هرآنچه که باید در مورد آیاهواسکا  بدانید!

آیاهواسکا از دم کرده ی دو گیاه سایکوتریا ویریدیس و Banisteriopsis caapi vine تهیه می شود، هرچند که گیاهان و مواد دیگری نیز به این ترکیب اضافه می شوند.(1)

این نوشیدنی برای اهداف معنوی و مذهبی توسط قبایل باستانی آمازونی مورد استفاده قرار می گرفت و هنوز هم توسط برخی جوامع مذهبی در برزیل و آمریکای شمالی از جمله “سانتو دایما” به عنوان یک نوشیدنی مقدس مورد استفاده قرار می گیرد.

به طور سنتی، شمن – که یک شفابخش باتجربه است و مراسم آیاهواسکا را رهبری می کند – با جوشاندن برگهای این گیاهان در آب، دم کرده را آماده می کند. Banisteriopsis caapi vine  قبل از جوش خوردن در آب تمیز و خرد می شود تا میزان استخراج ترکیبات دارویی آن افزایش یابد.

ترکیبات شیمیایی

ترکیبات اصلی آیاهواسکا، یعنی دو گیاه سایکوتریا ویریدیس و Banisteriopsis caapi vine خاصیت توهم زایی دارند. سایکوتریا ویریدیس حاوی (DMT)، یک ماده روانگردان است که به طور طبیعی در گیاه رخ می دهد.

DMT یک ماده شیمیایی قدرتمند توهم زا است. با این حال، فراهمی زیستی کمی دارد، زیرا به سرعت توسط آنزیم هایی به نام مونوآمین اکسیداز (MAOs) در کبد و دستگاه گوارش تجزیه می شود. (2)

به همین دلیل ، DMT باید با چیزی حاوی مهار کننده های MAO ترکیب شود، که به DMT اجازه تاثیرگذاری بدهد. گیاه Banisteriopsis caapi حاوی مهارکننده های MAO قوی بنام β-کاربولین ها است که اثرات سایکواکتیو خاص خود را نیز دارند. (3)

زمانی که این دو گیاه با هم ترکیب می شوند، یک روانگردان قدرتمند را تشکیل می دهند که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می گذارد و منجر به تغییر هوشیاری می شود که می تواند شامل توهم، تجربیات خارج از بدن و سرخوشی باشد.

آیاهواسکا چگونه مصرف می شود؟

گرچه آیاهواسکا به طور سنتی توسط جمعیت های خاص برای اهداف مذهبی و معنوی مورد استفاده قرار می گرفت، اما در بین کسانی که به دنبال راهی برای باز کردن ذهن خود، التیام بخشیدن به آسیب های گذشته و یا به سادگی تجربه یک تریپ یا سفر آیاهواسکا هستند، رواج پیدا کرده است.

اکیداً توصیه می شود که مراسم آیاهواسکا فقط تحت نظر یک شمن با تجربه انجام شود، زیرا کسانی که آن را مصرف می کنند باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند، زیرا سفر آیاهواسکا حالت هشیاری را تغییر می دهد که ساعت ها طول می کشد. 

افراد زیادی به کشورهایی مانند پرو، کاستاریکا و برزیل سفر می کنند، جایی که جلسات های چند روزه آیاهواسکا انجام می شود. آنها توسط شمن هایی با تجربه رهبری می شوند که دم کرده ها را آماده می کنند و بر ایمنی شرکت کنندگان نظارت می کنند.

قبل از شرکت در مراسم آیاهواسکا، به شرکت کنندگان توصیه می شود که برای پاک کردن بدن خود از سیگار، مواد مخدر، الکل، رابطه جنسی و کافئین خودداری کنند. همچنین اغلب توصیه می شود به مدت 2 تا 4 هفته قبل از شرکت در مراسم،  رژیم های غذایی مختلفی مانند گیاهخواری یا وگانیسم را دنبال کنند، که ادعا می شود سموم بدن را آزاد می کند.

تجربه و مراسم آیاهواسکا

مراسم آیاهواسکا معمولاً در شب برگزار می شود و تا زمان از بین رفتن اثرات آن ادامه می یابد. پس از مهیا و تبرک فضا توسط شمن که رهبری این مراسم را به عهده دارد، آیاهواسکا به شرکت کنندگان تعارف می شود و گاهی اوقات به چندین دوز تقسیم می شود.

بعد از مصرف آیاهواسکا، بیشتر افراد در طی 20 تا 60 دقیقه اثرات آن را حس می کنند. اثرات وابسته به دوز هستند و این سفر می تواند 2 تا 6 ساعت به طول انجامد. 

