بلوغ پسران ؛ با علائم و مشکلات بلوغ در پسران آشنا شوید 

یک پسر در دوران بلوغ تغییرات بسیار مهمی را تجربه می کند. صدای او تغییر کرده، از نظر جسمی قوی تر شده و وارد مرحله بلوغ جنسی می شود. بلوغ پسران از 5 مرحله تشکیل شده است. با این حال، باید به خاطر داشته باشید که سن شروع هر مرحله می تواند بین پسران مختلف متفاوت باشد.

هنگامی که هیپوتالاموس در مغز شروع به ترشح هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) می کند، بلوغ پسران شروع می شود. این هورمون روی غده هیپوفیز اثر گذاشته و این غده را وادار می کند که 2 هورمون به نام های هورمون لوتئینه کننده (LH) و هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) ترشح کند. در پسران این هورمون ها از طریق جریان خون به بیضه ها رسیده و باعث تولید اسپرم و هورمون تستوسترون می شوند.

همچنین بخوانید: تاثیر غذای ناسالم بر مغز نوجوانان ؛ چرا تغذیه دوران نوجوانی مهم است؟ 

علائم بلوغ پسران

بلوغ پسران در مقایسه با بلوغ دختران دیرتر شروع می شود. معمولا بلوغ در پسران از سن 11 سالگی شروع می شود؛ اما شروع آن از 9 سالگی یا اواخر 14 سالگی هم طبیعی است. والدین ممکن است در زمان بلوغ از بسیاری از تغییرات جسمی فرزند خود آگاه نشوند، اما خود فرد این موضوع را کاملا متوجه می شود. بعضی از این تجربیات از نظر نوجوان شرم آور بوده و احتمالا درباره آن ها با والدینش صحبت نخواهد کرد.

فرم و شکل بدن

در دوران بلوغ شما متوجه رشد بدن پسر خود می شوید. اما درست قبل از این اتفاق، فرزندتان کمی وزن اضافه کرده و سپس در حدود سن 13 سالگی جهش رشد رخ می دهد. شانه های او پهن تر و عضلاتش بزرگتر شده و در نتیجه به طور محسوسی قوی تر به نظر می رسد.

تعریق، مو و آکنه

بهداشت شخصی یکی از بزرگترین چالش های پسران نوجوان است. شاید وادار کردن او به شستن دست ها یا دوش گرفتن سخت باشد، اما باید به این موارد توجه کند. چون نسبت به گذشته بیشتر عرق کرده و بوی بدن او بیشتر می شود. احتمالا به زودی به شما مراجعه کرده و درباره تراشیدن موی صورت یا استفاده از ضد تعریق ها سوالاتی را مطرح می کند. به دلیل تغییرات هورمونی پوست او چربی بیشتری تولید کرده و به همین دلیل مستعد ابتلا به آکنه می شود. در این زمان شما باید او را با نحوه مراقبت از پوست آشنا کنید.

رشد آلت تناسلی و بیضه ها

رشد بیضه ها و اسکروتوم (کیسه بیضه) اولین علامت بلوغ پسران است. با ورود به دوران بلوغ، آلت تناسلی و بیضه ها شروع به بزرگ شدن کرده و موهای ناحیه شرمگاهی رشد می کنند. در این دوران طول آلت تناسلی و سپس عرض آن بزرگتر می شود. حدود یک سوم پسران روی آلت تناسلی خود برجستگی های کوچکی دارند که پاپول نامیده می شود. این برجستگی ها که مثل جوش به نظر می رسند طبیعی و بی خطر، اما ماندگار هستند.

نعوظ و انزال های شبانه

همان طور که پسرتان رشد می کند ممکن است نعوظ و انزال شبانه را تجربه کند. این اتفاق کاملا طبیعی بوده و می تواند با خوابی که مضمون جنسی دارد یا بدون آن رخ دهد. قبل از اینکه فرزندتان این موارد را تجربه کند با او درباره این موضوع صحبت کنید. در نتیجه، او می داند که باید چه انتظاری داشته باشد و از اینکه تخت خود را خیس کرده متعجب نمی شود. برای او توضیح دهید که این اتفاقات بخشی از روند بلوغ بوده و به تدریج برطرف می شوند.

نعوظ غیر ارادی، یکی از قسمت های مهم بلوغ پسران است که می تواند در هر زمانی و بدون هیچ دلیل مشخصی رخ دهد. برای فرزندتان توضیح دهید که ممکن است مدتی این اتفاق را تجربه کرده و احتمالا کنترل کمی روی آن خواهد داشت، اما با بزرگتر شدن اوضاع بهتر می شود.

تغییر صدا

حدودا زمانی که سرعت رشد فرزندتان کمی کاهش پیدا می کند، صدای او شروع به تغییر می کند. چون تارهای صوتی و حنجره حجیم تر می شوند. ممکن است تغییر کردن صدا برای پسر شما شرم آور باشد. بنابراین، باید مراقب این موضوع باشید.

رشد پستان ها

در اوایل بلوغ به دلیل اینکه بعضی هورمون ها به استروژن تبدیل می شوند، بافت پستان به مدت 2-1 سال متورم می شود. در اغلب پسران این موضوع موقتی و جزئی است. اما در بعضی از آن ها به خصوص پسرانی که دچار اضافه وزن هستند، می تواند آشکارتر باشد. اگر تصور می کنید که این ناحیه بیش از حد متورم شده یا تورم قبل یا بعد از بلوغ رخ داده به پزشک مراجعه کنید. چون ممکن است تغییر هورمونی دلیل این موضوع نبوده و یک مشکل پزشکی باعث تورم شده باشد.

نوسانات خلقی

پسران نیز همانند دختران به دلیل تغییرات هورمونی، جسمی و عاطفی دچار نوسانات خلقی می شوند. سعی کنید این موضوع را درک کرده و صبور باشد تا به تدریج مشکل برطرف شود.

مراحل بلوغ جنسی در پسران

پسران نوجوان طی مراحل خاصی رشد می کنند که به آن مراحل بلوغ جنسی یا تانر گفته می شود. پزشک می تواند مشخص کند که فرزندتان در چه مرحله ای قرار دارد و آیا این مرحله با سن او متناسب است یا خیر. معمولا مراحل رشد جنسی شامل موارد زیر می شود:

• مرحله 1 (مرحله قبل از بلوغ): بیضه ها کوچک و آلت تناسلی همانند یک کودک بوده و هیچ مویی در ناحیه شرمگاهی وجود ندارد.

• مرحله 2 (از 10 تا 15 سالگی): حجم و اندازه بیضه ها بیشتر و کیسه بیضه قرمز، نازک تر و بزرگتر می شود. همچنین تعداد کمی مو در ناحیه شرمگاهی نمایان می شود که بلند، صاف و کمی تیره هستند.

• مرحله 3 (از 10 تا 16 سالگی): افزایش حجم و اندازه بیضه ها ادامه پیدا کرده و آلت تناسلی هم بزرگتر می شود. بزرگتر شدن کیسه بیضه همچنان ادامه پیدا می کند و موهای ناحیه شرمگاهی که تعداد آن ها بیشتر شده تیره و موج دار می شوند.

• مرحله 4 (از 12 تا 17 سالگی): بیضه ها به رشد خود ادامه می دهند. آلت تناسلی همچنان رشد کرده و ضخیم تر می شود. کیسه بیضه بزرگتر و تیره تر می شود. موهای ناحیه شرمگاهی مانند بزرگسالان ضخیم و موج دار است، اما در مقایسه با آن ها کمتر است.

• مرحله 5: اندازه بیضه ها مشابه بزرگسالان بوده و حجم آن ها بیش از 20 میلی لیتر است. کیسه بیضه و آلت تناسلی از نظر شکل و اندازه و موهای ناحیه شرمگاهی از نظر حجم و پراکنندگی با بزرگسالان تفاوتی ندارد.

نحوه صبحت با پسران نوجوان درباره بلوغ

پسر کوچک شما در حال بزرگتر شدن است و به همین دلیل ممکن است کمتر با او در ارتباط باشید. معمولا پسران نوجوان کمتر صحبت کرده و از والدین خود دور می شوند. سعی کنید ارتباط خود را حفظ کرده و درباره تغییراتی که تجربه می کند با او صحبت کنید. از علایق او آگاه شده و درباره ورزش، مدرسه یا هر موضوع دیگری که به آن علاقه دارد، گفتگو کنید. این کار باعث می شود که نسبت به شما احساس خوبی داشته و در صورت لزوم درباره موضوعات مهم با شما صحبت کند.

مهم است که با فرزندتان در زمان مناسب (نه زودتر و نه دیرتر) درباره تغییرات دوران بلوغ پسران صحبت کنید. هر بار که با پسرتان گفتگو می کنید با توجه به سن، مرحله بلوغ و علاقه او جزئیات بیشتری را در اختیارش قرار دهید. اگر فرزندتان سوالی می پرسد، صادقانه به او پاسخ دهید. چنانچه پاسخ این سوالات را نمی دانید یا در نحوه این گفتگوها مردد هستید، از پزشک راهنمایی بخواهید.

مطلب مرتبط: چگونه با فرزندانمان در سن بلوغ رفتار کنیم؟ 10 توصیه بسیار مهم

نگرانی های مربوط به بلوغ پسران

غالبا تغییرات جسمی دوران بلوغ با مشکلات عاطفی همراه است. در این دوران به دلیل تغییرات هورمونی احتمال بروز آکنه افزایش پیدا می کند که می تواند روی اعتماد به نفس نوجوان تاثیر داشته باشد. شستشوی پوست با آب و صابون ملایم در رفع این مشکل مفید است. اگر درمان های خانگی موثر نبودند، باید با پزشک مشورت کنید تا در صورت لزوم دارو تجویز شود.

در دوران بلوغ، نوجوان باید استحمام منظم و استفاده از دئودورانت یا ضد تعریق ها را یاد بگیرد. همچنین پسری که شروع به تراشیدن موهای خود کرده باید با نحوه تمیز کردن تیغ آشنا شده و بیاموزد که نباید آن را به صورت مشترک با دیگران استفاده کند.

در این دوران احتمال خود ارضایی افزایش پیدا می کند. بسیاری از نوجوانان از اینکه این موضوع را با والدین خود مطرح کنند، احساس شرمساری می کنند. بعضی از آن ها ترجیح می دهند که به جای والدین با دوستان شان صحبت کنند. اگر درباره خود ارضایی نگران هستید یا سوالی دارید، بهتر است با پزشک مشورت کنید.

بلوغ زودرس در پسران

پسری که قبل از سن 9 سالگی وارد دوران بلوغ می شود، دچار بلوغ زودرس شده است. در بیشتر موارد، بلوغ زودرس به درمان نیاز ندارد. چون رشد و نمو می تواند به ژنتیک، محیط، رژیم غذایی و وزن افراد بستگی داشته باشد. اما گاهی  اوقات ممکن است بلوغ زودرس نشانه ابتلا به بیماری های ژنتیکی یا هورمونی، ناهنجاری های مغزی و مشکلات مربوط به بیضه یا غدد فوق کلیه باشد. این مشکلات نیاز به درمان توسط پزشک دارند.

تاخیر در بلوغ پسران

اگر فرزندتان تا سن 14 سالگی وارد مرحله بلوغ نشد و بیضه ها و آلت تناسلی او رشد نکردند، دچار تاخیر در بلوغ شده است. بلوغ تاخیری سرشتی یا ژنتیکی، شایع ترین دلیل این موضوع است. اغلب پسرانی که از نظر سرشتی دچار بلوغ تاخیری شده اند کاملا سالم بوده و در نهایت دوران بلوغ را پست سر می گذارند. بیش از دو سوم پسران این امر را از 1 یا هر 2 والد خود که با تاخیر وارد دوران بلوغ شده اند، به ارث می برند. بلوغ تاخیری در پسران بدین معنی است که تا سن 14 سالگی اندازه بیضه ها اصلا افزایش پیدا نکند یا دوره بلوغ فرد بیش از 5 سال طول بکشد. اغلب پسرانی که دچار بلوغ تاخیری سرشتی می شوند در مقایسه با پسران هم سن خود کوتاه تر هستند. چون هنوز جهش رشد را تجربه نکرده اند.

در صورتی که فرزند شما به یک بیماری مزمن مثل بیماری سلول داسی شکل، بیماری التهابی روده یا فیبروز کیستیک مبتلا باشد، ممکن است بلوغ دیرتر از موعد طبیعی شروع شود. تعداد کمی از پسران به بیماری کمبود گنادوتروپین جدا شده (IGD) مبتلا هستند؛ یعنی به میزان کافی هورمون LH و FSH تولید نمی کنند. معمولا این بیماری از بدو تولد شروع شده و با تزریق تستوسترون درمان می شود.

در ادامه بخوانید: پنج دلیل برای اینکه باید سریال I Am Not Okay with This را ببینید؛ داستان غول بلوغ!