شما کدام را جشن می گیرید؟ ولنتاین یا سپندارمذگان ؟ آیا این از غرب زدگی ایرانیان نشات می گیرد که روز ولنتاین را بیشتر به رسمیت می شناسند و آن را جشن می گیرند؟ اصلا روز سپندارمذگان چه روزی است؟ روز عشق ایرانی ها، روز گرامی داشت زن و زمین.
تاریخچه ولنتاین
آنه در مورد ولنتاین می دانیم با افسانه آمیخته است، بنابراین اختلاف نظر بسیار است. طبق ویکی پدیا امروزه کلیسای کاتولیک به این نتیجه رسیده‌است که حداقل سه قدیس به نام والنتین یا والنتیوس وجود داشته‌اند که همگی به قتل رسیده‌اند، به همین دلیل چندین افسانه سعی در بازگوئی تاریخچه این آئین دارند.
طبق یک افسانه مشهور در سده سوم میلادی، در روم باستان، در دوران فرمانروایی کلودیوس دوم، کشیشی به نام والنتین می‌زیسته‌است. کلودیوس عقیده داشت مردان مجرد نسبت به آنانی که همسر و فرزند دارند سربازان جنگجوتر و بهتری هستند. از این رو ازدواج را برای مردان جوان امپراتوری روم قدغن می‌کند. والنتین معتقد بود که این حکم ناعادلانه است؛ لذا مخفیانه عقد سربازان رومی را با دختران محبوبشان جاری می‌کرد. هنگامی که کلودیوس این امر را دریافت، والنتین را به مرگ محکوم کرد.
افسانه دیگر می‌گوید شاید کشیش والنتین به علت نجات دادن و فراری دادن مسیحیان از آزار و شکنجه رومیان کشته شده باشد. مطابق یک افسانه، کشیش والنتین خود عاشق دختر زندانبانش شده و نخستین کارت والنتین را خود او قبل از مرگش برای آن دختر فرستاد و در آن نوشت «از طرف والنتین تو».
کشیش والنتاین احتمالاً زمانی حدود سال ۲۷۰ میلادی به قتل رسیده‌است. در حالی که برخی بر این نظر هستند که روز ولنتاین، سالگرد مرگ یا به خاکسپاری والنتین است، گروه دیگر معتقدند کلیسای کاتولیک به منظور مسیحی سازی یک سنت باستانی و مشرکانه لوپرکالیا که در روم مرسوم بوده، این تاریخ را برگزیده‌است.
همانطور که می بینید این روز کاملا ریشه در فرهنگ مسیحیت دارد و اصلا ربطی به ایران و سنت و فرهنگ آن ندارد، اما چرا اکثر قریب به اتفاق ایرانی ها این روز را جشن می گیرند؟ قبل از پاسخ به این سوال بگذارید سری به تاریخچه ی روز عشق ایرانی ها یعنی سپندارمذگان بزنیم.
تاریخچه سپندارمذگان
سپندارمذگان روز عشق ایرانی ها و روز گرامیداشت زمین و زن است. که در 5 اسفند جشن گرفته می شود. جالب است بدانید که در این روز دختران دم بخت آزاد بودند که مرد مورد علاقه خودشان را برای همسرشان انتخاب می کردند. به همین علت در این روز جشن زنانهٔ «مَردگیران» یا «مژدگیران» که ویژه زنان نام داشته، برگزار می‌شده‌است.
گفته می‌شود که خانواده‌های ایرانیان باستان برای سپاس از همسران و بانوان در خانواده و نزدیکان خود، هر یک در اندازهٔ توان برای زنان پاکدامن و فروتن خود دهش‌ها و پیش‌کش‌هایی تدارک می‌دیدند و به پاس زحمات یکساله‌شان تقدیم آنان می‌کردند. بانوان نیز این روز را گرامی می‌داشتند و در آن لباس و کفش نو می‌پوشیدند، زنانی که مهربان و پاکدامن، پرهیزگار و پارسا بودند و فرزندان نیک به دنیا آورده بودند، مورد سپاس قرار می‌گرفتند و از مردان خود پیش‌کش‌هایی دریافت می‌کردند. در روز جشن سپندارمذگان بانوان از کارهای روزمره و همیشگی در خانه و زندگی معاف شده و به جای آنان مردان و پسران خانواده وظایف جاری ایشان را در خانه به عهده می‌گرفتند.
سپندارمذ لقب ملی زمین است. یعنی گستراننده، مقدس، فروتن. زمین نماد باروری است چون با فروتنی، تواضع و گذشت زندگی را به همه زیستمندان هدیه می‌کند. به همین دلیل در فرهنگ باستان اسفندگان (اسپندگان) را به‌عنوان نماد تمایلات مادرانه و باروری می‌پنداشتند.
ولنتاین یا سپندارمذگان ؛ چرا ایرانی ها بیشتر ولنتاین را جشن می گیرند؟
همانطور که گفته شد روز سپندارمذگان در واقع روزی برای خانم هاست، به عبارت دیگر در این روز آقایان برای خانم ها جشن می گیرند و از زحمات آنها سپاسگزاری می کنند. بسیار جای خوشحالی دارد که حداقل در فرهنگ باستان ما زن جایگاهی در خور منزلتش را داشته است، اما آیا حالا هم هینطور است؟ در فرهنگ امروزی جامعه ما چه جایگاهی برای زن قائل است؟
از طرفی عاشق ها مگر فقط مرد هستند؟ زن هایی که می خواهند به عشق شان هدیه بدهند چه؟ از طرف دیگر مسئله غرب زدگی مطرح می شود. جامعه ایران جامعه ای مرزی یا بوردلاین است. به این معنی که هویت اصیل خود را از دست داده و باد از هر طرف بورزد به همان طرف متمایل خواهد شد. جامعه ما ایرانی ها اصلا نمی داند به دنبال چیست و چه می خواهد.
ارزش ها و آرمان ها در این جامعه هیچ خط مشخصی ندارد. از طرفی فرهنگ باستانی و غنی ایرانی که فقط رگه های کوچکی از آن را می توان در زندگی امروزه مردم دید و از طرفی فرهنگ اسلامی و فرهنگ غرب. ایرانی ها به هر طرف کشیده می شوند و زرق و برق ولنتاین هم می تواند به خوبی در جذب ایرانی ها موفق عمل کند.
شما چه روزی را جشن می گیرید؟ ولنتاین یا سپندارمذگان ؟
در ادامه بخوانید:
