اگر یکبار کرونا بگیریم دیگر نخواهیم گرفت؟ ممکن است فکر کنید که مثبت شدن تست COVID-19 به این معنا خواهد بود که بعد از بهبود دیگر دوباره به این ویروس آلوده نخواهید شد. یا حداقل در طول این پاندمیک دوباره مبتلا نخواهید شد. اما آیا این فرض واقعاً صحیح است؟ آیا بعد از بهبودی از ویروس COVID-19، دیگر در برابر آن مصون هستید؟ به نظر می رسد برخی گزارش ها از ژاپن و چین چیز دیگری را نشان می دهد.

اگر یکبار کرونا بگیریم دیگر نخواهیم گرفت؟

به عنوان مثال، گزارش شده است که یک زن در ژاپن پس از بهبودی، دوباره نتیجه تستش مثبت شده است. آیا این مورد در واقع ثابت می کند که امکان ابتلای مجدد به ویروس وجود دارد؟ یا آیا این فقط یک اشتباه در آزمایش بوده است؟ یا آیا سیستم ایمنی این فرد به طور خاصی برای مصون ماندن از ویروس ضعیف بوده است؟ از این گذشته، یک مورد می تواند یک اشتباه یا ناهنجاری باشد.

اما طبق گزارش اخیر NHK-World ژاپن، چنین موردی دوباره رخ داده است. این بار مردی 70 ساله که برای اولین بار نتیجه تستش در 14 فوریه مثبت اعلام شد. وی پس از انتقال به یک مرکز پزشکی در توکیو، درمان شده و نتیجه تستش پس از درمان منفی اعلام شد. در 2 مارس، مرخص شده و با استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی به خانه رفته است. با این حال، دوباره تب می کند و در 13 مارس به بیمارستان می رود. روز بعد دوباره نتیجه آزمایشش مثبت اعلام می شود!

سپس مقاله ای در 14 فوریه از Caixin، یک گروه رسانه ای مستقر در پکن، با عنوان “14٪ بیماران بهبود یافته Covid-19 در گوانگدونگ دوباره به این ویروس مبتلا شدند” منتشر شد. 

البته به یاد داشته باشید، اینها گزارش های خبری است و هنوز نتایج مطالعات علمی اعلام نشده اند. ابتدا دانشمندان باید تأیید کنند که آیا نتایج آزمایش واقعاً صحیح بوده است یا خیر.

به یاد داشته باشید، هیچ آزمایشی کامل نیست. حتی اگر آزمایش به درستی انجام شود، ممکن است نتیجه تست تان درحالیکه اصلا به این ویروس مبتلا نشده اید، مثبت اعلام شود!

از طرف دیگر، فقط به این دلیل که نتیجه آزمایش منفی شده است، لزوماً به این معنا نیست که شما اصلا ناقل ویروس نیستید. به همین دلیل است که در مواقعی پزشکان به عکس سی تی اسکن بیشتر از نتیجه تست اکتفا می کنند.

همچنین پزشکان و دانشمندان باید چندین بار ازمایش کنند که آیا این افراد دوباره به ویروس مبتلا شده اند و یا این همان عفونت ویروسی قبلی است که ماندگار شده است. شاید مواردی که از ابتلای دوباره افراد به ویروس کوید 19 گزارش شده است، اصلا بهبود پیدا نکرده بودند که بخواهند دوباره مبتلا شوند! 

از طرفی باید بدانید میزان مصونیت شما از ابتلای دوباره، نه تنها بستگی به ویروس دارد، بلکه به سیستم ایمنی و پاسخ آن به وضعیت بستگی دارد.  هنگامی که سیستم ایمنی بدن شما برای اولین بار با ویروس خاصی مواجه می شود، اصلا برای دفاع و مبارزه با این ویروس مهاجم آمادگی ندارد و به نوعی غافلگیر می شود.

اگر یکبار کرونا بگیریم دیگر نخواهیم گرفت؟

با این وجود، قرار گرفتن در معرض ویروس از طریق واکسن یا مبتلا شدن، می تواند به سیستم ایمنی تان آموزش دهد که چگونه از خود در برابر این ویروس محافظت کند. اگر سیستم ایمنی تان به اندازه کافی قوی باشد، دفعه بعد که ویروس هجوم می آورد با دفاع محکمتر رو به رو خواهد شد. آیا ممکن است موارد ابتلای مجدد مثالی از افرادی باشد که اتفاقاً سیستم ایمنی ضعیفی دارند؟

یا آیا این موارد نشانه ای از این دارد که سیستم ایمنی بدن ما نمی تواند به طور مداوم محافظت کافی در برابر SARS-CoV2 ایجاد کند؟ پاسخ ایمنی به یک ویروس لزوماً با پاسخ آن به ویروس دیگر یکسان نخواهد بود، حتی اگر هر دو ویروس انواع مختلفی از کروناویروس باشند. همه ی اینها بستگی به این دارد که سیستم ایمنی بدن تان چقدر می تواند قوی باشد و مهاجمی مانند SARS-CoV2 را به رسمیت بشناسد.

به علاوه، سیستم ایمنی باید ویروس را به خاطر آورد. با گذشت زمان، ایمنی می تواند محو شود و همین به ویروس اجازه می دهد تا دوباره شما را مبتلا کند. مثل این است که بعد از این که فراموش کردید چقدر از دست همسر سابق تان زجر کشیده اید دوباره با هم وارد رابطه می شوید! سوالی که پیش می آید این است که سیستم ایمنی بدن چه مدت می تواند SARS-CoV2 را به خاطر بسپارد؟

ظهور SARS-CoV2 خیلی سریع اتفاق افتاد، به همین دلیل هنوز در مورد چگونگی واکنش خاص سیستم ایمنی بدن به SARS-CoV2 و چگونگی متفاوت بودن این واکنش در افراد مختلف، مطالعات کافی  صورت نگرفته است. بنابراین، ما اکنون باید به مطالعات در مورد سایر ویروس های کرونا اعتماد کنیم. نزدیکترین آنها احتمالاً پسر عموی حتی شرورتر SARS-CoV2 است، ویروس اصلی SARS که باعث یک اپیدمی در 2002-2003 شد.

به طور متوسط، آنتی بادی های خاص SARS حدود دو سال در خون یک بیمار باقی می ماند. سپس، در طول سال سوم، سطح آنتی بادی ها به شدت کاهش پیدا می کنند. این نشان می دهد که مصونیت از ویروس SARS بعد از بهبودی ممکن است دو تا سه سال طول بکشد. 

بخاطر داشته باشید که میزان آنتی بادی ها همیشه با ایمنی ارتباط ندارند. آنها فقط اقدامات غیرمستقیم از آنچه واقعاً در سطح عمیق تری می گذرد، هستند. برخی از افراد ممکن است در برابر ویروس ایمنی داشته باشند بدون اینکه سطح آنتی بادی قابل تشخیص باشد و برخی از افراد ممکن است مستعد ابتلا به ویروس باشند، حتی اگر آنتی بادی ها وجود داشته باشند. 

تنها راه برای تعیین اینکه آیا بیماران در حقیقت نسبت به ویروس SARS مصونیت دارند، این بود که آنها را دوباره در معرض ویروس قرار داده و بررسی کنند که چه اتفاقی رخ می دهد. و این می توانست یک آزمایش هولناک باشد.

سوال دیگر این است که چند نسخه مختلف از SARS-CoV2 ممکن است در حال گسترش باشند؟ پاسخ دادن به این سؤال بدون آزمایش دقیق تر و گسترده تر دشوار است. طبق یک مطالعه منتشر شده در ژورنال National Science Review، تجزیه و تحلیل نمونه ها از 103 مورد COVID-19 نشان می دهد که حداقل دو نسخه مختلف از SARS-CoV2 درحال گسترش هستند. این بدان معنا نیست که این نسخه ها آنقدر متفاوت هستند که مصونیت نسبت به یک نسخه به معنای مصونیت از نسخه دیگر نیست.

صرفنظر از آن، ممکن است در آینده نزدیک همه چیز تکامل یابد. ویروس ها می توانند به سرعت تغییر کنند. با گذشت زمان، coronavirus جدید احتمالاً می تواند تغییر کند تا جایی که نسخه های جدید دیگر به اندازه نسخه اصلی برای سیستم ایمنی بدن شما قابل تشخیص نباشند. از این گذشته، احتمالاً جهش در ویروس است که باعث می شود ویروس از حیوان به انسان منتقل شود.

ندانستن دقیق اینکه مصونیت در برابر SARS-CoV2 چقدر مؤثر است و چه مدت طول می کشد یک مشکل بزرگ است. بسیاری از افراد در تلاش برای پیش بینی روند این پاندمیک تصور می کنند که به محض آنکه تعداد کافی از کل جمعیت آلوده شده و نسبت به این ویروس مقاوم شوند، این بیماری همه گیر فروکش خواهد کرد!

وقتی درصد اتحاد ایمنی، یعنی ایمن بودن جمعیت به اندازه کافی بالا برود، ویروس برای یافتن افراد مستعد باید بیشتر تلاش کند! اعتقاد بر این است که وقتی حدود 70٪ از مردم نسبت به ویروس مصون شوند، راه SARS-CoV2 برای ادامه انتقال بسیار سخت خواهد شد.

با این حال، اگر امکان ابتلای دوباره به ویروس وجود داشته باشد و یا نسخه های متفاوت این ویروس در حال گسترش باشند، اوضاع قابل تغییر است. چنین امکاناتی دلایل بیشتری برای زیر سؤال بردن رویکرد “اتحاد ایمنی” برای کنترل این پاندمیک فراهم می آورد. از آنجا که هیچ واکسنی در برابر SARS-CoV2 موجود نیست، در حقیقت طبق گزارش Forbes در آمریکا صحبت هایی مبنی بر مبتلا کردن افراد دارای سیستم ایمنی قوی تر، برای رسیدن به آستانه اتحاد ایمنی 70٪ وجود دارد!!!

این استراتژی ما را یاد این جمله می اندازد که “عمل موفقیت آمیز بود، اما بیمار درگذشت!” ابتلای افراد با هر سن و سیستم ایمنی امکان مرگ را در پی دارد. تاکنون نرخ مرگ و میر COVID-19 به نظر می رسد چیزی بین 1 تا 3.4 درصد باشد. این به اندازه SARS نیست اما با این وجود به طور قابل توجهی بالاتر از آنفولانزا فصلی است.

ثانیا، این استراتژی اتحاد ایمنی بستگی به این دارد که افراد دوباره به ویروس آلوده نشوند. اما با گزارشات فوق الذکر از ژاپن و چین این موضوع تا حدی نقض می شود. همچنین، چنین استراتژی خلاف سایر راهبردهای مبارزه با ویروس مانند فاصله اجتماعی است که در سراسر دنیا به کار گرفته می شود. 

همه اینها یادآوری می کند که دانشمندان هنوز به اندازه کافی در مورد این کرونا ویروس جدید نمی دانند. در صورت قرار گرفتن در معرض ویروس، چند درصد از مردم از این ویروس مصون می شوند؟ این مصون ماندن چقدر قوی است؟ آیا در واقع از ابتلای مجدد جلوگیری می کند؟ این مصونیت چه مدت دوام خواهد داشت؟ آیا همان دو سال است که مطالعه SARS به آن اشاره می کند یا می تواند خیلی کوتاه تر از این باشد؟ چگونه همه اینها در مورد افراد مختلف متفاوت است؟ چه تعداد از نسخه های مختلف ویروس ممکن است در حال گسترش باشد؟

بنابراین اگر مبتلا به این ویروس شده و نجات یافته اید، به این معنی نخواهد بود که دیگر برای نزدیک شدن به دیگران یا نشستن مکرر دستهایتان آزاد خواهید بود. شما همچنان باید همه ی نکات بهداشتی را رعایت کنید.