اولین خاطره از هوش مصنوعی
آیا هوش مصنوعی می تواند احساسات را درک کند؟ وقتی برای اولین بار در سال 1956 کوین مک کارثی و ماروین مینسکی هوش مصنوعی را خلق کردند خودشان هم باورشان نمی شد که چطور می شود یک ماشین زودتر و راحت تر از انسان ها پازلی به آن سختی را حل کند. البته خیلی طول نکشید که فهمیدیم آموزش به هوش مصنوعی برای بردن بازی شطرنج خیلی راحت تر از چیزی است که تصور می کردیم. چالش اصلی در این است که به یک ماشین یاد بدهیم احساسات چیستند و چطور می توان این احساسات را درک کرد!
مطلب پیشنهادی: هوش مصنوعی خودکفا
هوش اجتماعی و هوش هیجانی در ما آدم ها
هوش اجتماعی و هوش هیجانی به صورت اتوماتیک در انسان ها وجود دارند. یعنی ما انسان ها به صورت غریزی می دانیم که در چه شرایطی این نوع هوش ها را به کار ببریم. البته درست است که خیلی ها در زمینه احساسات از بقیه قوی ترند اما بالاخره همه ما کم و بیش این قابلیت را داریم که احساسات مان را بروز دهیم و احساسات دیگران را هم درک کنیم. این سطح پایه ای از احساسات؛ که تا حدی غریزی است و تا حدی هم از محیط یاد گرفته می شود، کمک مان می کند تا بدانیم که در سناریوهای خاص چگونه رفتار کنیم. حالا این سوال پیش می آید که آیا این درک اتوماتیک از احساسات را می توان به ماشین ها یاد داد؟
هوش مصنوعی احساساتی
شاید اسم این نوع هوش مصنوعی کمی گول زننده باشد. مثلا ممکن است فکر کنید که با یک کامپیوتر گریان طرف هستید که هفته بدی را پشت سر گذاشته است. اما در واقع هوش مصنوعی احساساتی یا رایانش احساسی به سال 1995 برمی گردد و مربوط به شاخه ای از هوش مصنوعی می شود که هدفش پردازش، درک و حتی ابراز احساسات انسانی است. یکی دیگر از اهداف این تکنولوژی بهبود و ارتقا ارتباط طبیعی بین ماشین و آدم هاست. به عبارت دیگر هدف ساخت هوش مصنوعی است که بتواند ارتباط طبیعی تری با ما آدم ها داشته باشد. شاید اگر بتوان هوش مصنوعی را با ابزار هوش هیجانی مجهز کرد روزی برسد که این ماشین ها بتوانند احساسات را هم درک کنند و مثل ما آدم ها احساساتشان را بروز دهند.
مطلب پیشنهادی: هوش مصنوعی خود آگاه
هدف از اولین هوش مصنوعی احساسی…
در سال 2009 رانا الکالیبی و پیکارد کمپانی هوش مصنوعی احساسای را پی ریزی کردند که تخصصش در هوش مصنوعی اتوماتیک و تحقیقات تبلیغاتی بود. در صورت رضایت مشتری دوربینی احساسات مشتریان را در حین تماشای تبلیغات ثبت می کرد. سپس با کمک یک هوش مصنوعی احساسیِ مالتی مدل، حالت چهره ها، حرف ها و زبان بدن آنالیز می شد تا احساسات افراد در آن شرایط مشخص شود.
موفقیت هوش مصنوعی احساسی
6 میلیون نفر از 86 کشور دنیا در این تست شرکت کردند. موفقیت 90 درصدی امروز هوش های مصنوعی در تشخیص احساسات مدیون همین تست است که در واقع به این ماشین ها کمک کرده تا الگوریتم های عمیق احساسی در ما انسان ها را شناسایی کنند. در واقع هوش مصنوعی می تواند بفهمد که کدام حالت چهره و کدام حرف ها مربوط به کدام احساسات و طرز فکر هستند.
درک احساسات در پیام های نوشتاری برای ما آدم ها هم سخت است!
درست مانند ما انسان ها، درک احساسات برای ماشین ها هم از طریق ویدیو و حرف زدن راحت تر است تا فقط پیام فرستادن. آنالیز احساسات یا برداشت عقاید، زیر مجموعه دانشِ «پردازش طبیعی زبان» هستند. این دانش خاص در مورد پردازش الگوریتم ها و دسته بندی عقایدی است که در یک پیام نوشتاری منتقل می شوند. از نتایج تحقیقاتی که در این زمینه انجام می شوند خیلی می توان استفاده کرد از جمله تبلیغات! در واقع با کمک این نتایج می توان ارتباط را به سطوح بالاتری ارتقا داد.
هوش مصنوعی می تواند احساسات را مثل ما آدم ها درک کند؟
حالا این سوال پیش می آید که هوش مصنوعی در عین توانایی برای دسته بندی کردن گفته هایمان به مثبت یا منفی، توانایی این را هم دارد که احساسات مان را درک کند؟ حتی ما آدم ها هم گاهی با توجه به وجود فاکتورهای تفاوت فرهنگی، کنایه و نکات ظریف موجود زبان قادر نیستیم معنای برخی گفته ها را به خوبی درک کنیم و در نهایت احساسات درک نشده رها می شوند. گاهی هم نمی توانیم با کمک زبان و استفاده از کلمات احساسات واقعی مان را بروز دهیم. هوش مصنوعی واقعا نمی تواند این زمینه از احساسات انسانی را درک کند و بعید به نظر می رسد که روزی چنین توانایی پیدا کند.
آیا هوش مصنوعی می تواند احساساتش را بروز دهد؟
در بسیاری زمینه ها مانند تله مدیسن یا همان هوش مصنوعی در پزشکی، چت بات ها و دستیاران واقعیت مجازی در تلاش هستند تا هوش مجازی را به چالش بکشند. در واقع تلاش ها بر این است که بفهمیم آیا هوش مصنوعی می تواند احساسات مشتریان را درک کند و می تواند به هر کدام از این احساسات واکنش دهد یا نه؟ ناگفته نماند که احساساتی انسان مانند نشان دادن و جواب هایی انسان مانند دادن ارتباط بین مشتری و ماشین را طبیعی تر میکند. اما آیا حتی در این صورت می توان گفت که ارتباطی طبیعی، مانند ارتباط بین دو انسان برقرار شده است؟
هوش مصنوعی فقط می تواند احساسات را شبیه سازی کند
محققان زمینه های هوش مصنوعی و عصب شناسی هر دو معتقدند که در حال حاضر تشخیص احساسات توسط هوش مصنوعی ممکن نیست. اما می تواند احساسات را شبیه سازی کند. مثلا می تواند دل سوزی کند اما فقط دل سوزی کپی شده. در این صورت ما با هوش مصنوعی ساختگی سر و کار داریم. البته در حرف های این ربات ها هم از الگوریتم های صدایی انسان مانند تر استفاده شده تا گویش رباتی کمتر شود و احساسات، واقعی تر به نظر برسند. برای مثال «تاکوترون 2 گوگل» در تلاش است تا صداهای مصنوعی انسان مانند تولید کند.
هوش مصنوعی بدون هوش هیجانیِ اتوماتیک
پس در نهایت باز هم به این سوال می رسیم که حتی اگر ماشین ها بتوانند احساسات را درک کنند، حتی اگر بتوانند در خیلی از زمینه ها جواب های احساساتی و دلسوزانه بدهند، می توانیم بگوییم که از لحاظ احساسی هم هوشمند هستند؟ یعنی روزی می رسد که بگوییم هوش مصنوعی، هوش هیجانی دارد؟ نظرهای متفاوت در این موضوع زیاد است. خیلی ها معتقدند که ادای احساسات در آوردن به معنای درک واقعی احساس نیست. پس ما هنوز با موجوداتی مصنوعی و البته احساساتی مصنوعی سر و کار داریم.
مطلب پیشنهادی: ترکیب هوش انسانی و هوش مصنوعی ، سوپر هوشی که بشر به آن نیاز دارد….
شبیه سازی هوش هیجانی منجر به درک عمیق احساسات نمی شود
اگر بخواهیم از لحاظ کاربردی این موضوع را بررسی کنیم به این نتیجه می رسیم که شبیه سازی هوش هیجانی در نهایت موجب می شود هوش مصنوعی ساخته شده دست بشر، هوش هیجانی داشته باشد. اما محققان باور دارند شبیه سازی هوش هیجانی منجر به درک عمیقی از احساسات نمی شود. به عبارت دیگر، شبیه سازی خالی گواهی برای درک ربات ها از احساسات و توانایی شان در این زمینه نیست.
هوش جامع مصنوعی
تکامل هوش جامع مصنوعی که درک جامع و عمیقی از احساسات داشته باشد همان تکاملی است که محققان منتظرند روزی به آن دست پیدا کنیم تا ربات هایمان بتوانند احساسات را دقیقا به همان روشی که ما درک می کنیم درک کنند. هوش جامع مصنوعی برخلاف هوش مصنوعی محدود می تواند فعالیت های متفاوتی را در زمینه های متفاوت انجام دهد، درست مانند آدم ها. اما هوش مصنوعی محدود همان طور که از اسمش پیداست طراحی شده تا فعالیت های واحدی را انجام دهد اما به روشی بهتر و بهینه تر از ما آدم ها.
تفاوت هوش جامع مصنوعی و هوش مصنوعی محدود
وقتی در مورد هوش هیجانی و هوش اجتماعی حرف می زنیم منظورمان فعالیت واحد و هدف خاصی نیست. بنابراین هوش هیجانی و اجتماعی دو زیر مجموعه از هوش جامع مصنوعی هستند نه هوش مصنوعی محدود! هوش جامع مصنوعی طراحی شده که فعالیت های ما انسان ها را به گونه ای انسان مانند شبیه سازی کند، یعنی به قول خودمان اتوماتیک! پس این مدل هوش مصنوعی برای انجام دادن فعالیت خاص و هدف خاصی برنامه ریزی نمی شود. همینی هست که هست؛ درست مثل خودمان!
نتیجه گیری
خیلی مانده تا به طراحی و برنامه ریزی هوش جامع مصنوعی برسیم؛ یعنی همان هوشی که بتواند همه کارهای ما آدم ها را درست مثل خودمان به صورت اتوماتیک شبیه سازی کند. راحت تر بگویم! هنوز خیلی مانده تا هوش مصنوعی جامعی داشته باشیم که بتواند مثل آدم ها احساسات را درک کند.
مطلب پیشنهادی: هوش مصنوعی از چهار طریق دنیا را جای امن تری خواهد کرد!!!
درک احساسات به شناسایی گوینده هم بستگی دارد!
این را هم بگویم که درک احساسات اساسا خیلی سخت است. ممکن است چیز خاصی بگویید و طرفتان چیز دیگری دریافت کند. ماشین ها هیچ وقت نمی توانند به چنین مرحله ای از درک برسند. چرا؟ خب گوینده حرف در درک حرف زده شده خیلی مهم است. درک ما از گفته های یکدیگر به شکل باورنکردنی به عقاید و طرز فکر گوینده بستگی دارد. شاید روزی برسد که هوش مصنوعی بتواند کمک مان کند حرف توی ذهن مان را بدون این در و آن در زدن و به بهترین شکل ممکن به گوش شنونده برسانیم.