کسانی که آیاهواسکا مصرف می کنند، علائمی مانند استفراغ، اسهال، احساس سرخوشی، توهم های بینایی و شنوایی شدید، اثرات روانگردان تغییردهنده ی ذهن، ترس و پارانویا را تجربه می کنند. برخی از عوارض جانبی مانند استفراغ و اسهال، یک قسمت طبیعی از تجربه پاکسازی محسوب می شوند. (4)

افراد به طور متفاوتی نسبت به آیاهواسکا واکنش نشان می دهند. برخی احساس سرخوشی و احساس روشن فکری را تجربه می کنند، در حالی که برخی دیگر اضطراب و وحشت شدید را پشت سر می گذارند. برای کسانی که آیاهواسکا را مصرف می کنند، غیر معمولی نیست که تأثیرات مثبت و منفی آن را باهم تجربه کنند.

شمن و کسان دیگر که با تجربه هستند، علاوه بر نظارت بر ایمنی، راهنمایی های معنوی به شرکت کنندگان در طول تجربه آیاهواسکا ارائه می دهند. در موارد اضطراری برخی از جلسات کادر پزشکی نیز دارند. این مراسم گاه به صورت متوالی انجام می شود، در حالی که شرکت کنندگان چند شب پی در پی از آیاهواسکا استفاده می کنند. هر بار که آن را مصرف می کنند، نتیجه متفاوتی را تجربه خواهند کرد.

تاثیرات بلند مدت

بسیاری از افراد ادعا می کنند که این تجربه منجر به تغییرات مثبت، طولانی مدت شده و زندگی شان را تغییر داده است. این امر ممکن است به دلیل تأثیرات آیاهواسکا بر سیستم عصبی باشد.

ممکن است بر سلامت مغز تاثیر بگذارد!

برخی مطالعات نشان می دهند که عناصر اصلی فعال در آیاهواسکا – DMT و β-کاربولین ها دارای ویژگیهای محافظت کننده و تقویت کننده عصبی هستند.

DMT گیرنده سیگما 1 (Sig-1R) را فعال می کند، همان پروتئینی که باعث جلوگیری از مرگ سلول های عصبی و تنظیم تولید ترکیبات آنتی اکسیدانی که به محافظت از سلولهای مغزی کمک می کنند، می شود.

یک مطالعه نشان داد که DMT سلولهای مغزی انسان را از آسیبهای ناشی از کمبود اکسیژن حفاظت می کند و باعث افزایش بقای سلول می شود. مطالعه ای دیگر نشان داد β-کربولین اصلی در آیاهواسکا،  دارای اثرات ضد التهابی، محافظت کننده عصبی و تقویت کننده حافظه است. (5)

همچنین مشاهده شده است که میزان فاکتور نوروتروفیک مشتق شده از مغز (BDNF) را افزایش می دهد، پروتئینی که نقش مهمی در رشد سلول های عصبی دارد و باعث تقویت بقای سلول های عصبی می شود. 

علاوه بر این، یک آزمایش نشان داد که قرار گرفتن در معرض هارمین رشد سلول های پیش ساز عصبی انسان را بیش از 70 درصد در 4 روز افزایش داده است. این سلول ها باعث رشد سلول های عصبی جدید در مغز می شوند.

ممکن است بهزیستی روانشناختی را بهبود بخشد!

تحقیقات نشان داده است که مصرف ایاهواسکا ممکن است ظرفیت ذهن آگاهی مغز شما را افزایش داده و بهزیستی روانی کلی شما را بهبود بخشد. 

یک مطالعه بر روی 20 نفر نشان داد که مصرف ایاهواسکا یک بار در هفته، به مدت 4 هفته به اندازه یک برنامه 8 هفته ای  مایندفولنس در افزایش پذیرش مؤثر است – مؤلفه ای از ذهن آگاهی که در سلامت روانشناختی نقش اساسی دارد. مطالعات دیگر نتایج مشابهی را یافته اند، با توجه به اینکه آیاهواسکا ممکن است ذهن آگاهی، روحیه و تنظیم عاطفی را بهبود بخشد.

یک مطالعه در 57 نفر نشان داد که نمرات افسردگی و استرس بلافاصله پس از مصرف شرکت کنندگان آیاهواسکا کاهش یافته است. این اثرات 4 هفته پس از مصرف نیز قابل توجه بود. بیشتر این تاثیرات مربوط به DMT و β-کربولین ها است. (6)

ممکن است به درمان اعتیاد، اضطراب، افسردگی مقاوم به درمان و PTSD کمک کند!

یک مطالعه در 29 نفر مبتلا به افسردگی مقاوم به درمان، نشان داد که یک دوز واحد آیاهواسکا منجر به بهبود قابل توجهی در شدت افسردگی در مقایسه با دارونما شد. مطالعات دیگر اثرات ضد افسردگی سریع این ماده را گزارش می دهند. علاوه بر این، یک بررسی از شش مطالعه نتیجه گرفته است که آیاهواسکا اثرات مفیدی در درمان افسردگی، اضطراب، اختلالات خلقی و وابستگی به مواد مخدر نشان داده است.

