ویپ که به آن سیگار الکترونیکی هم گفته می شود، حس سیگار کشیدن را برای فرد ایجاد می کند. بسیاری از مردم بر این باورند که مضرات ویپ از سیگار معمولی کمتر است و بعضی از افراد هم آن را ابزار مناسبی برای ترک سیگار می دانند.
ویپ یک پدیده نسبتا جدید است، به این معنی که در مقایسه با سیگار معمولی تحقیقاتی در مورد اثرات بلندمدت آن وجود ندارد. به نظر می رسد که سیگارهای الکترونیکی از سیگار معمولی بی خطرتر باشند، اما در حقیقت چندان ایمن نیستند. سیگارهای الکترونیکی هم می توانند مشابه سیگار معمولی باعث وابستگی شوند و به قلب و ریه آسیب بزنند. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید تا درباره عوارض ویپ اطلاعات بیشتری کسب کنید.
مطلب مرتبط: راحت ترین راه ترک سیگار ؛ نیازی نیست سختی زیادی به خود بدهید!
مضرات ویپ برای قلب
اگرچه ویپ بعضی از خطرات ناشی از استنشاق دود سیگار را ندارد، اما نمی توان آن را کاملا بی خطر در نظر گرفت. نتایج تحقیقات اولیه حاکی از آن است که ویپ برای قلب خطرناک است. در اثر ویپ مه آئروسل تولید می شود که محققان متوجه شده‌اند حاوی ذرات، عوامل اکسید‌کننده، آلدئیدها و نیکوتین است. هنگام استنشاق بخار یا مه ناشی از ویپ، به احتمال زیاد این ذرات روی قلب و سیستم گردش خون تاثیر می گذارند.
محققان موسسه انتشاراتی آکادمی های ملی آمریکا (NAP) شواهد مهمی پیدا کردند که نشان می داد یک پُک از سیگار الکترونیکی حاوی نیکوتین باعث افزایش ضربان قلب و بالا رفتن فشار خون می شود. افزایش ضربان قلب و فشار خون می تواند در درازمدت تاثیر منفی روی سلامت قلب داشته باشد.
در مطالعه دیگری که روی حدود 450 هزار نفر انجام شد، بین سیگار الکترونیکی و بیماری قلبی هیچ ارتباطی پیدا نشد. اما محققان متوجه شدند که استفاده همزمان از سیگار معمولی و سیگار الکترونیکی احتمال ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می دهد.
در یک مطالعه دیگر هم مشخص شد که سیگارهای الکترونیکی ممکن است مشکلات خاصی را برای قلب و سیستم گردش خون ایجاد کنند، به ویژه برای مبتلایان به بیماری قلبی. با این حال، محققان این پژوهش به این نتیجه رسیدند که استفاده از ویپ در مقایسه با سیگار معمولی برای قلب کم‌خطرتر است.
مضرات ویپ برای ریه
بعضی از مطالعات نشان داده اند که ویپ تاثیر منفی روی ریه دارد، اما به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است. در یک مطالعه، تاثیر ای لیکویید (e-liquid)، ایجویس (e-juices) یا مایع طعم‌داری که روی دستگاه ویپ قرار می گیرد، روی سلول های ریه انسان و سلول های ریه موش بررسی شد و محققان اثرات نامطلوب آن را روی هر دو نوع سلول گزارش کردند. با این حال، این نتایج را نمی تون لزوما به مصرف ویپ در شرایط واقعی تعمیم دارد.
در یک مطالعه دیگر، محققان عملکرد ریه 10 نفر را که هرگز سیگار نکشیده بودند بلافاصله پس از مصرف ویپ ارزیابی کردند. نتایج این تحقیق نشان داد که ویپ (چه با نیکوتین و چه بدون آن) عملکرد طبیعی ریه را در افراد سالم مختل می کند. با این حال، تعداد شرکت کنندگان این مطالعه کم بود و به همین دلیل ممکن است نتایج آن برای همه صدق نکند.
در گزارشی که توسط NAP ارائه شد، شواهدی وجود داشت که نشان می داد سیگار الکترونیکی اثرات نامطلوبی بر سیستم تنفسی دارد، اما برای درک بهتر ارتباط آن با بیماری های تنفسی باید مطالعات بیشتری انجام شود.
مطلب مرتبط: تاثیر یک نخ سیگار در روز روی بدن چگونه است؟ آیا مضر است؟
مضرات ویپ برای لثه و دندان ها
به نظر می رسد که ویپ اثرات منفی زیادی بر سلامت دهان و دندان داشته باشد. به عنوان مثال، محققان با انجام یک مطالعه اعلام کردند که آئروسل سیگار الکترونیکی روی سطح دندان ها قرار می گیرد و احتمال رشد باکتری را افزایش می دهد. محققان به این نتیجه رسیدند که ویپ با طعم دهنده شیرین می تواند به دلیل افزایش رشد باکتری خطر پوسیدگی دندان را بالا ببرد.
نتایج یک مطالعه دیگر هم نشان داد که استفاده از ویپ با التهاب لثه مرتبط است. التهاب لثه یک عامل شناخته شده در ایجاد بیماری های پریودنتال محسوب می شود. قبل از این مطالعه هم گروهی از محققان به این نتیجه رسیده بودند که ویپ باعث تحریک لثه، دهان و گلو می شود.
گزارش NAP نشان می دهد که هم سیگارهای الکترونیکی حاوی نیکوتین و هم سیگارهای الکترونیکی بدون نیکوتین می توانند به سلول ها و بافت های دهان در افرادی که سیگار معمولی نمی کشند، آسیب بزنند.
سایر مضرات ویپ
در گزارش NAP شواهد مهمی وجود دارد که نشان می دهد استفاده از ویپ باعث اختلال عملکرد سلولی، استرس اکسیداتیو و آسیب DNA می شود. بعضی از این تغییرات سلولی در درازمدت با ایجاد سرطان مرتبط هستند، اگرچه در حال حاضر هیچ مدرکی مبنی بر سرطان زا بودن ویپ وجود ندارد.
علاوه بر این، ویپ ممکن است تاثیر نامطلوبی روی گروه های خاصی از مردم، به ویژه جوانان داشته باشد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا (CDC) گزارش داده است که مصرف نیکوتین می تواند در افراد زیر 25 سال یک تاثیر منفی دائمی روی رشد مغز داشته باشد.
تفاوت ویپ و سیگار معمولی
اثرات طولانی مدت سیگار معمولی به خوبی شناخته است و در حال حاضر می دانیم که باعث افزایش خطر سکته مغزی، بیماری قلبی و سرطان ریه می شود. ویپ برای افرادی که می خواهند سیگار را ترک کنند، انتخاب کم خطرتری به نظر می رسد. اما این موضوع به معنی بی خطر بودن آن نیست، حتی اگر مایع ویپ بدون نیکوتین باشد.
تا به امروز محققان به شواهد محدودی در مورد اثرات بلندمدت ویپ دست پیدا کرده اند. ممکن است دهه ها طول بکشد که اثرات ریوی ویپ ظاهر شود، اما بر اساس تجربه سیگار می توان انتظار داشت که اثرات نامطلوب مشابهی روی سلامتی داشته باشد.
مطلب مرتبط: حقایق ناگفته در مورد سیگار که هرگز نشنیده اید!
مقایسه بخار دست دوم با دود دست دوم
گفته می شود که بخار دست دوم سیگار الکترونیکی نسبت به دود دست دوم سیگار معمولی سمیت کمتری دارد. با این حال، بخار دست دوم با نوعی آلودگی هوا همراه است که احتمالا خطراتی برای سلامتی دارد. با توجه به گزارش NAP، غلظت نیکوتین، ذرات معلق و ترکیبات آلی فرار (VOCs) در بخار دست دوم بالاتر از حد مجاز است. برای مشخص شدن اثرات طولانی مدت مواجهه با بخار دست دوم سیگار الکترونیکی باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
تفاوت ویپ و جول
جولینگ (Juuling) به استفاده از یک برند خاص سیگار الکترونیکی اشاره دارد که خطرات آن مشابه ویپ است. جول یک سیگار الکترونیکی باریک و مستطیلی شکل است که می تواند با استفاده از یک پورت USB شارژ شود. ای لیکویید یا مایع سیگار الکترونیکی در یک کارتریج به نام جول پاد (Juulpod یا J-pod) قرار دارد و معمولا حاوی نیکوتین است.
تفاوت مایع نیکوتین دار و مایع بدون نیکوتین
مصرف محصولات حاوی نیکوتین احتمال وابستگی به این ماده را افزایش می دهد. وابستگی به نیکوتین یکی از خطرات اصلی استفاده از ویپ نیکوتین دار است. در یک مطالعه مشاهده شد که افرادی که از ویپ نیکوتین دار استفاده می کنند، بیش کسانی که از نوع بدون نیکوتین آن استفاده می کنند، به نیکوتین وابسته می شوند. مصرف نیکوتین به ویژه برای جوانان خطرناک است و استفاده از ویپ نیکوتین دار توسط آن ها احتمال سیگار کشیدن در آینده را افزایش می دهد.
اما سیگارهای الکترونیکی بدون نیکوتین هم می توانند برای سلامتی مضر باشند. مایع این نوع ویپ ها حاوی مقداری مواد شیمیایی بالقوه سمی است. تحقیقات نشان داده که ویپ بدون نیکوتین می تواند سیستم تنفسی را تحریک کند، باعث مرگ سلولی و التهاب شود و به عروق خونی آسیب بزند. با این حال، برای درک عوارض جانبی ویپ بدون نیکوتین به تحقیقات بیشتری نیاز است.
استفاده از ماری جوانا و روغن کانابیدیول (CBD) در ویپ
استفاده از ماری جوانا می تواند اثرات نامطلوبی روی بدن داشته باشد و باعث اختلال در هماهنگی، ضعف حافظه، مشکل در حل مسئله، حالت تهوع، استفراغ، افزایش ضربان قلب و اعتیاد (در درازمدت) شود.
تقریبا هیچ تحقیقی در مورد عوارض جانبی ویپ حاوی CBD وجود ندارد. با این حال، عوارضی مانند خستگی، تحریک پذیری و حالت تهوع هنگام استفاده از روغن آن گزارش شده است. این عوارض معمولا خفیف هستند.
در یک مورد، مردی که هرگز سیگار نکشیده بود، پس از سال ها استفاده از ویپ حاوی ماری جوانا با آسیب شدید ریه وارد بیمارستان شد. محققان با بررسی این بیمار به نتایج قطعی نرسیدند و اعلام کردند که دلیل اصلی آن ها برای مقصر دانستن ماری جوانا این است که نتوانستند هیچ علت قابل قبول دیگری را شناسایی کنند.
محققان معتقدند که این اثرات نامطلوب از آن دسته از مواد شیمیایی ناشی می شود که تولیدکنندگان از آن ها برای استخراج مواد فعال از ماری جوانای خام استفاده می کنند.
ای لیکوییدهای ماری جوانا و CBD معمولا حاوی مواد شیمیایی دیگری مانند طعم دهنده هستند و ممکن است عوارض جانبی آن ها مشابه سیگارهای الکترونیکی بدون نیکوتین باشد.
عوارض طعم دهنده های ویپ
شواهد نشان می دهد که بسیاری از مایعات ویپ حاوی طعم دهنده هایی هستند که غلظت آن ها ممکن است برای مصرف کننده خطراتی ایجاد کند. در یک مطالعه، محققان بیش از 50 طعم دهنده را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که 92 درصد آن ها حاوی یکی از سه ماده شیمیایی بالقوه مضر یعنی دی استیل، استیل پروپیونیل یا استوین هستند. در یک مطالعه دیگر هم مشخص شد که سینامالدئید (موجود در دارچین)، اُ-وانیلین (موجود در وانیل) و پنتاندیون (موجود در عسل) همگی اثرات سمی روی سلول ها دارند.
اینکه بفهمید کدام طعم دهنده باعث تحریک دستگاه نفسی می شود، سخت است. چون ترکیبات از برندی به برند دیگر متفاوت است. برای در امان ماندن، بهتر است از بعضی طعم دهنده ها استفاده نکنید، از جمله بادام، نان، کافور، کارامل، شکلات، دارچین، میخک، قهوه، پشمک، خامه، میوه، مربا، آناناس، فلفل قرمز تند، مواد قندی، آویشن، گوجه فرنگی، وانیل، مواد چوبی، طعم دهنده های گیاهی و طعم دهنده های پودری.
اگر نگران مضرات ویپ هستید، از استوین، استیل پروپیونیل، آکرولین، آکریل آمید، اکریلونیتریل، بنزآلدئید، سینامالدئید، سیترال، کروتونالدئید، دی استیل، اتیل وانیلین، اوکالیپتول، فرمالدئید، اُ-وانیلین، پنتاندیون (2,3-پنتاندیون)، پروپیلن اکسید، پولگون و وانیلین دوری کنید.
راه های به حداقل رساندن مضرات ویپ
برای کاهش اثرات نامطلوب ویپ راهکارهای زیر را امتحان کنید:
- مواد تشکیل دهنده را بررسی کنید: شرکت سازنده باید فهرست مواد تشکیل دهنده مایع ویپ را در اختیار شما قرار دهد. عدم انجام این کار ممکن است نشان دهنده ایمن نبودن محصول باشد.
- از مصرف جویس های طعم دار خودداری کنید: احتمال اینکه جویس های بدون طعم حاوی مواد سمی باشند، کمتر است.
- از نیکوتین دوری کنید: اگر از ویپ برای ترک سیگار استفاده می کنید، باید به تدریج مصرف نیکوتین خود را کاهش دهید. استفاده از سیگار الکترونیکی بدون نیکوتین می تواند به شما در به حداقل رساندن مضرات ویپ کمک کند.
- مایعات بنوشید: برای جلوگیری از علائمی مانند خشکی دهان و کم آبی بدن، بلافاصله پس از ویپ آب بنوشید.
- مسواک بزنید: مسواک زدن بعد از ویپ به کاهش عوارض دهانی آن کمک می کند.
کلام پایانی
استفاده از سیگارهای الکترونیکی یا جایگزین کردن سیگار با آن ها می تواند احتمال بروز بعضی مشکلات سلامتی را افزایش دهد. تحقیقات در مورد مضرات ویپ در حال انجام است و ممکن است مدتی طول بکشد که به خطرات بلندمدت آن پی ببریم. به گفته انجمن سرطان آمریکا، ایمن ترین گزینه این است که هم از سیگار و هم از ویپ دوری کنید.
انجمن قلب آمریکا (AHA) توصیه می کند که برای ترک سیگار از یک روش اثبات شده استفاده کنید تا شانس موفقیت افزایش یابد. به گفته AHA، افرادی که سیگار نمی کشند، نباید از ویپ استفاده کنند. توجه به این نکته به ویژه برای زنان باردار و افراد کم سن و سال مهم است.
در ادامه بخوانید: با مواد غذایی که به شما در ترک سیگار کمک می کنند آشنا شوید
