ افراد فقیر را با سلامتی و درآمد بالا و امید به زندگی پولدار ها مقایسه کنید به فاکتور هایی مانند سطح درمان، شرایط زندگی و کار توجه داشته باشید.
2 در صد پیشبینی کننده ژنتیک را رها کنید. به 1 درصد مالیات دهنده بالای جدول که اکثر اوقات سالم تر از 90 درصد پایین جدول هستند بچسبید. اینکار میتواند واقعا کمک کننده باشد.