مطالعات متعددی بر تأثیرات آیاهواسکا بر اختلالات اعتیاد، از جمله اعتیاد به کوکائین، الکل، و نیکوتین – با نتایج امیدوار کننده متمرکز شده اند. در یک مطالعه، 12 نفر با مشکلات شدید روانی و رفتاری مرتبط با سوء مصرف مواد، در یک برنامه درمانی 4 روزه شرکت داشتند که شامل 2 مراسم آیاهواسکا بود.

در پیگیری 6 ماهه، آنها پیشرفتهای چشمگیری را در ذهن آگاهی، امیدواری، توانمندسازی و کیفیت کلی زندگی نشان دادند. به علاوه، طبق گزارش خودشان مصرف دخانیات، کوکائین و الکل به طور قابل توجهی کاهش یافته است. محققان فرض می کنند که آیاهواسکا ممکن است به افراد مبتلا به PTSD نیز کمک کند، اگرچه تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است. 

خطرات و عوارض جانبی

در حالی که ممکن است شرکت در یک مراسم آیاهواسکا جذاب باشد، مصرف این دم کرده‌ی روانگردان ممکن است به عوارض جانبی جدی و حتی کشنده منجر شود.

اول اینکه، حتی اگر بسیاری از عوارض ناخوشایند که معمولاً در طی سفر آیاهواسکا وجود دارد، مانند استفراغ، اسهال، پارانویا و وحشت، طبیعی و تنها موقتی در نظر گرفته می شوند، می توانند بسیار ناراحت کننده باشند. برخی افراد گزارش می دهند که از تجربیات بسیار وحشتناکی از آیاهواسکا داشته اند و هیچ تضمینی وجود ندارد که شما به این ترکیب واکنش مثبت نشان دهید.

از این گذشته، آیاهواسکا می تواند با بسیاری از داروها از جمله داروهای ضد افسردگی، داروهای روانپزشکی، داروهای مورد استفاده برای کنترل بیماری پارکینسون، داروهای سرفه، داروهای کاهش وزن و موارد دیگر تداخل خطرناک و جدی داشته باشد.

کسانی که سابقه اختلالات روانپزشکی مانند اسکیزوفرنی دارند، باید از ایاهواسکا جدا اجتناب کنند، زیرا مصرف آن می تواند علائم روانپریشی آنها را بدتر کند و منجر به مانیا با شیدایی شود. (7)

علاوه بر این، مصرف آیاهواسکا می تواند ضربان قلب و فشار خون را افزایش دهد، که در صورت داشتن بیماری قلبی ممکن است منجر به عوارض جانبی خطرناک شود. (8)

تعدادی مرگ و میر ناشی از مصرف آیاهواسکا گزارش شده است، اما ممکن است به دلیل اضافه شدن مواد دیگر یا مشکلات دوز باشد. هرگز گزارشی از مرگ در کارآزمایی های بالینی در مورد ایاهواسکا گزارش نشده است.

گذشته از این خطرات، شرکت در یک مراسم آیاهواسکا به معنای قرار دادن زندگی تان در دست شمن است، زیرا او مسئولیت مواد تشکیل دهنده یا اضافه شده به دم کرده و همچنین تعیین دوز مناسب و نظارت بر شما برای عوارض جانبی احتمالی تهدیدکننده زندگی است.

گزارش هایی وجود دارد که نشان می دهد جلسات آیاهواسکا توسط افراد آموزش ندیده ای ارائه شده، که در مورد تهیه، میزان دوز و عوارض جانبی آیاهواسکا چندان آگاهی ندارند و شرکت کنندگان را در معرض خطر قرار می دهند.

علاوه بر این، اگرچه یافته های امیدوار کننده ای در رابطه با فواید آیاهواسکا وجود داشته است، اما این مزایا بیشتر مربوط به مطالعات بالینی است که در آن تهیه و دوز این دم کرده مورد بررسی دقیق و موشکافانه است.

درمان اختلالات روانشناختی مانند افسردگی و PTSD فقط باید توسط متخصصان پزشکی ارائه شود و افرادی که با این شرایط زندگی می کنند، نباید با شرکت در مراسم ایاهواسکا به دنبال تسکین علائم باشند.

به طور کلی ، تحقیقات بیشتری لازم است تا مشخص شود که آیا در آینده می توان از ایاهواسکا به عنوان یک درمان بالقوه برای برخی شرایط پزشکی توسط پزشکان استفاده کرد یا خیر.

در ادامه بخوانید: