شوگو ماکیشیما در انیمه سایکو – پس
انیمه سایکو-پاس (یا روان گذر) یکی از بهترین انیمه های روانشناختی محسوب می شود. با وجود اینکه پس از فصل دوم، از محبوبیت این انیمه تا حدودی کاسته شد، اما همچنان این سری، به ویژه فصل اول آن، جایگاه ویژه ای در قلب طرفداران دارد. اما چرا ما جذب شخصیت شوگو ماکیشیما می شویم؟
این انیمه، درباره دنیایی در آینده است. زمانی که اعمال و افکار انسان ها، توسط سیستم سیبل (تلفظ ژاپنی: شیبیل) تمام و کمال نظارت می شود. و با توجه به کارهای یک نفر، این سیستم، افرادی که پتانسیل تبدیل شدن به مجرم را دارند را، شناسایی و قضاوت می کند. با همین روش در حکومت کشور ژاپن، جلوی تخلفات، حتی قبل از اینکه به وقوع بپیوندند، گرفته می شود. علاوه بر آن، سیبل، تعیین می کند که هر کس، باید در زندگی اش چه کاری انجام دهد و به نوعی، زندگینامه ملت را از پیش نوشته است. مردم هم به خوبی و خوشی، به زندگی شان ادامه می دهند و به سیستم سیبل، اعتماد و ایمان تمام و کمال دارند. خوب به نظر می رسد؛ نه؟ اما اینطور نیست. زمانی که سر و کله شوگو ماکیشیما پیدا می شود، موجی از خشم نسبت به سیستم سیبل سرازیر می شود…
شوگو ماکیشیما (Shougo Makishima) آنتاگونیست اصلی فصل اول انیمه سایکو-پاس، و یکی از بهترین ضد قهرمان های دنیای انیمه محسوب می شود. حتی اگر از این شخصیت متنفر باشید، همچنان نمی توانید انکار کنید که ماکیشیما، به شدت شما را تحت تاثیر قرار داده است. اما چه چیزی باعث شده که این ویلین، بسیار قابل درک و تاثیرگذار باشد؟ با مجله وارونه همراه باشید تا نگاهی به این شخصیت بیندازیم. لازم است بدانید که این مطلب، حاوی اسپویل فصل اول انیمه سایکو پاس است.
بررسی فصل سوم انیمه Psycho – Pass را می توانید در مجله وارونه بخوانید.
چرا ما تحت تاثیر ضد قهرمان انیمه روان گذر قرار می گیریم؟
شوگو ماکیشیما دقیقا کیست؟ شوگو ماکیشیما، در ابتدا، به عنوان مقصر اصلی همه فجایع رخ داده معرفی می شود. اما تفاوت های بسیار بزرگی با ویلین های روانی معمول دارد:
او روانی نیست! (یکبار دیگر بخوانید: تفاوت ماکیشیما با ویلین های روانی، این است که او روانی نیست!)
بدون شوخی. اجازه دهید یک مثال بزنم. حتی اگر گذشته ناراحت کننده جیسون در توکیو غول، باعث میشد برای لحظه ای، دلمان به حالش بسوزد، همچنان نمی توانیم انکار کنیم که او صرفا یک “روانی” بود که یک بچه بیچاره را شکنجه میداد.
اما ماکیشیما چطور؟ آیا کشتن دوست آکانه، صرفا به خاطر عدم تعادل در رفتار او بود؟ نه! این که در مقایسه با سایر گزینه های موجود در کارنامه اعمال ماکیشیما کوچک به نظر می رسد! آیا ماکیشیما صرفا به خاطر مردم آزاری چنین آتشی را در ژاپن به راه انداخته بود؟ قطعا نه!!
ماکیشیما، در تک تک لحظات، بسیار معقول و ملموس به نظر می رسد. همین موضوع، باعث می شود که ما هرگز مثل یک شخص دیوانه غیر قابل درک به او نگاه نکنیم. بنابراین شخصیت ماکیشیما، از چیزی که فکر می کنیم، به ما نزدیک تر است.
ماکیشیما، در تک تک لحظات، بسیار معقول و ملموس به نظر می رسد
انگیزه، هدف، و راهی که شوگو ماکیشیما انتخاب می کند، کاملا فکر شده است. قبلا، در مطلب “چرا لایت یاگامی در انیمه دفترچه مرگ اشتباه می کرد؟” به این نکته اشاره کرده بودم که با وجود هدف نهایی رویایی لایت، مسیری که اوانتخاب کرده بود، به شدت اشتباه بود. یکی از حرف هایم را، در این مطلب نیز تکرار می کنم: سیستم قضایی، پر از پیچ و خم است. و قطعا بی نقص نیست و ممکن است چندین اشتباه در آن وجود داشته باشند. بنابراین، اگر بخواهیم تلویزیون را روشن کرده، و نام مجرمانی که از اخبار اعلام می شوند را در دفترچه مرگ نوشته، و آنها را به قتل برسانیم، هیچ کمک موثری به بهتر شدن دنیا نکرده ایم! اما هدف و مسیری که ماکیشیما انتخاب کرد، به شدت فکر شده تر و عمیق تر بودند. (به صورت خلاصه: ماکیشیما، کاری کرد تا مردم، خودشان به شرایطی که دارند فکر کنند و خودشان دست به تغییر اوضاع بزنند.)
مطلب پیشنهادی: انیمه وان پانچ من؛ قدرت سایتاما از کجا نشات می گیرد؟
ماکیشیما، یک مجرم بی علامت است. و درست زمانی که او در حال کشتن یک دختر بی گناه است، سیستم سیبل، ضریب جرم او را، “صفر” تشخیص می دهد! صفر! به همین دلیل، سیستم سیبل هرگز برای ماکیشیما، اسطوره بی عیبی که برای بقیه مردم هست، نبوده است. گاهی اوقات، ماکیشیما کاری می کند که حس کنیم این سیستم تماما یک جوک است.
به هر حال، ماکیشیما با سیبل سر قضیه اینکه چرا او را به عنوان مجرم شناسایی نمی کند، دعوا ندارد. او حتی یک وطن پرست آرمان گرا که می خواهد مردم کشورش در آرامش زندگی کنند هم نیست. حتی با وجود اینکه در یک قسمت، به همکار خارجی اش درباره اینکه ژاپن زادگاه او بوده و… می گوید. خوبی داستان سایکوپاس، این است که با “وطن پرستی” روی اقدامات ماکیشیما سرپوش نمی گذارد.
ماکیشیما، حتی مثل ارن –Attack on titan– یک آزادی طلب آرمان گرا نیست. اجازه دهید اینطور بگویم: آزادی برای ماکیشیما، صرفا حکم بخشی از مسیرش را دارد. ماکیشیما، می خواهد بداند که آیا انسان ها، لیاقت این همه تعریف و تمجیدی که از آنها می شود را دارند یا نه؟ اگر انسان ها، اراده و آزادی شان را پس بگیرند، دقیقا چه کار می کنند؟
همه این کارها و اهداف، برای ماکیشیما، انگار حکم یک پروژه تحقیقاتی را دارند!
درست است که ماکیشیما، گذشته ناراحت کننده ای داشته است، و در صورتی که سیستم سیبل نبود، می توانست مثل بقیه مردم زندگی شادی داشته باشد، اما این گذشته ناراحت کننده، هرگز به صورت مستقیم به ما نشان داده نمی شود و داستان فقط به اشاره کوچکی به آن، پرونده را می بندد. می دانید چرا؟ چون سایکو-پاس، هرگز به دنبال جلب ترحم مخاطب برای ماکیشیما نبوده است!
هدف این داستان، هرگز این نبوده که شخصیتی زخم خورده را به ما نشان دهد تا ما برایش دلسوزی کنیم و در آخر هم چشممان را روی همه اعمالش ببندیم. و بگوییم که اگر من هم بودم همینطور می شدم. نه!!! در تک تک لحظات انیمه سایکو پاس، ماکیشیما شکوه خودش را حفظ می کند. و در هر لحظه، با دیدن او، مخاطب به تنش لرزه می افتد. نه به خاطر ترس از ماکیشیما! به خاطر اینکه ما با هر بار دیدن ماکیشیما، به یاد این موضوع می افتیم که در حال حاضر، ما با اراده و آزادی خود، دقیقا در این دنیا چه کار کرده ایم؟
“همه این قضایا، برای ماکیشیما حکم یک پروژه تحقیقاتی را داشت.” هدف نهایی او، این بود که ببیند مردم چطور پس از سرنگونی سیبل، طبق اراده خودشان زندگی می کنند. از نظر ماکیشیما، انسان بدون اراده ارزشی ندارد. و حالا برای تکمیل نظریه اش، او می خواهد ببیند که انسان، با اراده، لایق جایگاه بالایی هست یا نه؟ اصلا می شود گفت که انسان بالاتر از سایر مخلوقات هست یا نه؟
خوبی انیمه Psycho – Pass این است که برای دلسوزی ما التماس نمی کند
بالاتر گفتم که انیمه Psycho – Pass هرگز به دنبال جلب ترحم مخاطب برای ماکیشیما نبوده است. ما هیچ وقت نمی بینیم که اعمال ماکیشیما توجیه شوند. ما ماکیشیما را دقیقا همانطور که هست، دوست داریم و تحت تاثیر او قرار می گیریم. چرا؟ چون ما انسان ها، برخلاف عقیده محکم برخی نویسنده ها، آنقدری قدرت درک داریم که بدون اینکه نیاز باشد بدبختی و زجر کشیدن یک شخصیت را ببینیم، اجازه دهیم که او نقطه ای از قلبمان را مورد هدف قرار دهد. و چیزی را در وجودمان بیدار کند.
خوشبختانه، پتانسیل بالای ماکیشیما، توسط فیلمنامه هدر نرفته است. همچنین صداپیشگی تاکاهیرو ساکورای در این نقش، بسیار قابل تحسین است. ساکورای، سابقه صداپیشگی نقش هایی مثل یاماماتو در انیمه Sukitte ii na yo، فرانسیس در سگ های ولگرد بانگو، و… را در کارنامه دارد. این ویس اکتر با تجربه، موفق شده به بهترین شکل، این شخصیت کاریزماتیک را به ما معرفی کند. طبق ویکی پدیا، تاکاهیرو ساکورای، به شدت با شوگو ماکیشیما همذات پنداری کرده و او را دوست دارد. بنابراین، چون ساکورای به عنوان ویس اکتر، این شخصیت را درک کرده، ما هم می توانیم به خوبی به لطف نتیجه کار او، ماکیشیما را درک کنیم.
همچنین بخوانید: نگاهی به برخی از جالب ترین نقش های یوکی کاجی؛ صداپیشه ارن یگر
علاوه بر فیلمنامه هوشمندانه انیمه سایکو پاس، که باعث ماندگاری شخصیت ماکیشیما شده است، رفتارهای خاصی که این کاراکتر دارد هم در جذب کردن مخاطب بی تاثیر نبوده است. ماکیشیما، یک کتابخوان حرفه ای است. (همین نکته، پیش زمینه خوبی برای اشاره به کتاب معروف 1984، اثر جورج اورول، تیتوس اندرونیکوس اثر شکسپیر، و بسیاری دیگر از آثار شده است.) و در اوایل دیدیم که خودش، به صورت مستقیم، در کارها دخالت نمی کند. دیدن اینکه ماکیشیما چطور با دوربین سلاخی شدن یک نفر را تماشا می کند، طوری که انگار فقط دارد یک بازی را در استادیوم دنبال می کند، حس عجیبی را در بیننده به وجود می آورد. ماکیشیما، در ابتدا هرگز بازی نمی کرد. او فقط بازی را به راه می انداخت و تماشا می کرد. و در نتیجه، هرگز گیر نمی افتاد. (یک نکته جالب: ماکیشیما، دقیقا بعد از زمانی که خودش هم شروع به بازی به شکل مستقیم کرد، گیر افتاد.)
ماکیشیما می تواند با هر شرایطی خود را وفق دهد
همچنین، ماکیشیما از آن دسته ای نیست که اگر هوش سرشار، یا اصلی ترین سلاحشان را از آنها بگیریم، دیگر هیچ چیزی برایشان باقی نماند. اینکه ماکیشیما می تواند با هر شرایطی خود را وفق دهد، بارها باعث شگفت زدگی بینندگان شده است. شاید در ابتدای انیمه، حدس می زدیم نمایش تمرین های کوگامی برای نبرد تن به تن بی هدف نیست. و قرار است که روزی او به چالش کشیده شود؛ اما تصور اینکه کوگامی توسط ماکیشیما در این زمینه به چالش کشیده شود و تقریبا شکست بخورد، که البته به لطف آکانه شکست نخورد، در ابتدای کار برایمان سخت بود! چون در آن زمان، تنها چیزی که از ماکیشیما دیده بودیم، یک تماشاچی مرموز -و باشکوه- بود.
به عنوان جمع بندی، باید گفت که شخصیت ماکیشیما، یکی از بهترین آنتاگونیست های انیمه ها محسوب می شود. آنتاگونیستی که احتمالا خیلی از ماها، او را بیشتر از قهرمان های سری سایکو پاس دوست داشته باشیم. این شخصیت، با اعمال خود، باعث بیدار شدن حسی در درون ما می شود. حسی که باعث می شود بخواهیم به ارزش واقعی اراده خود فکر کنیم.
در ادامه بخوانید:
